Święta Synkletyka

Święta Synkletyka, cs./ros. Преподобная Синклитикия Александрийская, (żyjąca w IV wieku; ur. przed 320 w Aleksandrii, zm. przed 400 tamże)[1][2]ascetka i pustelnica, jedna z trzech znanych matek pustyni (amma) (obok Sary z IV w. i Teodory z V w.)[3], święta Kościoła katolickiego i święta mniszka (prepodobnaja) Kościoła prawosławnego.

Święta
Synkletyka
święta mniszka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

przed 320
Aleksandria

Data i miejsce śmierci

przed 400
Aleksandria

Czczona przez

Kościół katolicki
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

5 stycznia,
18 stycznia (grekokatolicy i prawosławie)

Żywot świętej edytuj

Według informacji zawartych w synaksariach egipskich rodzina przyszłej świętej pochodziła z obszaru greckiej Macedonii, jednak ona sama przyszła na świat już w Aleksandrii, w rodzinie chrześcijańskiej. Jako młoda kobieta straciła dwóch braci, zmarłych w dzieciństwie, zaś jej siostra straciła wzrok. Po śmierci rodziców Synkletyka i jej siostra rozdały cały spadek po nich i rozpoczęły życie ascetek w grobowcu rodzinnym[4]. Synkletyka szybko zyskała sławę świątobliwej ascetki, wiele osób zwracało się do niej z prośbą o porady duchowe. Pustelnica początkowo przyjmowała wszystkich przychodzących do niej, jednak nie ukrywała, że wolałaby żyć w całkowitej samotności i poświęcać cały czas modlitwie[4]. Wokół Synkletyki zgromadziła się grupa kobiet, które zapragnęły ją naśladować. Święta została matką duchową wspólnoty i pozostawała nią do swojej śmierci[5]. Zmarła w wieku ok. 84 lat.

Dzieła edytuj

Zachowało się 27 apoftegmatów przypisywanych Synkletyce, ponadto już w V wieku powstał jej żywot[5]. Szczególną cechą jej zaleceń duchowych jest nacisk kładziony na dążenie do powściągliwości rozumianej jako zrównoważone i spokojne nastawienie do życia. Podkreślała konieczność zachowania rozsądku w doborze ćwiczeń duchowych; trudności spotykane w życiu świeckim uważała za ćwiczenie ascetyczne warte tyle, co podejmowane z własnej inicjatywy np. posty. W związku z tym uważała, że każdy powołany jest do świętości, niezależnie od tego, czy pozostaje w stanie świeckim, czy duchownym[6]. Twierdziła, że ucieczka na pustynię nie jest niezbędna dla osiągnięcia doskonałości duchowej:

Można bowiem, przebywając w tłumie, żyć jak mnich, a żyjąc samotnie, umysłem przebywać wśród tłumów[6].

Innym wezwaniem powtarzającym się w jej apoftegmatach było podkreślanie konieczności stałego zmagania się z pokusami, które jej zdaniem wzrastały w miarę postępów w ascezie[7].

Kult edytuj

Wspomnienie liturgiczne św. Synkletyki obchodzone jest w Kościele katolickim 5 stycznia[1].

Kościoły greckokatolickie oraz Cerkiew prawosławna, posługujące się w liturgii kalendarzem juliańskim, wspominają Świętą 5/18 stycznia[8], tj. 18 stycznia według kalendarza gregoriańskiego[9].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Synkletike - Ökumenisches Heiligenlexikon niem. 
  2. W źródłach katolickich podawany jest okres życia w IV wieku razem z amma Sarą; ks. J. Chryssavgis w swojej książce W sercu pustyni podaje 460 rok, jako rok śmierci.
  3. Zakony kontemplacyjne w Polsce, strona parafii pw. św. NMP Częstochowskiej w Bogumiłowicach, 31 stycznia 2009 [dostęp 2010-04-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-07].
  4. a b Światłość ze Wschodu – audycja 32Kobiecie żyć na pustyni nie jest łatwo, czyli o świętej amma Synkletyce (Radio Watykańskie) [opublikowano: 2008-11-21]
  5. a b ks. J. Chryssavgis, W sercu pustyni. Duchowość Ojców i Matek Pustyni, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007, ISBN 978-83-233-2249-8, s. 28.
  6. a b ks. J. Chryssavgis, W sercu pustyni', ss. 28–29.
  7. ks. J. Chryssavgis, W sercu pustyni, s. 30.
  8. podwójne datowanie
  9. [1] i Прп. Преподобная Синклитикия Александрийская (ок. 350) - kalendarium prawosławne według kalendarza juliańskiego ros.