Aleksandr Warniek

rosyjski kapitan polarny i badacz Arktyki

Aleksandr Iwanowicz Warnek (ros. Александр Иванович Варнек, ur. 15 czerwca?/27 czerwca 1858 w Petersburgu, zm. 10 czerwca 1930 w Sainte-Geneviève-des-Bois) – rosyjski kapitan polarny[1], hydrograf, badacz Arktyki, generał porucznik admiralicji. Kapitan statku parowego „Pachtusow” (ros. Пахтусов), dowódca pierwszej hydrograficznej ekspedycji na Ocean Arktyczny i jeden z pomysłodawców drugiej hydrograficznej ekspedycji na Ocean Arktyczny przeprowadzonej w latach 1910–1915. Członek ministerstwa morskiego w Rosji Carskiej[2].

Aleksandr Warniek
Александр Иванович Варнек
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Aleksandr Iwanowicz Warniek

Data i miejsce urodzenia

27 czerwca 1858
Petersburg

Data i miejsce śmierci

10 czerwca 1930
Sainte-Geneviève-des-Bois

Miejsce spoczynku

cmentarz prawosławny w Sainte-Genevieve-des-Bois

Zawód, zajęcie

Hydrograf, odkrywca Arktyki

Alma Mater

Wojskowe Centrum Naukowo-Szkoleniowe Marynarki Wojennej „Akademia Marynarki Wojennej im. adm. floty Związku Radzieckiego N.G. Kuzniecowa”

Biografia edytuj

Młodość edytuj

Aleksandr Iwanowicz Warniek urodził się w Petersburgu 27 czerwca 1858 roku w rodzinie architekta miejskiego Iwana Aleksandrowicza Warnieka (1819–1877)[3]. Jego dziadek był słynnym portrecistą (Aleksandr Grigoriewicz Warniek, 1782–1843). Bardzo możliwe, że na przyszły wybór zawodu marynarza przez Warnieka wpłynęła książka „Podróż dookoła świata” nawigatora, kapitana Otto von Kotzebue[4].

Nauka edytuj

W 1878 roku ukończył Szkołę Marynarki Wojennej i jako gardes-marine wyruszył w swoją pierwszą zagraniczną podróż na fregacie „Książę Pożarski”[5]. Na początku lat 80. rozpoczął studia w Akademii Marynarki Wojennej, które ukończył w 1882 roku. Następnie został oddelegowany na wydział Hydrograficzny i zaczął specjalizować się w hydrografii.

Praca Akademicka edytuj

Po odejściu w 1903 roku od bezpośredniego udziału w wyprawach badawczych mórz arktycznych, zaczął angażować się w pracę pedagogiczną, organizacyjną i badawczą. W tym samym roku Warniek został dowódcą szkoleniowego krążownika „Westnik”, a w następnym roku został mianowany inspektorem Liceum Aleksandrowskiego. Został członkiem Komisji Rozwoju Szlaku Morza Północnego, której przewodniczył Wilkitski. Komisja zajmowała się organizacją badań hydrograficznych i tworzeniem projektów statków arktycznych, jak również opracowała projekt dogłębnych badań Szlaku Morza Północnego. Był także członkiem Akademii Morskiej i Rady Naukowej Hydrografii. W 1904 roku awansował na stopień kapitana, a w 1909 roku na stopień generała dywizji admiralicji. W 1912 roku Warnek odszedł ze służby wojskowej w randze generała porucznika admiralicji[5].

Pierwsza wojna światowa i emigracja edytuj

W latach 1914–1916 Warniek pracował w centralnej administracji Ministerstwa Morskiego. W 1917 roku przeniósł się z Petersburga do rodzinnej miejscowości Moskalewka na wybrzeżu Morza Czarnego z powodu rewolucyjnych wystąpień w mieście. W październiku 1917 roku wyemigrował na Półwysep Krymski. Jesienią 1920 roku wraz z żoną i najstarszą córką został zmuszony do emigracji za granicę (dwóch synów opuściło Rosję wraz z Korpusem Morskim). Pierwsze pół roku na wygnaniu Warniek spędził w Konstantynopolu, następne trzy lata na Sycylii, po czym przeniósł się do Francji, gdzie osiadł w Lyonie, a później w Grenoble. Ostatnie dwa lata swojego życia spędził pod Paryżem w „Domu Rosyjskim”, gdzie zmarł 10 czerwca 1930 roku. Został pochowany na rosyjskim cmentarzu w Saint-Genevieve-des-Bois[6].

