Dniestr

Dniestr (ukr. Дністер, Dnister, rum. Nistru, w starożytności gr. Tyras lub Nester) – rzeka płynąca przez Ukrainę i Mołdawię (a w praktyce będąc granicą mołdawsko-naddniestrzańską). Rzeka należy do zlewiska Morza Czarnego. Długość – 1362 km, powierzchnia zlewni – ok. 68 tys. km².

Dniestr

Dniestr koło Twierdzy Chocimskiej
Kontynent	Europa
Państwo	Ukraina Mołdawia
Rzeka
Długość	1362 km
Powierzchnia zlewni	68 627 km²
Średni przepływ	310 m³/s
Źródło
Miejsce	Ukraina, niedaleko Drohobycza, w pobliżu granicy z Polską
Współrzędne	49°10′31,8″N 22°53′17,9″E
Ujście
Recypient	Morze Czarne
Miejsce	Ujście limanowe do Limanu Dniestrowskiego
Współrzędne	46°18′14,8″N 30°16′25,0″E
Mapa
Dorzecze Dniestru
Położenie na mapie Ukrainy źródło ujście

Przebieg

Główne źródła Dniestru leżą w Karpatach Wschodnich, około 3 km na południe od ukraińskiej wsi Rozłucz, pod kulminacją Czontyjówki (913 m n.p.m.). W górnym biegu ma charakter rzeki górskiej, potem płynie Wyżyną Wołyńsko-Podolską głęboko wciętym jarem z licznymi bystrzami (porohami). W dolnym biegu płynie przez Nizinę Czarnomorską. Uchodzi do Morza Czarnego w limanie Dniestru o szerokości 9 km i długości 32 km.

Na rzece – w okolicy miasta Nowodniestrowsk – zlokalizowana jest Dniestrzańska Elektrownia Wodna. Nieopodal miasta Dubosary znajduje się natomiast mniejsza elektrownia i zbiornik wodny.

Katastrofa ekologiczna

We wrześniu 1983 roku doszło do awarii tamy, separującej od rzeki zbiornik na odpady z fabryki w Stebnikie, produkującej nawóz na bazie siarczanu potasu. Do rzeki dostało się około 4,5 miliona m³ tej soli, która nie rozpuściwszy się w wodzie osiadała na dnie i przemieszczała się w dół biegu rzeki. Zanieczyszczenie zatrzymało się na tamie Nowo-Dniestrowskiej, gdzie zakumulowało się ponad milion m³ substancji. Na odcinku Dniestru przekraczającym 500 kilometrów substancje trujące zabiły całą biosferę rzeki, jak również zwierzęta hodowlane i ptaki, które piły zatrutą wodę. Katastrofa bezpośrednio nie doprowadziła do śmierci ludzi. Pod zarzutem niedopatrzenia aresztowano ośmiu pracowników fabryki. Sąd uniewinnił ich jednak, a za przyczynę katastrofy uznano skomplikowaną strukturę geologiczną terenu. Autorzy pracy An Enviromental History of Russia nazwali to wydarzenie jedną z największych katastrof ekologicznych w ZSRR.

Dopływy Dniestru

Lewobrzeżne

• Strwiąż
• Gniła Lipa
• Jahorłyk
• Koropiec
• Murafa
• Niczława
• Seret
• Smotrycz
• Strypa
• Studzienica
• Uszyca
• Wereszyca
• Zbrucz
• Złota Lipa

Prawobrzeżne

• Bystrzyca
• Byk
• Łomnica
• Łukwa
• Reut
• Stryj
• Świca
• Siwka

Miasta nad Dniestrem

Ważniejsze miasta leżące nad Dniestrem:

• Halicz
• Sambor
• Zaleszczyki
• Chocim
• Mohylów Podolski
• Jampol
• Bendery
• Tyraspol
• Białogród nad Dniestrem.

Zobacz też

• Rzeki Europy

Linki zewnętrzne

• Dniestrzańskie reminiscencje
• Dniestr, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 51 .
• Archiwalne zdjęcia i publikacje o rzece w bibliotece Polona