60 mm moździerz LM-60

polski lekki moździerz kalibru 60 mm
(Przekierowano z 60 mm moździerz LM-60D)

LM-60polski lekki moździerz kalibru 60 mm zaprojektowany w latach 90 XX wieku w Ośrodku Badawczo Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie, przyjęty na uzbrojenie Wojska Polskiego. Produkowany w dwóch wersjach: podstawowej LM-60D i lżejszej LM-60K („komandoskiej”).

LM-60D
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

OBR SM w Tarnowie / ZM „Tarnów”

Rodzaj

moździerz

Historia
Produkcja seryjna

2000–2017

Wyprodukowano

ok. 500

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

60 mm

Długość lufy

865 mm

Donośność

70 m (minimalna)
2329 m (maks.)

Masa

18,2 kg w położeniu bojowym
20 kg w położeniu marszowym

Kąt ostrzału

w płaszczyźnie pionowej: od 45° do 80°
w płaszczyźnie poziomej bez przestawiania podpory lufy przy 80°: 10°

Szybkostrzelność

25 strz./min
10 strz./min z poprawianiem wycelowania

Obsługa

2-3

Czas przejścia w położenie bojowe

1-2 min.

Historia

edytuj

Pracę nad lekkimi moździerzami rozpoczęły się w Polsce na początku lat 90 XX wieku i prowadziły je równolegle Huta Stalowa Wola wraz z Wojskowym Instytutem Technicznym Uzbrojenia oraz Ośrodek Badawczo Rozwojowy Sprzętu Mechanicznego (OBR SM) w Tarnowie. W OBR SM prace rozpoczęto w 1991 roku, w zespole kierowanym przez dr. inż. Tadeusza Świętka[1]. Oprócz podstawowej wersji LM-60D (od „dalekonośna”) na dwójnogu, dla poddziałów zmechanizowanych, zmotoryzowanych i piechoty górskiej, opracowano wersję „komandoską” LM-60K dla jednostek specjalnych i powietrznodesantowych[1]. Amunicja została skonstruowana w tym czasie przez WITU, co doprowadziło do ustalenia kalibru moździerza na 60 mm[1]. Badania kwalifikacyjne prowadzono w latach 1994–1996[1]. Moździerz z Tarnowa został zakwalifikowany do produkcji seryjnej i w 1998 roku wojsko zamówiło partię wdrożeniową 6 sztuk LM-60D oraz 3 LM-60K[1]. 2 sierpnia 2000 roku rozkazem Szefa Sztabu Generalnego moździerz LM-60D/K został przyjęty na wyposażenie SZ RP[1].

LM-60D

edytuj

Moździerze LM-60D występują na szczeblu plutonu i kompanii, zastępując stare moździerze kalibru 82 mm[2]. Między innymi weszły na uzbrojenie drużyn moździerzy w plutonach zmotoryzowanych na kołowych bojowych wozach piechoty Rosomak[2]. Przewożone tam są po jednym przez jednego Rosomaka plutonu, a obsadę stanowi dwóch żołnierzy[2]. Zastąpiły też moździerze 82 mm w baterii artylerii mieszanej 25. Brygady Kawalerii Powietrznej (9 moździerzy)[2]. Dostawy moździerzy LM-60D trwały do 2017 roku[3]. Do tego roku dostarczono ponad 500 sztuk[4]. W 2017 roku moździerze LM-60D zostały w jednostkach aeromobilnych (25 BKPow i 6 BPD) zastąpione przez lepiej spełniające wymagania lekkie czeskie moździerze Antos[5].

Dla celów eksportowych, Zakłady Mechaniczne „Tarnów”, które przejęły OBR SM w Tarnowie, opracowały w 2014 roku moździerz LM-61D z lufą kalibru 60,7 mm i długości 1000 mm, a w 2017 roku moździerz tego kalibru o konstrukcji modułowej LM-61M[6].

