Ambit

element architektoniczny

Ambit (także obręb, obejście, łac. ambitus – obieg, obwód) – przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym[1][2].

Plan kościoła z zaznaczonym ambitem (obejściem)
Ambit w kościele w Bois-Sainte-Marie
Ambit w archikatedrze w Gdańsku-Oliwie

Charakterystyka

edytuj

Ambit jest oddzielony od prezbiterium murem lub arkadami. Pojawił się w średniowieczu i był charakterystycznym składnikiem kościołów pielgrzymkowych (wprowadzenie ambitu ułatwiało wiernym dojście do relikwii znajdujących się w ołtarzu głównym)[1]. Popularny zwłaszcza w okresie romanizmu i gotyku. Ambit często otoczony był od strony zewnętrznej wieńcem kaplic promienistych[2].

Ambit dwunawowy

edytuj

W kościołach pięcionawowych nawy czasem przechodziły wokół prezbiterium tworząc ambit dwunawowy. Przykładem może być pierwotny układ kościoła klasztornego w Henrykowie lub katedra Notre-Dame w Paryżu. Nawy ambitu mogły posiadać zróżnicowaną wysokość, czego przykładem jest katedra w Bourges[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c ambit, [w:] Bania i inni, Sztuka świata. T. 17, Słownik terminów : A -K, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 26, ISBN 978-83-213-4726-4, OCLC 829853214 [dostęp 2020-05-13].
  2. a b obejście, [w:] Krystyna. Kubalska-Sulkiewicz, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 3, Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 2002, s. 281, ISBN 83-01-12365-6, OCLC 51024180 [dostęp 2020-05-13].

Bibliografia

edytuj