Dniestr
Dniestr (ukr. Дністер, Dnister, rum. Nistru, w starożytności gr. Tyras lub Nester) – rzeka płynąca przez Ukrainę i Mołdawię (a w praktyce będąc granicą mołdawsko-naddniestrzańską). Rzeka należy do zlewiska Morza Czarnego. Długość – 1362 km, powierzchnia zlewni – ok. 68 tys. km².
| ||
 Dniestr koło Twierdzy Chocimskiej | ||
| Kontynent | Europa | |
| Państwo |  Ukraina Mołdawia
| |
| Rzeka | ||
| Długość | 1362 km | |
| Powierzchnia zlewni | 68 627 km² | |
| Średni przepływ | 310 m³/s | |
| Źródło | ||
| Miejsce | Ukraina, niedaleko Drohobycza, w pobliżu granicy z Polską | |
| Współrzędne | 49°10′31,8″N 22°53′17,9″E/49,175500 22,888300 | |
| Ujście | ||
| Recypient | Morze Czarne | |
| Miejsce | Ujście limanowe do Limanu Dniestrowskiego | |
| Współrzędne | 46°18′14,8″N 30°16′25,0″E/46,304100 30,273600 | |
| Mapa | ||
 Dorzecze Dniestru | ||
Położenie na mapie Ukrainy  | ||
PrzebiegEdytuj
Główne źródła Dniestru leżą w Karpatach Wschodnich, około 3 km na południe od ukraińskiej wsi Rozłucz, pod kulminacją Czontyjówki (913 m n.p.m.). W górnym biegu ma charakter rzeki górskiej, potem płynie Wyżyną Wołyńsko-Podolską głęboko wciętym jarem z licznymi bystrzami (porohami). W dolnym biegu płynie przez Nizinę Czarnomorską. Uchodzi do Morza Czarnego w limanie Dniestru o szerokości 9 km i długości 32 km.
Na rzece – w okolicy miasta Nowodniestrowsk – zlokalizowana jest Dniestrzańska Elektrownia Wodna. Nieopodal miasta Dubosary znajduje się natomiast mniejsza elektrownia i zbiornik wodny.
Katastrofa ekologicznaEdytuj
We wrześniu 1983 roku doszło do awarii tamy, separującej od rzeki zbiornik na odpady z fabryki w Stebnikie, produkującej nawóz na bazie siarczanu potasu. Do rzeki dostało się około 4,5 miliona m³ tej soli, która nie rozpuściwszy się w wodzie osiadała na dnie i przemieszczała się w dół biegu rzeki. Zanieczyszczenie zatrzymało się na tamie Nowo-Dniestrowskiej, gdzie zakumulowało się ponad milion m³ substancji. Na odcinku Dniestru przekraczającym 500 kilometrów substancje trujące zabiły całą biosferę rzeki, jak również zwierzęta hodowlane i ptaki, które piły zatrutą wodę. Katastrofa bezpośrednio nie doprowadziła do śmierci ludzi. Pod zarzutem niedopatrzenia aresztowano ośmiu pracowników fabryki. Sąd uniewinnił ich jednak, a za przyczynę katastrofy uznano skomplikowaną strukturę geologiczną terenu. Autorzy pracy An Enviromental History of Russia nazwali to wydarzenie jedną z największych katastrof ekologicznych w ZSRR[1].
Dopływy DniestruEdytuj
LewobrzeżneEdytuj
PrawobrzeżneEdytuj
Miasta nad DniestremEdytuj
Ważniejsze miasta leżące nad Dniestrem:
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Paul Josephson i inni, An Enviromental History of Russia, Cambridge 2013, s. 202 (ang.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- Dniestrzańskie reminiscencje
- Dniestr, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 51.