Afonso Gonçalves Baldaya lub Alfonso Goncalves Baldaia (daty urodzenia i śmierci nieznane) – XV-wieczny portugalski podróżnik i odkrywca rodem z Porto, podczaszy na dworze księcia Henryka Żeglarza. Dowodził wyprawą złożoną z dwóch statków, które przekroczyły – w drodze na południe – Zwrotnik Raka, po raz pierwszy w dziejach europejskich odkryć geograficznych[1].

Wizerunek Baldaya jako część rzeźby Pomnik Odkrywców

Był jednym z kapitanów ekspedycji Gila Eanesa, która - na polecenie księcia Henryka - wyruszyła w roku 1435 wzdłuż zachodnich wybrzeży Afryki z zadaniem osiągnięcia przylądka Bojador. Wyprawa – czternasta po trzynastu nieudanych – zakończyła się powodzeniem[2].

W 1436 roku Baldaya pożeglował – już jako samodzielny dowódca ekspedycji – 50 lig (około 280 km) dalej na południe, przekraczając Zwrotnik Raka, czyli mijając granicę strefy wpływów muzułmanów i wrócił przywożąc do Lizbony znaczną ilość foczych skór. Był to pierwszy towar z wybrzeża afrykańskiego, jaki został zdobyty bez arabskiego pośrednictwa. Z następnych wypraw statki portugalskie przywoziły złoto, kość słoniową i niewolników[2].

Minięcie przylądka Bojador uważa się powszechnie za pierwszy krok na drodze do wytyczenia przez portugalskich żeglarzy drogi do Indii[3].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Laurance Bergreen: Poza krawędź świata: Opowieść o Magellanie i jego przejmującym grozą rejsie dookoła Ziemi. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2005. ISBN 83-7301-575-2.
  • Carl Waldmam, Alan Wexler: Encyclopedia of Exploration. T. I: The Explorers. New York: Facts On File, 2004. ISBN 0-8160-4676-X.