Żabinka

miasto na Białorusi

Żabinka (biał. Жабінка) – miasto na Białorusi w obwodzie brzeskim, centrum administracyjne rejonu żabineckiego. Leży przy ujściu rzeki Żabinka do Muchawca. 13,1 tys. mieszkańców (2010).

Żabinka
Жабінка
Ilustracja
Dworzec kolejowy
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Białoruś

Obwód

 brzeski

Rejon

żabinecki

Populacja (2010)
• liczba ludności


13 100[1]

Nr kierunkowy

+375 1641

Kod pocztowy

225101, 225102, 225110

Tablice rejestracyjne

1

Położenie na mapie obwodu brzeskiego
Mapa konturowa obwodu brzeskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Żabinka”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Żabinka”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Żabinka”
Ziemia52°12′N 24°01′E/52,200000 24,016667
Strona internetowa

Miasto znajduje się 30 km na północny wschód od Brześcia. Stanowi węzeł kolejowy (kierunki na Brześć, Berezę Kartuską i Kobryń). Drogi na Brześć, Kobryń i Kamieniec.

Nazwa, herb edytuj

Nazwa miasta pochodzi od żabiścieku pływającego – popularnej w okolicy rośliny wodnej, lub od niewielkiego dopływu Muchawca, rzeki Żabinka, po raz pierwszy wspomnianej w dokumentach z XVII wieku[2]. Herb przedstawia stylizowany wizerunek dwóch rzek: Żabinki i Muchawca w miejscu ich połączenia, oraz trzy kwiaty żabiścieku.

Historia edytuj

 
Dworzec kolejowy w czasach II RP

Demografia edytuj

Liczba ludności:

  • 1890 – 282[5]
  • 1905 – 272[3]
  • 1931 – m.in. 445 Żydów[6]
  • 1959 – 2900
  • 1989 – 11 000[2]
  • 1991 – 11 900[7]
  • 2006 – 12 800
  • 2008 – 13 000
  • 2010 – 13 100

Zabudowa edytuj

 
Przykład drewnianej zabudowy przy ul. Lenina

Najstarszą ulicą Żabinki jest ul. Lenina (dawniej ul. Tadeusza Kościuszki), zabudowana w większości drewnianymi domami i sklepami.

Nowoczesne miasto rozwija się na południowy wschód, wzdłuż linii kolejowej, która dzieli miasto na dwie części: południową – mieszkalną i północną – przemysłową. W części północno-zachodniej za koleją znajduje się „miasteczko” cukrowni. Zbudowane są tam 3-5-piętrowe domy mieszkalne, szkoła, przedszkole, sklepy, ośrodek obsługi mieszkańców i inne. Urbanistyczną strukturę miasta wyznaczają ulice: Kirowa, Woli, Szaszejnaja, Pijanierskaja, Kamsamolskaja, które tworzą wraz z innymi ulicami kwartały miejskie. Budynki instytucji administracyjnych, społecznych, kulturalnych i oświatowych koncentrują się na ul. Kirowa – głównej ulicy miasta i znajdującym się w jej ciągu głównym placu. Znajdują się tam: Rejonowy Komitet Wykonawczy, dom kultury, kino, węzeł łączności, kombinat edukacyjno-produkcyjny, przychodnia, poliklinika, dom towarowy, ośrodek obsługi mieszkańców, restauracja itd. Do głównego placu przylega park.

Główna część zabudowy znajduje się na ulicach Kirowa i Woli. Zbudowane są tam 3-5-piętrowe domy mieszkalne. Do ul. Kirowa w południowej części przylega nowa dzielnica nowoczesnych, uporządkowanych budynków mieszkalnych. Znajdują się tam także sklepy, przedszkole i in. Według planu generalnego, opracowanego w 1978 przez Białoruski Naukowo-Badawczy i Projektowy Instytut Budownictwa Miejskiego, przewidziany jest rozwój miasta na wschód wzdłuż prawego brzegu rzeki Muchawiec; w centralnej części miasta wznoszenie wielopiętrowych domów mieszkalnych, w części zachodniej – indywidualne budownictwo mieszkalne (w tym domy jednorodzinne).

