Męczennicy z Nikomedii

święci katoliccy i prawosławni

Męczennicy z Nikomedii – grupy chrześcijan, którzy cierpieli za wiarę w Nikomedii, w Azji Mniejszej, w dzisiejszej Turcji, w czasach prześladowania chrześcijan za rządów Dioklecjana[1] w cesarstwie rzymskim, święci Kościoła katolickiego i prawosławnego[2].

Święci
Męczennicy z Nikomedii
Ilustracja
20 000 męczenników z Nikomedii (985, Konstantynopol, miniatura z Muzeum Watykańskiego)
Data i miejsce śmierci

ok. 302
Nikomedia (Nikomedeia, dziś Izmit)

Czczeni przez

Kościół katolicki
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

18 lub 25 grudnia (kat.)
28 grudnia/10 stycznia (praw.)

Śmierć męczeńską (ok. 300-303) ponieśli wówczas m.in.:

  • Teofil, diakon (cs. Muczenik Fieofił, diakon) oraz kilku dostojników – wspomnienie również 3/16 września[3]
  • zarządca Italii Doroteusz (cs. Muczenik Dorofiej)[4]
  • Mardoniusz (cs. Muczenik Mardoni)[5]
  • Migdoniusz, diakon (cs. Muczenik Migdonij diakon)[6].

Kościół katolicki

edytuj

Kościół katolicki wymienia cztery grupy chrześcijan:

1. zespół dziesięciu tysięcy męczenników, zamordowanych na rozkaz cesarza Dioklecjana, w odwecie za pożar, który spustoszył cesarski pałac Nikomedii (zm. 300); ich wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 18 marca

2. być może dwadzieścia tysięcy męczenników spalono żywcem w wielkiej chrześcijańskiej bazylice miasta podczas świątecznych uroczystości (zm. 303); dokładne historyczna dokumentacja przypadku jest nieznana; wspomnienie obchodzone jest 25 grudnia

3. grupa dwudziestu tysięcy męczenników (zm. 303), którzy byli ścigani przez władze cesarskie na rozkaz cesarza Dioklecjana

4. jednorazowo mieszkańcy z Nikomedii, którzy uciekli do jaskiń na pustyni; wspomnienie obchodzone 18 marca.

Wspomnienie liturgiczne tych wszystkich męczenników w Kościele katolickim obchodzone jest 18 marca lub 25 grudnia[1].

Kościół prawosławny

edytuj

Męczennicy wspominani 6 i 12 lutego

edytuj

Mowa o tysiącu trzech męczennikach, którzy zginęli w czasie prześladowania dioklecjańskiego. Wśród nich znaleźli się czterej członkowie cesarskiej gwardii, których wysłano, aby dokonali egzekucji św. Piotra Aleksandryjskiego. Oni to sami nawrócili się, a potem w Nikomedii pociągnęli za sobą kolegów, przyjaciół i ich rodziny. Wszyscy w wielkiej liczbie odważnie wyznali wiarę i za nią zginęli. W rzeczy samej Euzebiusz (VIII, 5-6) dość szeroko, choć mało precyzyjnie opisuje przebieg prześladowania w Nikomedii. Wymienia przede wszystkim dworzanina Piotra, a następnie Doroteusza i Gorgoniosa, którzy razem z wielu innymi domownikami cesarskimi różnorodne stoczyli walki, a wreszcie stryczkiem życia pozbawieni zostali. Zakładając większą liczbę umęczonych, Euzebiusz nie wymienia tak dużych cyfr, które zapewne pojawiły się na skutek błędów kopistów.

W synaksarionach wspomnienie odpowiednio: 6/19 lutego, 12/25 lutego.

Męczennicy wspominani 3, 28, 29 i 30 grudnia

edytuj

Synaksarium mówi o Indusie i Domnie oraz ich dwudziestu tysiącach towarzyszy. Według legendy zginąć mieli, zebrani na uroczystości bożonarodzeniowe, w kościele. Ta mało dokładna, w legendarne wątki uwikłana wiadomość, odnosi się zapewne do tego, co dalej jeszcze przekazuje Euzebiusz z Cezarei. W tym samym czasie został ścięty, dla złożenia świadectwa Chrystusowi, Antimos, ówczesny zwierzchnik Kościoła nikomedyjskiego. Liczną do niego przyłączono rzeszę męczenników, ponieważ w Nikomedii, nie wiadomo, z jakiego powodu, w tych samych właśnie dniach wybuchł pożar w pałacu cesarskim. Skutkiem kłamliwego podejrzenia rozniosła się pogłoska, że to nasi ogień podłożyli. Tedy, na rozkaz cesarski, wierni tamtejsi już tłumnie i bez żadnej różnicy szli na ścięcie albo na śmierć ogniową, a wieść niesie, że mężczyźni i niewiasty, uniesieni jakimś bożym i niewysłowionym zapałem, sami się rzucali na stosy płonące. Innych znowu rzeszę całą oprawcy wiązali, kładli w łodzie i rzucali w toń morską.

W synaksarionach wspomnienie obchodzone jest odpowiednio: 3/16 grudnia, 28 grudnia/10 stycznia, 29 grudnia/11 stycznia, 30 grudnia/12 stycznia.

Współcześnie Kościół prawosławny wspomina męczenników odpowiednio 28 grudnia/10 stycznia[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Martyrs of Nicomedia. Catholic Online. [dostęp 2014-06-14]. (ang.).
  2. Męczennicy z Nikomedii. Deon.pl. [dostęp 2014-03-23].
  3. a b Jarosław Charkiewicz: męcz. Flor. Serwis Cerkiew.pl. [dostęp 2014-03-23].
  4. Tomasz Sulima: św. Doroteusz. Serwis Cerkiew.pl. [dostęp 2014-03-23].
  5. Tomasz Sulima: św. Mardoniusz. Serwis Cerkiew.pl. [dostęp 2014-03-23].
  6. Tomasz Sulima: św. Migdoniusz, diakon. Serwis Cerkiew.pl. [dostęp 2014-03-23].