Aleja Marszałka Ferdynanda Focha w Krakowie

Aleja Marszałka Ferdynanda Focha – aleja w Krakowie na Półwsiu Zwierzynieckim i na Zwierzyńcu, w dzielnicy VII Zwierzyniec. Biegnie ze wschodu na zachód i jest przedłużeniem ul. Piłsudskiego, łączy Aleje Trzech Wieszczów z ul. Królowej Jadwigi. Ma długość ok. 1,5 km. Na całej długości jest dwukierunkowa.

aleja Marszałka Ferdynanda Focha

Zwierzyniec
Widok z zachodu, z Kopca Kościuszki
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Długość	1,5
Poprzednie nazwy	Al. Aleksandra Puszkina
Przebieg
Aleje Trzech Wieszczów, ul. Piłsudskiego al. 3 Maja ul. Kałuży ul. Kraszewskiego ul. Prusa ul. Kasztelańska ul. Na Błoniach Rudawa ul. Emaus ul. Królowej Jadwigi, Skwer Papcia Chmiela
Położenie na mapie Krakowa al. F. Focha
Położenie na mapie Polski al. F. Focha
Położenie na mapie województwa małopolskiego al. F. Focha
50°03′28,0″N 19°54′52,0″E

Historia

Wytyczona w 1914 jako przedłużenie ul. Wolskiej, a Kopiec Kościuszki jest jej kompozycyjnym i perspektywicznym zamknięciem.

W 1932 roku została nazwana imieniem marszałka Francji, Polski i Wielkiej Brytanii Ferdynanda Focha. W latach 1951–1990 nosiła nazwę aleja Aleksandra Puszkina.

Zabudowa

Strona północna:

• Błonia

Strona południowa:

Zabudowa Półwsia, modernistyczne domy jednorodzinne z lat 30. XX wieku i późniejsze oraz budynki użyteczności publicznej:

• al. Focha 1 – dawny Hotel „Cracovia”, 1960 projektował Witold Cęckiewicz, obecnie oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, zabytek
• Stadion Cracovii (adres ul. Kałuży 1), od 1912 roku
• al. Focha 24 – dom, 1938 rok, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 25 – dom Roznerów, 1937 rok, projektował Franciszek Mączyński, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 29 – dom prof. Rafała Taubenschlaga, 1933 rok, projektował Antoni Dostal, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 30 – dom, 1933 rok, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 33 – dawny Instytut Balneologiczny, 1938 rok, projektował Józef Gałęzowski, obecnie Szpital Specjalistyczny im. J. Dietla, Małopolskie Centrum Reumatologii, Immunologii i Rehabilitacji
• al. Focha 35 – dom, 1939 rok, projektował Józef Mitka, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 36 – Bursa Szkół Artystycznych
• al. Focha 37 – dom, 1938 rok, projektował Jan Burzyński, w gminnej ewidencji zabytków
• al. Focha 38 – Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja
• al. Focha 39 – Bursa Szkolnictwa Ponadpodstawowego nr 1
• al. Focha 40 – KÄRCHER Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych. Otwarta w 2018, projekt Biuro Projektów Lewicki Łatak
• al. Focha 42 – restauracja
• al. Focha – most na Rudawie po 1912, w gminnej ewidencji zabytków

• 
  Aleja widziana z Błoń. Od prawej Hala Cracovia, dalej bursa
• 
  Widok na wschód, po prawej stadion KS Cracovia
• 
  Widok na zachód. Prespektywę zamyka Kopiec Kościuszki

• 
  al. F. Focha 1
  Dawny hotel „Cracovia”
• 
  al. Focha 33
  Małopolskie Centrum Reumatologii, Immunologii i Rehabilitacji
• 
  al. Focha 35
  Modernistyczna willa
• 
  al. Focha 38-39
  Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka
  i Bursa Szkolnictwa Ponadpodstawowego nr 1
• 
  al. Focha 40
  Hala Cracovia Centrum Sportu Niepełnosprawnych
• 
  al. Focha
  Most na Rudawie

Bibliografia

• Praca zbiorowa, Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-922906-8-1
• Praca zbiorowa, Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2