Anne Vabarna

estońska ludowa pieśniarka z Setomaa

Anne Vabarna (ur. 21 grudnia 1877 w Võpolsova, zm. 7 grudnia 1964 w Tonja) – śpiewaczka z Estonii, z regionu Setomaa[1].

Anne Vabarna
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1877
Võpolsova, Estonia

Data i miejsce śmierci

7 grudnia 1964
Tonja, Estońska SRR, ZSRR

Zawód, zajęcie

śpiewaczka tradycyjna

Biografia edytuj

Anne Vabarna była ważną artystką dla mniejszości setuskiej. Nagrywała wykonania pieśniarskie tradycyjnych pieśni Setu. Szczególną pozycją w repertuarze była kompozycja narodowego eposu „Peko”, przedstawiająca historię boga Peko, dającego wolność mieszkańcom Setomaa. Wykonywała także tradycyjne pieśni, w tym piosenki ludowe dla dzieci, modlitwy, ludowe podania. Znana jest także z wykonania pięćdziesięciu dwóch lamentów ślubnych (charakterystyczne dla obrzędowości tego regionu)[2].

 
Jane Vabarna, wnuczka Anne Vabarna.

Była także świetną improwizatorką: ponad 20 tys. wierszy jej autorstwa jest o folklorystach, politykach, lekarzach, gościach odwiedzających Setomaa itp.[3] Wykonywała także epickie kompozycje i ludowe opowieści.

Stała się sławna, gdy zaczęła występować poza Setomaa w latach 20. i 30. XX wieku[1]. Ponieważ wplatała w wykonania także motywy radzieckiej ideologii, była zaproszona na obchody 800-lecia Moskwy w 1947 roku jako reprezentantka Estonii[3].

Współczesny odbiór edytuj

Zaangażowanie w sprawy regionu i utrzymania tożsamości kulturowej mieszkańców Setomaa jest widoczne u wnuczki Anne Vabarne, również śpiewaczki – Jane Vabarna. Została ona m.in. wybrana na Królową Setomaa w roku 2015[4].

W 2015 zespół Trad.Attack! połączył tradycyjne nagranie śpiewu Anne Vabarna ze swoim folk rockowym brzmieniem. Jeden z członków zespołu, Jalmar Vabarna, jest prawnukiem śpiewaczki[5].

Przypisy edytuj

  1. a b Compiled by Herbert Tampere, Erna Tampere, Ottilie Kõiva, Anthology of Estonian Traditional Music [online], www.folklore.ee [dostęp 2019-06-27] (ang.).
  2. Dahlig i inni, Traditional musical cultures in Central-Eastern Europe. Ecclesiastical and folk transmission, Warsaw: University of Warsaw, Institute of Musicology, 2009, s. 168–169, ISBN 978-83-89101-86-0, OCLC 708740416 [dostęp 2019-06-27].
  3. a b Bula i inni, Mapping the history of folklore studies. Centres, borderlands and shared spaces, Newcastle upon Tyne, UK, s. 147–148, ISBN 978-1-4438-9267-4, OCLC 992569926 [dostęp 2019-06-27].
  4. Setomaa.ee – setode internetivärav [online], www.setomaa.ee [dostęp 2019-06-27].
  5. EtnoKraków – Trad.Attack! [online], www.etnokrakow.pl [dostęp 2019-06-27].