Alfons Thoman
Alfons Hieronim Thoman vel Thomann[1] (ur. 5 kwietnia 1885 w Grzegórzkach, zm. po 1949) – podpułkownik Korpusu Kontrolerów Wojska Polskiego, działacz ewangelicki i niepodległościowy, bibliofil.
podpułkownik korpusu kontrolerów | |
Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1885 |
---|---|
Przebieg służby | |
Lata służby |
1908–1909 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
szef grupy |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Życiorys edytuj
Urodził się 5 kwietnia 1885 w Grzegórzkach, w ówczesnym powiecie krakowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Hieronima i Karoliny z Langów[2][3][1]. W 1904 ukończył z odznaczeniem Gimnazjum św. Jacka w Krakowie[3]. Współzałożyciel (1901), skarbnik i członek zarządu centralnego tajnego Związku im. Szymona Konarskiego[3]. Od 1903 komendant hufca szkolnego w Krakowie[3]. W 1911 uzyskał absolutorium na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[3]. Współzałożyciel Związku Akademików i założyciel Komitetu Akademików Polskiej Młodzieży Ewangelickiej w Krakowie[3]. W 1913 awansował z pomocnika kancelaryjnego na nadetatowego praktykanta kancelaryjnego w Magistracie stoł. król. miasta Krakowa[4].
W latach 1908–1909 odbył obowiązkową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii w charakterze jednorocznego ochotnika[3]. Na stopień kadeta rezerwy został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1912[5][6]. Miał przydział w rezerwie do Pułku Piechoty Nr 13 w Opawie[7][8]. W szeregach tego pułku, noszącego przydomek „Krakowskie Dzieci”, walczył na frontach I wojny światowej (rosyjskim, włoskim i rumuńskim)[3][9][10][11]. Dowodził batalionem[3]. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1914[12], a na stopień nadporucznika rezerwy awansowany ze starszeństwem z 1 maja 1916 w korpusie oficerów piechoty[13][14].
W Wojsku Polskim służył m.in. na stanowisku szefa wydziału w Departamencie Gospodarczym Ministerstwa Spraw Wojskowych, szefa adiutantury Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie i w Korpusie Kontrolerów na stanowisku szefa grupy[3][15][16][17][18]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 15 sierpnia 1924 i 2. lokatą w korpusie oficerów kontrolerów[19]. Z dniem 30 kwietnia 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[20]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Senatorskiej 29[2][3].
Ogłosił wspomnienia z czasów bezpośrednio przed I wojną światową i z wojny światowej w „Polsce Zbrojnej” i „IKC”[3].
Był erudytą i bibliofilem. W latach 1934–1936 pełnił funkcję prezesa[21] istniejącego od 1921 w Warszawie Towarzystwa Bibliofilów Polskich, a od 1936 był członkiem zarządu towarzystwa[22]. W czasie swojej prezesury wyciągnął organizację z długów, zreorganizował ją i przystosował do nowych warunków funkcjonowania[23][24]. Był również członkiem zarządu Związku Przyjaciół Litwy w Warszawie[25].
Alfons Thoman był działaczem społeczności ewangelickiej, członkiem Wydziału Kościelnego Polaków Ewangelików Małopolski[26][27]. 17 kwietnia 1933 w ewangelicko-augsburskim kościele Świętej Trójcy w Warszawie zawarł związek małżeński z Józefą Tomasińską[28]. Zmarł po roku 1949[29].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[30]
- Medal Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[31][2]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[3]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[3]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[11]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[11]
- Krzyż Wojskowy Karola[11]
4 kwietnia 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości mu nie przyznał[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Sprawozdanie 1904 ↓, s. 84.
- ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-03-11]..
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Łoza 1938 ↓, s. 750.
- ↑ Nominacje 1914 ↓, s. 6.
- ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 486.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 355.
- ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 527.
- ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 405.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 288.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 373.
- ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 483.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 172.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 163.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 210.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 27, 1069.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 27, 969.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 681.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 293, 433.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 733.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 31 grudnia 1932, s. 470.
- ↑ Bąbel 2006 ↓, s. 264–265.
- ↑ Statut TBP 1937 ↓, s. 6, 37.
- ↑ Z warsztatu bibliografa 1991 ↓, s. 24.
- ↑ Statut TBP 1937 ↓, s. 8.
- ↑ Fedorowicz 2017 ↓, s. 242.
- ↑ Szturc 2006 ↓, s. 52.
- ↑ 450 lat Reformacji pod Wawelem 2008 ↓, s. 79.
- ↑ Bąbel 2006 ↓, s. 256, 264, przyp. 33 na s. 265.
- ↑ Chwalewik 2004 ↓, s. przyp. 92 na s. 368, 372.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
Bibliografia edytuj
- Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum św. Jacka w Krakowie za rok szkolny 1904. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1904.
- Nominacye : Urzędnicy Magistratu. „Dziennik Rozporządzeń dla stoł. król. miasta Krakowa”. 1, 1914-01-31. Kraków: Nakładem Gminy miasta Krakowa.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1916. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Statut Towarzystwa Bibliofilów Polskich. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Bibliofilów Polskich, 1937.
- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Agnieszka M. Bąbel. Narzeczeni i rodzice. Zaproszenia ślubne z końca XIX i początku XX wieku jako zwierciadło przemian obyczajowych. „Prace polonistyczne”. 61–62, s. 255–266, 2006.
- Edward Chwalewik. Z moich wspomnień o zbieractwie. Bielawa 1943. „Rocznik Biblioteki Narodowej”. 36, s. 345–374, 2004.
- 450 lat Reformacji pod Wawelem. Kraków: Parafia Ewangelicka w Krakowie, 2008.
- Irena Fedorowicz: Nieznane konteksty korespondencji Józefa Albina Herbaczewskiego i Julii Wichert-Kajruksztisowej z 1939 roku. W: Andrzej Baranow, Jarosław Ławski (red.): Zagadnienia bilingwizmu. T. I: Dwujęzyczni pisarze litewscy i polscy. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2017, s. 235-254.
- Jan Szturc: Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2006.
- Z warsztatu bibliografa. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1991.