5 Korpus Zmechanizowany (ZSRR)

5 Korpus Zmechanizowany – wyższy związek taktyczny wojsk zmechanizowanych Armii Czerwonej okresu II wojny światowej.

5 Korpus Zmechanizowany 5-й механизированный корпус
Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	1 lipca 1940
Nazwa wyróżniająca	"Dniestrowski", "Rymnicki"
Tradycje
Rodowód	22 Korpus Pancerny
Kontynuacja	9 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany
Dowódcy
Ostatni	generał porucznik Michaił Wołkow
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska zmechanizowane

I formowanie

Pierwsze formowanie Korpusu rozpoczęto 1 lipca 1940 roku w Zabajkalskim Okręgu Wojskowym. Dowództwo Korpusu sformowany na bazie bazie dowództwa 51 Korpusu Strzeleckiego.

Skład:

• 13 Dywizja Pancerna,
• 109 Dywizja Zmotoryzowana,

W czerwcu 1941 korpus posiadał na stanie:

• 979 czołgów, w tym:
  • 414 T-34 i KW-1/KW-2,
• 175 samochodów pancernych, w tym 89 BA-10,
• 2854 samochody,
• 274 ciągników.

Działania

5 Korpus Zmechanizowany rozpoczął przerzut z Dalekiego Wschodu na Ukrainę już w maju 1941. Pierwsze oddziały zostały załadowane do pociągów już 22.05.1941. Całość Korpusu według planu miała znaleźć się na Ukrainie, w rejonie Berdyczowa i Szepietówki, w okresie od 17 czerwca do 10 lipca. Pierwsze oddziały (109 Dywizja Zmotoryzowana) została wyładowana w Berdyczowie już 18.06.1941.

II formowanie

Drugie formowanie 5 Korpusu Zmechanizowanego nastąpiło 8 września 1942 roku na bazie 22 Korpusu Pancernego.

Skład korpusu:

• 2 Brygada Zmechanizowana,
• 9 Brygada Zmechanizowana,
• 45 Brygada Zmechanizowana,
• 233 Brygada Pancerna,
• oddziały korpuśne:
  • 657 samodzielny batalion łączności (od 27.07.1943 r.),
  • 39 samodzielny batalion saperów (od 30.10.1942 r.),
  • 81 batalion remontowy (od 30.10.1942 r.),
  • 159 samodzielna kompania chemiczna (od 27.07.1943 r.),
  • 6 samodzielna kompania inżynieryjno – minowa (od 30.10.1942 r.),
  • lotniczy oddział łączności (od 27.07.1943 r.),
  • 8 samodzielna kompania transportowa (od 30.10.1942 r.),
  • 12 polowa piekarnia od (27.07.1943 r.),
  • 1777 polowa kasa Gosbanku (od 27.07.1943 r.).
  • 1801 poczta polowa (od 01.12.1942 r.).

Dowódcy 5 Korpusu Zmechanizowanego:

• generał major Michaił Wołkow – 02.11.1942 – 12.09.1944.

W dniu 31.10.1942 na stanie korpusu było 197 czołgów: 2 T-34, 78 Mk II Matilda, 117 Mk III Valentine.

Natomiast dniu 13.12.1942 było 217 czołgów: 79 Mk II Matilda, 138 Mk III Valentine, 94 samochody pancerne BA-64 oraz transportery opancerzone Universal Carrier.

5 Korpus Zmechanizowany pomiędzy w okresie wrzesień 1942 – wrzesień 1944 roku uczestniczył w operacjach:

• Operacja woroszyłowgradzka – 01.01.1943 – 22.02.1943 r.,
• Operacja dnieprowsko-karpacka – 24.12.1943 – 17.04.1944,
• Operacja jassko-kiszyniowska – 20.08.1944 – 29.08.1944.

Rozkazem nr 0306 z 12 września 1944 roku 5 Korpus Zmechanizowany przeformowano w 9 Gwardyjski Korpus Zmechanizowany.

Zobacz też

• Korpus Zmechanizowany (ZSRR)
• Atak Niemiec na ZSRR

Bibliografia

• Mark Siemiowicz Sołonin. Czerwiec 1941. Ostateczna diagnoza. Wyd. Rebis, Poznań 2015. ​ISBN 978-83-7818-616-8​.
• Mark Siemiowicz Sołonin: 22 czerwca 1941 czyli Jak zaczęła się Wielka Wojna Ojczyźniana. Poznan: Dom Wydawniczy Rebis, 2007, seria: Historia. ISBN 978-83-7510-130-0. OCLC 750110162. (pol.)
• Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2011. ISBN 978-83-7510-714-2.
• 5-й механизированный корпус/ 5 Korpus Zmechanizowany. [dostęp 2016-11-22].