Alicja Lichtenbaum-Lasecka
Lichtenbaum-Lasecka Alicja właśc. Lichtenbaum Alicja, (ur. 4 lutego 1895 w Warszawie, zm. 5 sierpnia 1944 w Warszawie) – działaczka patriotyczna i niepodległościowa, członkini Polskiej Organizacji Wojskowej, pracownica Biura Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK, łączniczka Dywersji i Sabotażu Kobiet Kierownictwa Dywersji KG AK, łączniczka KON (Konwent Organizacji Niepodległościowych)[1].
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1944 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1916–1921; 1939-1944 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodziła się 2 lutego 1895 roku w Warszawie w zamożnej, inteligenckiej rodzinie żydowskiej. Ojcem był Lejb Lichtenbaum (ekonomista), a matką Chana z domu Ejzenman. Rodzina zamieszkiwała na ulicy Marszałkowskiej. Po ukończeniu pensji żeńskiej Tołwińskiej rozpoczęła naukę na kursach pedagogicznych Jana Miłkowskiego i wykładach Wolnej Wszechnicy Polskiej. Ukończyła Szkołę Handlową w Monachium[2]. Po rozpoczęciu I wojny światowej wyjechała do Zurychu. Wstąpiła na tamtejszy Uniwersytet, studiowała historię. Rozpoczęła tam również działalność w Towarzystwie Bratniej Pomocy oraz w Samopomocy Polskiej. W 1915 roku przeniosła się na uniwersytet w Paryżu[3].
W 1916 roku powróciła do Polski. Wstąpiła do Polskiej Organizacji Wojskowej i Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego „B”. Służyła sekretarka w Komendzie Okręgu Warszawa-Praga I POW, następnie do grudnia 1917 r. była sekretarką w Komendzie Placu w Warszawie. Pomimo ukończenia kursu sanitarnego i odbyciu praktyk w szpitalu przydzielono ją do kolportażu, w którym działała do listopada 1918 roku. W chwili rozbrojenia Niemców pracowała w Komendzie Garnizonowej w Warszawie. Używała wówczas pseudonimu „Lila Lasecka”.
Równolegle pracowała społecznie jako nauczycielka w zakładach dobroczynnych.
Podczas wojny polsko-bolszewickiej pracowała w Dowództwie Okręgu Korpusu nr I Warszawa. W maju 1920 roku wyruszyła do Kijowa jako kurierka do sztabu 3. Armii, a następnie została wysłana do Lidy, gdzie pozostała w sztabie 2 Armii. W listopadzie 1920 roku przydzielono ją jako asesora do Komendy Garnizonu Warszawa, a później do Ministerstwa Spraw Wojskowych[2].
Po rozpoczęciu II wojny światowej i kapitulacji Warszawy wstąpiła do Służby Zwycięstwu Polski. Była szefową kolportażu Dromaderek, a od 1940 roku kierowała punktem rozdzielczym prasy Wydziału Kolportażu Biura Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK. Od października 1942 roku należała do Konwentu Organizacji Niepodległościowych. Posługiwała się pseudonimem „Maria”.
W kwietniu 1942 roku przeszła z kolportażu BIP KG AK do Dywersji i Sabotażu Kobiet (oddział DYSK) w Związku Odwetu KG AK[4]. Jej mieszkanie na ul. Skolimowskiej 6 było udostępnione dla kierownictwa Wydziału V BIP KG ZWZ-AK.
Po wybuchu powstania warszawskiego została łączniczką szefa Wydziału V BIP KG ZWZ-AK. Przenosiła prasę powstańczą ze Śródmieścia na Powiśle. Poległa 5 sierpnia 1944 roku u zbiegu ulic Nowy Świat i Pierackiego (obecnie ul. Foksal), gdy niosła prasę na ul. Oboźną. Zginęła przebiegając przez jezdnię Nowego Światu. Pochowana w bezimiennej mogile przy ul. Pierackiego.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Medal Niepodległości[5] 1931
- Krzyż Niepodległości[6]
- Krzyż POW[7] 6 sierpnia 1919
Przypisy
edytuj- ↑ Powstańcze Biogramy - Alicja Lichtenbaum [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ a b https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/197135-lichtenbaum-lasecka-alicja-lila
- ↑ Super User, Anna Buchmann | Młodzież z ziem polskich na uniwersytecie zuryskim w latach 1933-1906 [online], www.mabpz.org [dostęp 2024-09-29] (pol.).
- ↑ Tomasz Strzembosz, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944, Warszawa 1983, s. 170
- ↑ https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-i-Medalem-Niepodleglosci.html
- ↑ https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-i-Medalem-Niepodleglosci.html
- ↑ Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947. Warszawa 2005.