Konstrukcja

edytuj

60 mm lekki moździerz LM-60D składa się z:

  1. Zespołu lufy
  2. Płyty oporowej
  3. Zespołu dwójnoga
  4. Celownika MPM-44

Moździerz przeznaczony jest do wsparcia pododdziałów piechoty, jednostek aeromobilnych, kawalerii powietrznej, piechoty zmechanizowanej i piechoty górskiej, niszczenia siły żywej oraz środków ogniowych przeciwnika. Ogień można prowadzić zarówno w terenie otwartym, jak również i zurbanizowanym. LM-60D ładowany jest odprzodowo, ręcznie. Moździerz posiada gładkościenną stalową lufę z zamkiem ze stałą iglicą (masa lufy z zamkiem 6 kg). Lufa przymocowana jest do płyty oporowej (o masie 4,2 kg) za pomocą zawiasu kulkowego, lufa podparta jest dwójnogiem (o masie 7,2 kg) z mechanizmem podniesienia i celownikiem optycznym MPM-44 o masie 0,82 kg. Kaliber lufy wynosi 60 mm, granatu – 59,4 mm[1]. Dzięki dużej wytrzymałości lufy, można oddać z moździerza 40 strzałów ogniem ciągłym[6]. LM-60D obsługiwany jest według zaleceń producenta przez trzech żołnierzy (w praktyce dwóch)[2].

Amunicja

edytuj
Nazwa pocisku typ waga
O-LM60 Odłamkowy 2kg
D-LM60 Dymny 1,85 kg
Z-LM60 zapalający 1,85 kg
S-LM60 oświetlający 2,195 kg
O-LM60C ćwiczebny 2 kg
LM-PC ćwiczebny z nabojem wskaźnikowym 2,26 kg

Podstawowy granat O-LM60 przewyższa masą analogiczne zagraniczne pociski i cechuje się dużą gęstością pokrycia odłamkami[1]. Między materiałem wybuchowym (trotylem) a skorupą, fragmentującą na ok. 300 odłamków, znajduje się 1500 kulek stalowych o średnicy 4 mm, zatopionych w tworzywie sztucznym, które zwiększają efekt odłamkowy[1]. Amunicja ta nie jest jednak kompatybilna z amunicją standardu NATO (moździerzy kalibru 60,7 mm)[1].


LM-60K
 
Prototyp (po lewej)
Dane podstawowe
Historia
Prototypy

1997

Dane taktyczno-techniczne
Kaliber

60 mm

Donośność

70 m (minimalna)
1300 m (maksymalna)

Masa

7,8 kg

Kąt ostrzału

w płaszczyźnie pionowej: od 20° do 85°

Szybkostrzelność

25 strz./min
10 strz./min z poprawianiem wycelowania

Obsługa

1-2 żołnierzy

LM-60K „Commando”

edytuj

Odmiana LM-60K („komandoska”) została zaprojektowana dla sił specjalnych oraz jako dodatkowe wyposażenie pojazdów. Weszła na wyposażenie jednostek rozpoznawczych i specjalnych Sił Zbrojnych RP (m.in. GROM) oraz jako dodatkowe wyposażenie w pojazdach rozpoznawczych BRDM-2 M96/M97 „Żbik”.

Moździerz LM-60K ma lufę stalową z zamkiem, mocowaną na sztywno do płyty oporowej. Takie rozwiązanie umożliwia strzelanie z kątami podniesienia od 5 do 85°. Celowanie prowadzone jest „z ręki” – kierunek ustala się zgrywając oś lufy z celem, natomiast podniesienie odsługiwane jest za pomocą celownika grawitacyjnego – umożliwia to strzelanie torami płaskimi. Moździerz LM-60K może być przenoszony i obsługiwany przez jednego żołnierza.

Oprócz wersji standardowej LM-60K, stworzono także wersję z lufą wykonaną z aluminium (wzmocnioną oplotem z włókna węglowego i kevlaru). Jej oznaczenie to LM-60KC.

W 2000 roku dwa LM-60K podarowano Litwie[7].

W polskiej służbie moździerz LM-60K był następnie zastępowany przez czeski moździerz 60 mm moździerz LRM vz. 99 ANTOS.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Maciejewski 2017 ↓, s. 84
  2. a b c d e Maciejewski 2017 ↓, s. 83
  3. Tomasz Dmitruk. Modernizacja Wojsk Lądowych 2021-2035. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2022, s. 21, wrzesień 2022. Magnum-X. 
  4. Maciejewski 2017 ↓, s. 82.
  5. Krzysztof Gawrysiak. Siedem lat doświadczeń. „Przegląd Sił Zbrojnych”. Nr 5/2019, s. 131, 139. Wojskowy Instytut Wydawniczy. 
  6. a b Maciejewski 2017 ↓, s. 86.
  7. Grzegorz Hołdanowicz. Milion dolarów dla Litwy. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 06/2000, s. 58. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1429-270x. 

Bibliografia

edytuj