Życie prywatne edytuj

Pierwsze małżeństwo Aleksandra Iwanowicza Warnieka było z Nadieżdą Pietrowną Moskalską (1870–1908). Jego dzieci z pierwszą żoną to: Tatiana (1894–1990), Anna (1897–1920), Piotr (1902–1980) i Eugeniusz (1906–1951). Z drugiego małżeństwa z Anną Romanowną Gerngross (1877–17.07.1961) nie było dzieci[7].

Wyprawy badawcze edytuj

W ciągu swojego życia uczestniczył w około dwudziestu wyprawach morskich (w tym w trzech dookoła świata).

Brał udział w wyprawie dookoła świata (1883–1886) statkiem „Opricznik” pod dowództwem kapitana II stopnia Iwaszintowa. W latach 1890–1892 popłynął z ekspedycją na Minin.

W styczniu 1879 roku po awansie na kapitana II stopnia pływał na statku „Gjemjaszczjem” na trasie Władywostok – Petersburg, następnie popłynął do Japonii i USA[8].

Pierwsza ekspedycja na Ocean Arktyczny edytuj

Decyzją Głównej Dyrekcji Hydrograficznej z 1898 roku rozpoczęto przygotowania do ekspedycji, która miała na celu zbadanie Oceanu Arktycznego. Badacze mieli za zadanie przeprowadzić badania mórz północnych.

Po ekspedycji, w 1902 roku, Warniek przedstawił propozycje nazw nowo odkrytych obiektów geograficznych, m.in. Wyspy Hoockera i dwunastu innych[9].

Dzieła edytuj

„Краткий очерк работ Гидрографической экспедиции Северного Ледовитого океана в 1902” (1903 rok)[10]

Nagrody edytuj

Aleksandr Iwanowicz Warniek za swoje zasługi otrzymał 12 orderów między innymi[9]:

Na jego cześć została nazwana miejscowość Warniek i przylądek na zachodnim wybrzeżu północnej wyspy Nowa Ziemia[11].

Przypisy edytuj

  1. 27 июня 1858 года – Родился выдающийся исследователь Арктики Александр Варнек – Новости [online], goarctic.ru [dostęp 2020-02-08].
  2. Наука в Сибири [online], www.nsc.ru [dostęp 2020-02-08].
  3. Варнек Александр Иванович [online], kmay.ru [dostęp 2020-02-08].
  4. Варнек Александр Иванович и Гражданская война в Туапсе [online], Яндекс Дзен | Платформа для авторов, издателей и брендов [dostęp 2020-02-08] (ros.).
  5. a b Полярная Почта • Просмотр темы – Варнек Александр Иванович (1858–1930) [online], polarpost.ru [dostęp 2020-02-08].
  6. Школа Карла Мая [online], kmay.ru [dostęp 2020-02-08].
  7. a b Наука в Сибири [online], nsc.ru [dostęp 2020-02-08].
  8. ВАРНЕК АЛЕКСАНДР ИВАНОВИЧ – информация на портале Энциклопедия Всемирная история [online], w.histrf.ru [dostęp 2020-02-08].
  9. a b Варнек Александр Иванович [online], gpavet.narod.ru [dostęp 2020-02-08].
  10. Варнек, Александр Иванович – Краткий очерк работ Гидрографической экспедиции Северного Ледовитого океана в 1902 году / – Search RSL [online], search.rsl.ru [dostęp 2020-02-08].
  11. Александр Иванович Варнек [online], VK [dostęp 2020-02-08].