Łukasz Konarzewski

polski historyk sztuki i konserwator zabytków

Łukasz Konarzewski (ur. 22 września 1955 w Istebnej) – polski historyk sztuki, konserwator zabytków, pracownik administracji publicznej rządowej i samorządowej[1], od 1 lipca 2017 pełni funkcję Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków[2].

Łukasz Konarzewski
Ilustracja
Łukasz Konarzewski
Data i miejsce urodzenia

22 września 1955
Istebna

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

sztuki plastyczne, literatura

Odznaczenia
Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości
Łukasz Konarzewski i Ewa Caban podczas Sesji Konserwatorskiej „Wnętrza”, która odbyła się 12 grudnia 2023, w Instytucie im. Wojciecha Korfantego przy ul. Teatralnej 4 w Katowicach

Życiorys edytuj

Pochodzi z czynnej na Śląsku od 1920, artystycznej rodziny Konarzewskich, zamieszkałych w Istebnej[3]. Syn Ludwika Konarzewskiego-juniora i Joanny Konarzewskiej. Studiował w katedrze historii sztuki na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (wówczas Akademia Teologii Katolickiej). W 1984 obronił pracę dyplomową, dotyczącą sztuki polskiej I połowy XX w., napisaną pod kierunkiem ks. prof. Janusza Pasierba i dra hab. Andrzeja Olszewskiego.

Z ramienia publicznego zajmuje się zasobami, zarządzaniem oraz upowszechnianiem kultury, ochroną zabytków, a także kształtowaniem otoczenia[4]. Między innymi w latach 1991–1999 był Miejskim Konserwatorem Zabytków w Cieszynie. Dzięki stworzeniu i zastosowaniu przezeń prekursorskiej wówczas metody w dziedzinie ochrony zabytków, interdyscyplinarnie łączącej działania i zagadnienia konserwatorskie, socjologiczne i społeczne oraz planistyczne, udało się w dużym stopniu odzyskać i utrwalić historyczny i oryginalny charakter Cieszyna, co miało także widoczny wpływ na jakość przestrzeni publicznej. Dzięki temu miasto stało się przykładem naśladowanym w zakresie nowych rozwiązań konserwatorsko-architektonicznych w regionie, a także poza nim[5]. Natomiast w zakresie naukowo-badawczym jest współodkrywcą części średniowiecznego systemu obronnego na Wzgórzu Zamkowym w Cieszynie, w tym zwłaszcza cylindrycznej wieży tzw. ostatecznej obrony z XIII wieku. Odkrycie to ma znaczenie w zakresie stanu badań nad historią architektury w Polsce[6].

Prowadzi badania na temat metodologii opieki nad zabytkami i ich ochrony[7] oraz wpływu działań administracji publicznej na kształtowanie otoczenia i krajobrazu kulturowego[8].

Od końca lat 90. zajmuje się identyfikacją, deskrypcją, zarządzaniem, promocją[9] i ochroną kultury oraz dziedzictwa kulturowego[10] na, leżącym na pograniczu Polski i Czech, Śląsku Cieszyńskim[11]. Autor kilkuset opracowań i publikacji z zakresu sztuki i kultury XIX i XX wieku na Górnym Śląsku, dotyczących w szczególności ochrony dziedzictwa kulturowego, metodologii i wytycznych w tej dziedzinie, historii i zasobów kultury i sztuki, a także biografii artystycznych oraz bibliografii historii sztuki Śląska Cieszyńskiego.

Inicjator i redaktor pierwszej monografii Śląska Cieszyńskiego z zakresu historii sztuki[12], autor jednego z pierwszych w Polsce – Powiatowego programu opieki nad zabytkami … dla powiatu cieszyńskiego oraz Vademecum współczesnych twórców kultury i zespołów artystycznych … w powiecie cieszyńskim. W regionie tym jest też m.in. współtwórcą, a od 2015 – przewodniczącym komisji Nagrody im. ks. Leopolda Jana Szersznika, stanowiącej najwyższe wyróżnienie i promocję dla osób oraz instytucji tworzących, upowszechniających i chroniących dziedzictwo kulturowe po polskiej stronie Śląska Cieszyńskiego, a także w leżącej w Czechach zachodniej jego części, zwanej Zaolziem.

Postanowieniem Prezydenta RP z grudnia 2022 odznaczony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości[13].

Ważniejsze opracowania i publikacje edytuj

  • Ludwik Konarzewski senior (1989)
  • Wytyczne konserwatorskie w formie koncepcji projektowych dot. Rynku w Niepołomicach pod Krakowem (1994)
  • Wytyczne konserwatorskie w formie koncepcji projektowych dot. placu ratuszowego w Niepołomicach pod Krakowem (1995)
  • Wytyczne konserwatorskie dot. domu sukienników w Bielsku – Białej (1996)
  • Malarstwo rzeczywiste Ludwika Konarzewskiego-juniora (1998)
  • Joanna Konarzewska, czyli kwiaty śląskie (2001)
  • Alegorie patriotyczno – religijne Ludwika Konarzewskiego-seniora w malarskim ujęciu Iwony Konarzewskiej (2003)
  • Krajobraz kulturowy Polski w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej – sposoby ochrony i kształtowania na przykładzie działań administracji publicznej w Cieszynie (2003)
  • Kurtyna Malarska z Ustronia (2005)
  • Cieszyn już nie zabytkowy (2007)
  • Powiatowy program opieki nad zabytkami w powiecie cieszyńskim (2008)
  • Vademecum współczesnych twórców kultury i zespołów artystycznych powiatu cieszyńskiego (2009)
  • Ewidencja obiektów zabytkowych powiatu cieszyńskiego (2010)
  • Kultura w polskiej części Śląska Cieszyńskiego w okresie międzywojennym (2011)
  • Katalog zbiorów prac plastycznych rodziny Konarzewskich oraz muzealiów w Istebnej na Buczniku (2012)
  • Życie Kulturalne (2015)
  • Kultura i sztuka Śląska Cieszyńskiego na przestrzeni wieków (monografia – prace redakcyjne i współautorstwo) – tom 8 serii „Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych” pod red. Idziego Panica (2016)
  • Wpływ administracji publicznej na jakość przestrzeni na przykładzie działań konserwatorskich w latach 90. XX wieku w Cieszynie (2016)

