Abrasza Blum
Abrasza Blum, właściwie Abraham Blum (ur. 1905 w Wilnie, zm. w maju 1943 w Warszawie) – polski działacz socjalistyczny żydowskiego pochodzenia, członek kierownictwa podziemnego Bundu w getcie warszawskim, uczestnik powstania w getcie.
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 1905 Wilno | |
| Data i miejsce śmierci | maj 1943 Warszawa | |
| Przebieg służby | ||
| Stanowiska | członek kierownictwa Bundu w getcie warszawskim | |
| Główne wojny i bitwy | powstanie w getcie warszawskim | |
Spis treści
ŻyciorysEdytuj
Był uczniem reformowanego chederu i żydowskiego gimnazjum w Wilnie, następnie został absolwentem inżynierii jednej z belgijskich politechnik. W 1929 zamieszkał w Warszawie. Przez pewien okres związany był z komunistyczną organizacją młodzieżową, po czym został członkiem żydowskiej partii robotniczej Bund. Od 1930 zasiadał w kierownictwie Cukunftu. Zajmował się tworzeniem świeckich szkół żydowskich finansowanych przez Bund.
Po wybuchu II wojny światowej przebywał w getcie warszawskim, a od końca listopada 1942 był przedstawicielem Bundu w Komisji Koordynacyjnej Żydowskiego Komitetu Narodowego i Bundu. Najprawdopodobniej był jednym z dwóch reprezentantów Bundu podczas konferencji z Blokiem Antyfaszystowskim. Uznawany przez wielu działaczy lewicowych i bundowców np. Marka Edelmana za jednego z głównych ideologów tego ruchu w getcie. W latach 1942-1943 pracował w fabryce szczotek przy ulicy Franciszkańskiej. Był przedstawicielem Bundu w biurze politycznym Żydowskiej Organizacji Bojowej.
Uczestniczył w powstaniu w getcie warszawskim. 10 maja 1943 wraz z grupą żydowskich bojowców przedostał się kanałami na stronę aryjską, gdzie ukrywał się w mieszkaniu Władysławy Meed ps. Władka (po stronie aryjskiej – Władysława Kowalska) przy ulicy Barokowej 2 w Warszawie. Wykryty przez dozorcę, który zamknął go w mieszkaniu i wezwał Gestapo, próbował ucieczki przez okno po sznurze z pościeli, ale spadł z wysokości trzeciego pietra i połamał nogi. Przetrzymywany w budynku policji przy ulicy Daniłowiczowskiej, był przesłuchiwany przez gestapo w Alei Szucha, gdzie został najprawdopodobniej zamordowany.
Żona Abraszy Bluma, Luba Blum-Bielicka była w getcie dyrektorką Szkoły Pielęgniarek. Wraz z synem i córką przeżyła okupację, po wojnie była kierowniczką Domu Dziecka w Otwocku, a od 1949 dyrektorką Szkoły Pielęgniarskiej nr 3 w Warszawie[1].
Symboliczny grób Abraszy Bluma znajduje się w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 12, rząd 4)[2][3].
UpamiętnienieEdytuj
- Nazwisko Abraszy Bluma widnieje na tablicy pamiątkowej umieszczonej przy pomniku Ewakuacji Bojowników Getta Warszawskiego przy ulicy Prostej 51 w Warszawie.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Luba Bielicka Blum.
- ↑ Grób Abraszy Bluma w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
BibliografiaEdytuj
- Władysława Meed, Po obu stronach muru. Wspomnienia z warszawskiego getta, Warszawa 2003, ISBN 83-88797-45-X
- Anka Grupińska, Ciągle po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami
- Bernard Ber Mark, Walka i zagłada warszawskiego getta
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem
- Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 11. ISBN 83-01-04304-0.