Analiza konwersacyjna

Analiza konwersacyjnametoda badań społecznych, polegająca na wysoce szczegółowej analizie rozmów, uprzednio nagranych, a następnie przetranskrybowanych za pomocą pewnych znaków standaryzujących. Tak przygotowany materiał służyć może do badań porównawczych[1]. Metodą analizy konwersacyjnej badano wiele typów rozmów, między innymi kłótnie, pogawędki towarzyskie, wywiady lekarskie[2], przesłuchania policyjne[3] czy też rozmowy w audycjach radiowych[4].

Analiza konwersacyjna związana jest ściśle z socjologią fenomenologiczną, która uwypukla subiektywny charakter doświadczenia i możliwości jego badania, a także z etnometodologią, która stara się wyjaśnić między innymi w jaki sposób ludzie sprawiają, że ich świat sprawia wrażenie uporządkowanego[5]. Posługuje się przede wszystkim metodami umożliwiającymi uchwycenie działalności aktorów społecznych w ich "naturalnym" środowisku (rozumianym jako życie codzienne, obejmujące zachowania spontaniczne).

Przeprowadzenie badania metodą analizy konwersacyjnej opiera się na materiałach audio lub audio-video, zebranych zgodnie z tematyką tego badania. Najważniejszą technicznie częścią procesu jest ich transkrypcja w taki sposób, by niektóre z typowych, nie zawsze uświadomionych, artefaktów ludzkiej mowy (pauzy, ściszenia głosu, westchnięcia) były ujęte w jej standaryzującym zapisie. Mając tak spreparowany materiał przystąpić można do jego interpretacji. Podkreśla się różne możliwe do obrania w tym zakresie strategie[6]. Najbardziej ortodoksyjna polega na wyjaśnianiu zdarzeń konwersacyjnych w odniesieniu do zdarzeń następujących po nich lub je poprzedzających. Inni badacze skłaniają się jednak do wyjścia poza te ramy i wyjaśnianiu ich w odniesieniu do struktury całej rozmowy, organizacji prowadzenia tematu itp.

Przypisy

edytuj
  1. Dorota Rancew-Sikora: Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Trio, 2007, s. 7.
  2. Marilyn Whalen, Don H. Zimmerman. Sequential and Institutional Contexts in Calls for Help. „Social Psychology Quarterly”. 50, s. 172-185, 1987. 
  3. Paul Drew, John Heritage: Talk at Work: Interaction in Institutional Settings. Cambridge: 1992.
  4. Katarzyna Szkuta. “Cześć chłopaku!” Rytualne aspekty okazywania zaangażowania w rozmowę w audycji radiowej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”. Tom V, Numer 2 – Lipiec 2009. (pol.). 
  5. Dorota Rancew-Sikora: Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Trio, 2007, s. 12-13.
  6. Dorota Rancew-Sikora: Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Trio, 2007, s. 39.