Świątynia Zhenguo

Świątynia Zhenguo (chin. upr.: 镇国寺; chin. trad.: 镇國寺; pinyin: Zhèngúo Sì) – buddyjska świątynia położona 10 km od miasta Pingyao, w wiosce Haodongcun (郝洞村), w prowincji Shanxi, w Chinach. Najstarszy pawilon świątyni, Pawilon Wanfo, został zbudowany w 963 roku, za rządów Północnej dynastii Han i znany jest z charakterystycznych, bardzo dużych wsporników, podtrzymujących dach oraz podniesione okapy. Posągi wewnątrz pawilonu są jedynymi przykładami buddyjskiej rzeźby chińskiej z X wieku.

Świątynia Zhenguo w Haodongcun
Ilustracja
Państwo

 Chiny

Miejscowość

Haodongcun

Wyznanie

buddyzm

Położenie na mapie Chin
Mapa konturowa Chin, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Świątynia Zhenguo w Haodongcun”
Ziemia37°17′06″N 112°16′44″E/37,285000 112,278889

Historia edytuj

Historia świątyni sięga 963 roku, kiedy po raz pierwszy odnotowano wybudowanie Pawilonu Wanfo (万佛殿). Datę zapisano na belce wewnątrz budynku oraz podano także w zapiskach historycznych powiatu Pingyao, pochodzących z XIX wieku. Data potwierdzona jest również na steli zapisanej w 1819 roku[1]. Pawilon Wanfo jest najstarszym budynkiem w świątyni Zhenguo i jedyną zachowaną konstrukcją powstałą w okresie krótkiego panowania Północnej dynastii Han[2]. Chociaż o przeszłości świątyni wiadomo niewiele, stele zaświadczają, iż była ona odnawiana w 1540 i 1816 roku[3]. W 1997 roku, wraz z miastem Pingyao i Świątynią Shuanglin, wpisano świątynię Zhenguo na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako "Dawne miasto Pingyao"[4].

Architektura edytuj

Świątynia składa się z dwóch głównych pawilonów i bramy, a także dwóch dziedzińców pomiędzy tymi trzema budynkami. Cały kompleks otoczony jest murem. W południowej części mieści się Pawilon Tianwang (天王殿), pełniący funkcję bramy[5]. Na północ znajduje się kolejny budynek – Pawilon Wanfo, a dalej Pawilon Sanfo (三佛殿), który powstał w okresie Dynastii Qing. Przy dziedzińcu północnym mieszczą się dwa mniejsze pawilony, skierowane w kierunku wschodnim i zachodnim – Pawilon Guanyin (观音殿) i Dizang (地藏殿), które wybudowano za rządów Dynastii Ming[6]. Po obu stronach Pawilonu Tianwang wznoszą się wieże dzwonu[5].

Pawilon Wanfo edytuj

 
Posągi wewnątrz Pawilonu Wanfo

Najważniejszym budynkiem w świątyni Pawilon Wanfo (Pawilon Tysiąca Buddów), będący jedną z najstarszych konstrukcji drewnianych w Chinach. Jest to, składający się z trzech pomieszczeń pawilon na planie prostokąta o wymiarach 11,6×10,8 m i wysokości 8,8 m, z jednookapowym dachem[7]. Pomimo niewielkich rozmiarów i pewnych cech, które świadczyłyby, iż jest to zwyczajny pawilon (np. filary umieszczone bezpośrednio w podłodze zamiast na kamiennym cokole), budynek ma dosyć skomplikowaną formę. Zarówno z przodu i z tyłu pawilonu umieszczono drzwi. Ponadto, w ścianie frontowej znajdują się dwa okna po obu stronach drzwi. Całą budowlę podtrzymuje dwanaście filarów[5]. Wsporniki narożne i wsporniki w górnej części kolumn, które podtrzymują dach, są wspornikami siódmego stopnia, czyli największymi i najbardziej skomplikowanymi, zgodnie ze stopniowym systemem klasyfikacji elementów drewnianych, opracowanym przez architekta Li Jie w jego traktacie Yingzao fashi. Wsporniki mają prawie 2,5 m wysokości, co stanowi 70% całkowitej wielkości kolumn. Wsporniki pomiędzy kolumnami, które występują w przerwach co dwa filary, są wspornikami piątego stopnia. Pawilon nie ma sufitu, przez co górne i dolne krokwie są odsłonięte[8].

W pawilonie umieszczono jedenaście posągów z okresu Północnej dynastii Han. Są to jedyne zachowane chińskie rzeźby z tego okresu, które przetrwały z zewnątrz Jaskiń Mogao[1]. Głównym posągiem jest figura Siakjamuniego, otoczona przez Bodhisattwów i Niebiańskich Królów[9].

Przypisy edytuj

  1. a b Nancy Shatzman Steinhardt: Liao Architecture. s. 77.
  2. Nancy Shatzman Steinhardt: Chinese Architecture. s. 117.
  3. Yu Zhao: Shanxi. s. 94.
  4. Pingyao Ancient City Evaluation. UNESCO, 1996. [dostęp 2010-07-01]. (ang.).
  5. a b c Nancy Shatzman Steinhardt: Liao Architecture. s. 78.
  6. Angela Falco Miller: Constructing Religion: Song Dynasty Architecture and the Jinci Temple Complex. s. 83.
  7. Angela Falco Miller: Constructing Religion: Song Dynasty Architecture and the Jinci Temple Complex. s. 83–84.
  8. Nancy Shatzman Steinhardt: Liao Architecture. s. 79.
  9. Angela Falco Howard: Chinese Sculpture. s. 376.

Bibliografia edytuj

  • Chinese Sculpture, Angela Falco Howard, New Haven: Yale University Press, 2006, ISBN 0-300-10065-5, OCLC 51631315.
  • Miller, Tracy. Constructing Religion: Song Dynasty Architecture and the Jinci Temple Complex. Diss. University of Pennsylvania, 2000.
  • Steinhardt, Nancy Shatzman. Liao Architecture. Honolulu: University of Hawaii, 1997. ISBN 0-8248-1843-1
  • Steinhardt, Nancy Shatzman ed. Chinese Architecture. New Haven: Yale University, 2002. ISBN 978-0-300-09559-3
  • Zhao Yu, ed. Shanxi. Beijing: Chinese Travel Press, 2007. ISBN 978-7-5032-3001-1