Antoni Szymborski
Antoni Szymborski (ur. w 1831 w Czartkach Wielkich, zm. w marcu 1881 w Warszawie) – polski pamiętnikarz, powstaniec wielkopolski (1848) i styczniowy. Dziadek poetki Wisławy Szymborskiej (1923–2012).
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1881 |
| Zawód, zajęcie |
rządca |
| Dzieci | |
| Krewni i powinowaci |
Wisława Szymborska(wnuczka) |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny ziemiańskiej, urodził się w Czartkach Wielkich[1] koło Kalisza jako pogrobowy syn powstańca listopadowego, Antoniego[2]. W 1848, w czasie Wiosny Ludów porzucił szkołę i wyjechał do Wielkiego Księstwa Poznańskiego, gdzie wziął udział w powstaniu. Po jego upadku więziony w poznańskiej Cytadeli, twierdzy w Kostrzynie i twierdzy magdeburskiej. Rok później rozpoczął podróż po Europie, w trakcie której odwiedził m.in.: Węgry, gdzie walczył pod dowództwem Józefa Bema w powstaniu węgierskim, Włochy, Szwajcarię i Turcję. Później udał się do USA[3]. W 1863 wrócił do Królestwa Polskiego, by wziąć udział jako dowódca partii w powstaniu styczniowym. Po jego klęsce więziony przez dwa i pół roku w Cytadeli Warszawskiej[2]. Dnia 13 czerwca 1868[4] ożenił się, a w dwa lata później urodził się jego syn Wincenty; żona niebawem go opuściła, zabierając syna. Pod koniec lat 70. XIX wieku przyjął posadę rządcy[5] w majątku Duchnice[6], zmarł w marcu 1881.
Pod koniec życia zaczął pisać przeznaczony dla syna pamiętnik; rękopis odnalazła w początku lat 60. XX w. na strychu siostra Wisławy Szymborskiej. Fragmenty zostały opublikowane w „Życiu Literackim” (w związku z setną rocznicą powstania styczniowego), ponadto wykorzystała go Jadwiga Chudzikowska przy pisaniu biografii Bema (wydanej w 1990); całość została wydana w 2000 r., z przedmową Stefana Bratkowskiego (którego prastryj służył w oddziale Szymborskiego).
Publikacja edytuj
- Antoni Szymborski, Burzliwe fortuny obroty. Mój pamiętnik (1831-1881). Kraków 2000, Wydawnictwo Znak. Wstęp: Stefan Bratkowski. Zamiast posłowia – z Wisławą Szymborską o „Pamiętniku” jej dziadka rozmawia Jerzy Illg. ISBN 83-7006-870-7.
Przypisy edytuj
- ↑ Leonard de Verdmon-Jacques, Stanisław Graeve: Przewodnik po Guberni Kaliskiej z kolorowaną szczegółową mapą miast, osad, wsi [...]. Cz. 1: Dział informacyjno-statystyczny. Warszawa: Stanisław Graeve, 1912, s. 47.
- ↑ a b Antoni Szymborski „Pamiętnik mój 1831-1881”, Kraków 2000.
- ↑ Stanisław Grzybowski. Dziadek Pani Wisławy. „Dekada Literacka”. nr 12 (170) 2000 r..
- ↑ Antoni Szymborski „Pamiętnik mój 1831-1881”, Kraków 2000; str 279.
- ↑ Antoni Szymborski „Pamiętnik mój 1831-1881”, Kraków 2000; str 290.
- ↑ Antoni Szymborski „Pamiętnik mój 1831-1881”, Kraków 2000; str 288, 290.