20 Regiment Pieszy Koronny
20 Regiment Pieszy Koronny – oddział piechoty armii koronnej wojska I Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1794 |
| Rozformowanie |
1794 |
| Nazwa wyróżniająca |
Koronny |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk Jan Kiliński |
| Działania zbrojne | |
| Powstanie kościuszkowskie | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
Regiment został sformowany w czerwcu 1794 przez szewca Jana Kilińskiego z wziętych przymusowo do wojska mieszkańców Warszawy[2]. Brał w działaniach zbrojnych w okresie insurekcji kościuszkowskiej[1]
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytuj30 czerwca przywódca ludu stolicy w dniach insurekcji, Jan Kiliński, zgłosił projekt uspokojenia wzburzonego miasta poprzez werbunek do wojska „ludzi luźnych”. Rada Najwyższa Narodowa zaakceptowała pomysł, polecając wypłacić Kilińskiemu na koszty rekrutacji 10 000 złp, a gen. lejtn. Józefowi Orłowskiemu wyznaczyć dom na koszary i wydzielić Kilińskiemu oficerów do pomocy. W pierwszych dniach lipca Kiliński pojechał do Naczelnika z wnioskiem o utworzenie 20 regimentu. Wrócił do Warszawy i zaczął wcielać siłą Warszawiaków do swego oddziału, powołując się przy tym na udzielone mu rzekomo pełnomocnictwa[3]. Na tego typu działania posypały się skargi różnych instytucji zarówno do prezydenta Ignacego Zakrzewskiego i do gen. lejtn. Orłowskiego. Skargi spowodowały że Naczelnik Tadeusz Kościuszko zabronił Kilińskiemu brać do wojska posesjonatów, rzemieślników i służbę domową, a zezwolił na wcielanie do regimentu wyłącznie „ludzi luźnych”. Wykonując zalecenia Kościuszki, gen. lejtn. Orłowski rozkazał Kilińskiemu opuścić z regimentem Warszawę i ulokować żołnierzy w koszarach ujazdowskich. Liczebność regimentu w lipcu 1794 wynosiła 360 żołnierzy[4], 27 sierpnia regiment liczył 569 głów. Był to w zasadzie I batalion, ponieważ II batalionu do końca powstania nie utworzono. 30 września stan liczebny regimentu wynosił 613 głów[5][6]. Na uzbrojeniu regiment posiadał 369 karabinów[7].
Żołnierze regimentu
edytujOrganizatorem i dowódcą regimentu był płk Jan Kiliński. W regimencie, oprócz Kilińskiego, służyło 23 oficerów delegowanych przez Kościuszkę z różnych jednostek. Byli to między innymi: ppłk Jan Strzałkowski i ppłk Józef Konarski. Pierwszym majorem regimentu był Franciszek Strzyżewski, drugim majorem Ksawery Markocki, a trzecim Łukasz Sosnowski. Kapitanem był Julian Orłowski[5].* płk Jan Kiliński[2]:
Przypisy
edytuj- ↑ a b Gembarzewski 1925 ↓, s. 31.
- ↑ a b Wimmer 1978 ↓, s. 368.
- ↑ Bauer 1981 ↓, s. 159.
- ↑ Bauer 1981 ↓, s. 386.
- ↑ a b Bauer 1981 ↓, s. 160.
- ↑ Ratajczyk i Teodorczyk 1987 ↓, s. 97.
- ↑ Bauer 1981 ↓, s. 278.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.