Antoni Orłowski
Antoni Orłowski, ps. „Krogulec”, „Fortunat” (ur. 1 lipca 1869 w Łęczycy, zm. 1 listopada 1921 w Warszawie)[1] – polski dziennikarz, wydawca, humorysta i satyryk.
.jpg) Antoni Orłowski (przed 1906) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
Życiorys edytuj
Urodził się w 1869 i był synem lekarza wojskowego[2]. Pochodził z Łęczycy i już w czasie nauki szkolnej dał się poznać z talentu poetyckiego[2]. Potem kształcił się w Warszawie i w Charkowie[2].
Współpracował z prasą warszawską, petersburską[1] i krakowską („Nowa Reforma”)[2]. Od 1902 wydawał tygodnik podróżniczo-naukowy dla dorosłej młodzieży „Naokoło świata”, później wraz z Władysławem Buchnerem (ps. „Ner-Buch“) tygodnik humorystyczny „Mucha“ (wydawany od 1887), z którym był związany od 1889 do końca życia[2]. W ostatnim z tych pism atakowano humorem władze zaborczego, co skutkowało prześladowaniami ze strony rosyjskiej[2].
W swoich utworach wyszydzał ułomności moralne i wady społeczeństwa polskiego[1]. Napisał m.in. Bismarcka w satyrze[3] (1898), Przewodnik po Warszawie (1900), krotochwile Protest Strukczaszego (1898) i Sienkiewicz w Koziegłowach (1901) oraz zbór satyr Rok pierwszy konstytucji (1907)[1]. Był autorem czterotomowej Encyklopedii humoru i satyry polskiej (1915)[1].
Autor znanego wiersza erotycznego Mrówki, będącego parodią „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza rozwijającego epizod Telimeny i Tadeusza w Świątyni dumania z księgi V i czasami zaliczanego do XIII Księgi Pana Tadeusza.
W 1906 po zawieszeniu jego czasopisma „Kukułka” został skazany na zesłanie i zmuszony wyjechać z Warszawy[4]. Podobnie podczas I wojny światowej przebywał na tułaczce po ziemi rosyjskiej[2].
Zmarł 1 lipca 1921 w Warszawie[2]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 583. ISBN 83-01-08836-2.
- ↑ a b c d e f g h Nad mogiłą polskiego satyryka. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 4, 12 listopada 1921.
- ↑ Antoni Orłowski, Bismark w satyrze [online], polona.pl [dostęp 2020-03-05].
- ↑ Z lwowskiego bruku. „Nowości Illustrowane”. Nr 40, s. 17, 6 października 1906.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMUALD ORŁOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-12-26].
Bibliografia edytuj
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939).
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Antoniego Orłowskiego w serwisie Polona