Przypisy edytuj

  1. Redakcyjne noty biograficzne m.in. w: Cieszyn już nie zabytkowy, „Architektura-Murator”, nr 3 (150) marzec 2007, s. 22 ISSN 1232-6372; Wpływ administracji publicznej na jakość przestrzeni na przykładzie działań konserwatorskich w latach 90. XX wieku w Cieszynie, „Ochrona Zabytków”, nr 2 (269) LXIX grudzień 2016, s. 51 ISSN 0029-8247
  2. Rulewicz i inni, Działaj i miej nadzieję. Stulecie państwowych służb konserwatorskich w Polsce 1918-2018, Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2018, s. 113, ISBN 978-83-66160-15-6, OCLC 1080924139 [dostęp 2019-02-13].
  3. Zakrzewska M., Konarzewski Ludwik, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966), pod red. Jolanty Maurin-Białostockiej i Janusza Derwojeda i in., T. 4. – Wrocław, 1986, s. 79 ISBN 83-04-01983-3.
  4. Zobacz m.in. – Wytyczne konserwatorskie w formie koncepcji projektowych dot. Rynku i placu ratuszowego w Niepołomicach pod Krakowem – 1994–1995 (dostępne w archiwum Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice); Wytyczne konserwatorskie dot. domu sukienników w Bielsku – Białej – 1996.
  5. Wpływ administracji publicznej na jakość przestrzeni na przykładzie działań konserwatorskich w latach 90. XX wieku w Cieszynie, „Ochrona Zabytków”, nr 2 (269) LXIX grudzień 2016, s. 31–54 ISSN 0029-8247; archiwalna dokumentacja konserwatorska w posiadaniu Referatu Planowania Przestrzennego Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta Urzędu Miejskiego w Cieszynie.
  6. W. Kuś, Tymczasowe sprawozdanie z badań archeologicznych średniowiecznej wieży cylindrycznej odkrytej na górze zamkowej w Cieszynie, „Pamiętnik Cieszyński” t. 11, Cieszyn 1996, s. 7–13 ISSN 0137-558-x; zob. także: W. Kuś: Badania archeologiczne średniowiecznej wieży cylindrycznej odkrytej na Górze Zamkowej w Cieszynie, [w:] Tomczak E. (red.), Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w 1994 r., Katowice 1997, s. 164–170, Tenże: Sprawozdanie z badań archeologicznych średniowiecznej wieży cylindrycznej odkrytej na Górze Zamkowej w Cieszynie, [w:] Tomczak E. (red.), Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w 1995 r., Katowice 1998, s. 125–133 oraz Wyniki badań archeologicznych prowadzonych na górze zamkowej w Cieszynie przy średniowiecznej wieży cylindrycznej w roku 1999, Cieszyn 1999 mps w archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków w Cieszynie.
  7. Zobacz np.: Wpływ administracji publicznej na jakość przestrzeni, dz. cyt.; Cieszyn już nie zabytkowy, dz. cyt.
  8. Zobacz – Krajobraz kulturowy Polski w przededniu przystąpienia do Unii Europejskiej – sposoby ochrony i kształtowania na przykładzie działań administracji publicznej w Cieszynie [w:] Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju kultury (materiały z II Ogólnopolskiego Kongresu Kultury „Kultura – Gospodarka – Media, Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju kultury”) – Narodowe Centrum Kultury, Kraków – Warszawa, 2003 s. 138–142 ISBN 978-83-918052-3-7, 8391805239.
  9. Vademecum współczesnych twórców kultury i zespołów artystycznych powiatu cieszyńskiego – w linkach zewnętrznych.
  10. Powiatowy program opieki nad zabytkami w powiecie cieszyńskim – w linkach zewnętrznych.
  11. Biuletyn Informacji Publicznej Starostwa Powiatowego w Cieszynie [1].
  12. Kultura i sztuka Śląska Cieszyńskiego na przestrzeni wieków, [w:] „Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych” – seria pod red. Idziego Panica ISBN 978-83-926929-1-1 (całość), tom 8 Cieszyn 2016 ISBN 978-83-944146-1-0.
  13. Konferencja „20 lat ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami” (pol.) facebook.com [dostęp 2023-07-04]

Bibliografia edytuj

  • Przemysław Czernek: Architektura Śląska Cieszyńskiego po 1945, [w:] „Kultura i sztuka Śląska Cieszyńskiego na przestrzeni wieków” pod red. Łukasza Konarzewskiego, tom 8. Cieszyn 2016, s. 362, 370–371, 373 ISBN 978-83-944146-1-0.
  • Łukasz Konarzewski: Wpływ administracji publicznej na jakość przestrzeni na przykładzie działań konserwatorskich w latach 90. XX wieku w Cieszynie, [w:] „Ochrona Zabytków”, Nr 2/2016 2 (269) LXIX, Warszawa 2016, s. 31–54 ISSN 0029-8247.
  • Wojciech Święs: Życie kulturalne, [w:] „Śląsk Cieszyński w latach 1945–2015” pod red. Krzysztofa Nowaka, Cieszyn 2015, s. 442 ISBN 978-83-935147-9-3.

Linki zewnętrzne edytuj