Zabytki edytuj

 
Cerkiew Opieki Matki Bożej

W Żabince znajduje się parafialna cerkiew prawosławna pw. Opieki Matki Boskiej z 1885, a także stacja kolejowa z lat 20. XX w. Istniejący w przeszłości kościół katolicki został zniszczony. W 1999 zbudowano nowy kościół parafialny św. Józefa[8]. Ponadto w pobliżu cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła 9 żołnierzy Armii Krajowej z oddziału „Watra I” I Okręgu Poleskiego AK, poległych 27 października 1943 roku w walce z Niemcami pod niedalekimi Siechnowiczami Małymi. Spoczywają w niej m.in. por. Stanisław Murawski ps. „Stanisław” i szef oddziału st. sierż. Józef Kazimierczak ps. „Bzura”. W 1993 roku na mogile umieszczono tablicę pamiątkową z napisami po polsku i po białorusku. Została ona ufundowana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz polskie środowiska kombatanckie[9].

W dzielnicy Zdzitowo (dawnej wsi) znajduje się drewniana parafialna cerkiew prawosławna pw. św. Męczennika Nikity z 1502 r.[10]

Gospodarka edytuj

Przemysł spożywczy, produkcja materiałów budowlanych.

  • Żabinecka cukrownia (ААТ «Жабінкаўскі цукровы завод») – jedna z czterech cukrowni na Białorusi, założona 20 stycznia 1963
  • Żabinecka fabryka mieszanek paszowych (ААТ «Жабінкаўскі камбікормавы завод») – duży wytwórca mieszanek paszowych i karm dla zwierząt domowych pod handlową marką „Reks”

Edukacja, kultura, zdrowie edytuj

 
Dom Kultury

W Żabince znajdują się szkoły: 3 średnie, muzyczna, sportowa dziecięco-młodzieżowa, specjalna z internatem, oraz 5 placówek edukacji przedszkolnej. Działają także 4 biblioteki i dom kultury. Opieką medyczną mieszkańców zajmują się przychodnia i poliklinika.

Sport edytuj

W Żabince działa jeden z największych w obwodzie brzeskim ośrodków sportowo-rehabilitacyjnych „Rześkość” («Бадзёрасьць», „Badzioraść”) posiadający dwie sale do mini piłki nożnej, koszykówki, siatkówki, tenisa ziemnego, dwa baseny (dla dorosłych i dla dzieci), siłownię z dużą liczbą przyrządów, ring bokserski. Działają dziecięce i młodzieżowe sekcje sportowe taekwondo, siatkówki, boksu, lekkiej atletyki, pływania, mini piłki nożnej, wieloboju. Ośrodek dysponuje także kilkoma stołami do tenisa stołowego, stołem bilardowym i sauną.

W Żabince odbywają się międzynarodowe turnieje i konkursy.

Przypisy edytuj

  1. Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.)..
  2. a b Жабинка (Жабінка, Zhabinka). Гербы Брестской области. [dostęp 2010-01-23]. (ros.).
  3. a b История. Żabinecki Rejonowy Komitet Wykonawczy. [dostęp 2010-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-05)]. (ros.).
  4. Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 56. ISBN 978-83-11-11934-5.
  5. Жабінка. W: U. Maliszeuski, P. Paboka: Нашы гарады: [грамадска-палітычнае даведачнае выданне]. Mińsk: Narodnaja aswieta, 1991, s. 303 + zdj. ISBN 5-341-00240-7. (biał.).
  6. Gmina żydowska przed 1939. Żydowski Instytut Historyczny, 2000-11-04. [dostęp 2010-01-23]. (pol.).
  7. БЭС. [dostęp 2010-01-23]. (ros.).
  8. m. Żabinka. Radzima.org. [dostęp 2010-01-23]. (biał. • ang. • pol. • ros.).
  9. Kobryń. W: Grzegorz Rąkowski: Czar Polesia. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2005, s. 86, 90, seria: Smak Kresów. ISBN 83-85557-92-X.
  10. Cerkiew Św. Mikity | Zdzitowo. radzima.org. [dostęp 2021-01-31]. (pol.).

Bibliografia edytuj