Alina Perth-Grabowska

Alina Perth-Grabowska
	; Alina Perth-Grabowska; Warszawa, 11 maja 2006
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1935 ; Łódź
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 2006 ; Monachium
Narodowość	Polska
Dziedzina sztuki	dziennikarstwo, publicystyka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Alina Perth-Grabowska (ur. 12 kwietnia 1935 w Łodzi, zm. 22 czerwca 2006 w Monachium) − polska dziennikarka i publicystka, w latach 1972-1994 etatowa dziennikarka Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Monachium.

Życiorys

Córka Alfreda i Pauliny. W 1951 ukończyła VII LO im. Stefanii Sempołowskiej w Łodzi, następnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim w Łodzi. Następnie była dziennikarką łódzkiego „Głosu Robotniczego”. Była także współzałożycielką satyrycznego teatru „Pstrąg” i kierownikiem literackim Teatru Ziemi Łódzkiej. Po wyjeździe na emigrację, nim osiadła w Monachium, pracowała w telawiwskiej polskojęzycznej gazecie „Nowiny i Kurier”. W Niemczech wieloletnia dziennikarka Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa; początkowo w redakcji Dziennika radiowego, a wkrótce w Dziale Programowym. Komentatorka audycji "Fakty, wydarzenia, opinie", następnie autorka komentarzy dnia, w których na zlecenie Jana Nowaka-Jeziorańskiego określała stanowisko Rozgłośni w różnych kwestiach. Była atakowana przez propagandę PRL, co po latach opisał prof. Paweł Machcewicz.

Po 1989 przez wiele lat popularyzowała nagrania i historię Rozgłośni Polskiej oraz jej pierwszego dyrektora, Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Była inicjatorką uroczystości pożegnania pracowników Rozgłośni Polskiej RWE ze słuchaczami, które odbyły się w dniach 20-21 czerwca 1994 w Poznaniu, z udziałem Prezydenta RP Lecha Wałęsy i Jana Nowaka-Jeziorańskiego oraz kilkudziesięciu pracowników RP RWE^[1]. Otrzymała w tym czasie list prezydenta USA Billa Clintona, skierowany do wszystkich odchodzących wówczas z RWE pracowników.

Po zakończeniu działalności Rozgłośni Polskiej RWE, była w latach 1995−2006 założycielką i sekretarzem wykonawczym Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w Warszawie. Prowadziła też w Polskim Radiu audycje pt. „Z archiwum Radia Wolna Europa” i relacje ze spotkań i debat, organizowanych w warszawskim „Klubie RWE” (istniejącym do 2019), który w 2009 został nazwany jej imieniem. Związana ze Stiftung zur Förderung der Deutsch-Polnischen Verständigung e.V. (z siedzibą w Monachium i Warszawie).

Była ponadto m.in. autorką cyklicznych felietonów w „Dzienniku Polskim”. W toruńskim czasopiśmie "Archiwum Emigracji" ukazały się jej rozmowy z Janem Nowakiem-Jeziorańskim i Zygmuntem Michałowskim.

W 1995 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006, pośmiertnie - Krzyżem Komandorskim tegoż Orderu^[2]. W 2005 r. w imieniu pracowników Rozgłośni Polskiej RWE odebrała Medal 80-lecia Polskiego Radia.

Była żoną dziennikarza RWE Leszka Pertha. Mieszkała w Konstancinie-Jeziornie i Monachium.

Pochowana na Rzymsko-Katolickim Cmentarzu Św. Józefa w Łodzi przy ulicy Ogrodowej 39, w grobie rodzinnym (kwatera 28).

Twórczość

Polska w komentarzach (t. I-II; Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1999, ISBN 0-85065-264-2)

Opracowania

Tu Rozgłośnia Polska RWE. Stowarzyszenie Pracowników RP RWE (wybór tekstów: Alina Perth-Grabowska, Bogdan Żurek; red. Andrzej Dusza, Krzysztof Dobrecki; „Przegląd Koniński” na zlecenie Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, Konin 1995, ISBN 83-904212-0-8)
PRL atakuje Radio „Wolna Europa”: teksty, rysunki i karykatury z prasy, radia, telewizji i wydawnictw książkowych (Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, Wrocław 2002, ISBN 83-7095-055-8)
Wspomnienia pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa (Oficyna Wydawnicza "Rytm", Warszawa 2002, ISBN 83-88794-64-7)

Udział w pracach zbiorowych

Zarys historii „Wolnej Europy”, [w:] Pomoc Krajowi przez niepodległościowe uchodźstwo 1945–1990 (red. Roman Lewicki, Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie, Londyn 1995, ISBN 0902763113, s. 60–75, seria: "Materiały do Dziejów Polskiego Uchodźstwa Niepodległościowego", t. 5; pozostali autorzy: Krystyna Asipowicz-Tracewska, Stanisław Bask-Mostwin, Benedykt Heydenkorn, Jan Krok-Paszkowski, Mieczysław Paszkiewicz, Jerzy Radomyski, Jerzy Skowronek, Edward Szczepanik)

Bibliografia

Nasi Autorzy. Alina Grabowska, „Wiadomości” (Londyn), nr 5, 31.01.1971, s. 5;
Paweł Machcewicz, „Monachijska menażeria”. Walka z Radiem Wolna Europa (Instytut Pamięci Narodowej – Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2007; seria: „Monografie”, t. 33, ISBN 978-83-60464-44-1, s. 379-380);
Grzegorz Sowula, Zmarła Alina Perth Grabowska. Dziennikarka z pasją, „Rzeczpospolita” (Warszawa), 23.06.2006;
Lechosław Gawlikowski, Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe (Instytut Studiów Politycznych PAN – Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2015, ISBN 978-83-64091-49-0, s. 511-513);

Przypisy

↑ Mariusz Kubik: 20-21.06.1994 – Pożegnanie pracowników Rozgłośni Polskiej RWE ze słuchaczami. Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 20 czerwca 1994. [dostęp 2023-08-29].
↑ M.P. z 2006 r. nr 67, poz. 686

Linki zewnętrzne

[1] Mariusz Kubik: 20-21.06.1994 – Pożegnanie pracowników Rozgłośni Polskiej RWE ze słuchaczami. Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, 20 czerwca 1994. [dostęp 2023-08-29].

[2] M.P. z 2006 r. nr 67, poz. 686

[1]

[2]