Andrzej Kosiński
Dr Andrzej Kosiński herbu Rawicz, ps. „Rawicz” (ur. 11 lutego 1890, zm. 8 czerwca 1946) – major lekarz Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
 major lekarz
| |
| Data urodzenia |
11 lutego 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 czerwca 1946 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef służby sanitarnej ZWZ/AK inspektoratu białostockiego |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
    
| |
 Rawicz | |
| Rodzina |
Kosińscy z Malinowa, gmina Dziadkowice |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
1946 |
| Ojciec |
Andrzej Kosiński |
| Matka |
Leokadia Emilia Mierzwińska |
| Dzieci |
Alina, Tatyana,Andrzej, Aldona Barbara, Danuta Teresa |
Życiorys
edytujPrzyszedł na świat w rodzinie ziemiańskiej o silnych tradycjach patriotycznych w Turanówce, powiat głuchowski, guberni czernihowskiej (Ukraina), jako syn Andrzeja, powstańca styczniowego, i Leokadii Emilii Mierzwińskiej.
Gimnazjum ukończył w Kursku w 1909. W 1916 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Kijowskim. W czasie studiów był prezesem Rady Starostw Wydziału Lekarskiego. Kierował strajkami młodzieży akademickiej. Parokrotnie aresztowany. Ranny w walkach rewolucyjnych w Rosji. W czasie I wojny światowej początkowo pracował w Czerwonym Krzyżu, a następnie w wojsku rosyjskim. Za męstwo otrzymał odznaczenia: Krzyż św. Jerzego 4. klasy, św. Włodzimierza 4. klasy bojowy i św. Stanisława 3. klasy bojowy.
W latach 1918–1919 był dowódcą oddziału walczącego w powiecie taraszczańskim przeciw bolszewikom. W 1920 r. wstąpił do Wojska Polskiego i uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za waleczność w bitwie pod Nawozem został przedstawiony do Krzyża Walecznych.
Do 1924 pracował jako lekarz wojskowy w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. (w 1934 r. zajmował 269 lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy sanitarnych), a następnie jako lekarz cywilny. Po zwolnieniu z wojska był dyrektorem szpitala sejmikowego w Zelwie (powiat Wołkowysk) oraz pozostawał oficerem rezerwy 1 Batalionu Sanitarnego. Organizator i prezes kola rolniczego w Zelwie oraz wiceprezes dozoru szkolnego. Od 1926 r. lekarz kasy chorych, szkolny i samorządowy w Łapach (woj. białostockie). W 1931 pełnił obowiązki inspektora lekarskiego w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie, a także członka Zarządu okręgu PCK i Towarzystwa Przeciwgruźliczego. W roku 1935 został naczelnikiem Wydziału Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego w Stanisławowie (dziś Ukraina), gdzie organizował okręg PCK i został prezesem Towarzystwa Przeciwgruźliczego. W następnym roku pełnił obowiązki inspektora w Wydziale Pracy, Opieki i Zdrowia województwa lubelskiego. Od 1938 r. Naczelnik Wydział u Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku.
Od początku II wojny światowej w 110 rezerwowym pułku ułanów, następnie w Narodowej Organizacji Wojskowej (członek Komendy Głównej), a od 1942 w AK w stopniu majora. W latach 1941–1944 był szefem służby sanitarnej ZWZ/AK inspektoratu białostockiego. Był kierownikiem Wydziału Zdrowia w Okręgowej Delegaturze Rządu RP na Białostocczyznę. Za działalność w AK został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Po wkroczeniu do Białegostoku w 1944 wojsk sowieckich, aresztowany (sierpień 1944) i wywieziony do więzienia Lefortowo w Moskwie. Następnie poprzez więzienie w Charkowie trafił do obozu NKWD Riazań-Diagilewo, gdzie zmarł.
Bibliografia
edytuj- Władysław Żarski-Zajdler, Ruch oporu w latach 1939–1944 na Białostocczyźnie.
- Białostocczyzna 1944–1945 w dokumentach podziemia i oficjalnych władz, Jerzy Kułak (oprac.), Warszawa: ISP PAN, 1998, ISBN 83-86759-48-8, OCLC 750971014.
- K. Komorowski, Konspiracja wojskowa obozu narodowego 1939–1945, Wojskowy Przegląd Historyczny, 1988 nr 1.
- Teczka akt personalnych Andrzeja Kosińskiego, Centralne Archiwum Wojskowe.
- Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa 1938 r.
- Józef Kuzminski, Doktor medycyny Andrzej Kosiński. Ostatni Naczelnik Wydziału Zdrowia Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku 1939 r., Zeszyty historyczne tom IV, nr 4/12 2005–2007, Okręgowa Izba Lekarska w Białymstoku.
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1022, 1104.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 215, 743.
- Stanisław Konopka, Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1936 rok, Biuro Propagandy Polskiej Medycyny przy Naczelnej Izbie Lekarskiej, Warszawa 1936, s. 500, 505.