Amazis (garncarz)
Amazis (VI wiek p.n.e.) – grecki garncarz i malarz, jeden z najwybitniejszych twórców w stylu czarnofigurowym.
Choć działał w Atenach, był najpewniej Grekiem z Egiptu[a] (być może pochodził z Naukratis w delcie Nilu), czynnym w okresie od ok. 555 p.n.e. do ok. 525 p.n.e.[1][2]
Przypuszczalnie wprowadził do greckiej ceramiki alabastron jako nowy typ naczynia zapożyczony z Egiptu. Uważa się, iż rywalizował z Eksekiasem, a współpracując z innymi artystami, wytworzył własny charakterystyczny wariant czarnofigurowego stylu, nacechowany określoną tematyką. Do jego ulubionych tematów należały sceny z życia codziennego oraz z mitów dionizyjskich[1]. Znamienne może też być wprowadzanie w kompozycji orientalnych postaci uskrzydlonych oraz archaizujący kształt modelowanych przez niego lekytów[3].
Zachowało się osiem wytworzonych i sygnowanych przez niego naczyń zdobionych czarnofigurowo, dwa inne zdobione przez Lydosa oraz anonimowa czara czerwonofigurowa[2]. Wśród mniejszych naczyń sygnował skyfos i lekyty ze scenami okolicznościowymi typowymi dla darów ślubnych[4].
Egzemplarze jego naczyń znajdują się także w posiadaniu muzeów polskich (Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Czartoryskich w Krakowie)[1].
Znacznie więcej zdobionych naczyń (co najmniej 100) przypisywanych jest współpracującemu z jego pracownią twórcy, nazwanemu umownie Malarzem Amazisa[1]. Wyodrębnienie go ostatecznie podważyło długo utrzymywane twierdzenie, jakoby sam Amazis był dekoratorem wszystkich naczyń wykonywanych w jego warsztacie[3].
Uwagi edytuj
- ↑ Wskazywałoby na to nie tylko obce, wschodnie imię (jak filhelleńskiego faraona), lecz także aluzyjne wyobrażenia w twórczości Eksekiasa negroidalnych postaci podpisanych tym imieniem (M.L. Bernhard, Greckie malarstwo wazowe, dz. cyt., s. 60).
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Janusz A. Ostrowski: Słownik artystów starożytności. Architektura, rzeźba, malarstwo, rzemiosło artystyczne. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1994, s. 19, ISBN 83-85348-61-1.
- ↑ a b Guy Rachet: Słownik cywilizacji greckiej. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 2006, s. 36, ISBN 978-83-7132-919-7.
- ↑ a b Maria Ludwika Bernhard: Greckie malarstwo wazowe. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 1966, s. 60.
- ↑ Thomas Mannack: Griechische Vasenmalerei. Eine Einführung. Darmstadt: Philipp von Zabern, 2012, s. 120.
