Antoni Wodyński
Antoni Wodyński pseud. Odyniec (ur. 1 czerwca 1924 w Bujakach, zm. 8 lipca[a] 1948[1] we Wrocławiu) – oficer Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, podporucznik 6 Partyzanckiej Brygady Wileńskiej, dowódca patrolu i członek sztabu tej Brygady, żołnierz wyklęty.
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1942–1948 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca patrolu |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujAntoni Wodyński walczył od listopada 1942 roku w strukturach AK, w 1943 roku zbiegł z transportu przymusowych robotników do Rzeszy. Od stycznia 1944 roku do 2 sierpnia 1945 roku był dowódcą oddziału partyzanckiego „Sokołów”[2]. W 1944 roku ukończył konspiracyjny kurs podoficerów. Od kwietnia 1945 roku[3] był dowódcą drużyny egzekucyjnej oddziału samoobrony ppor. Teodora Śmiałowskiego „Szumnego” w Obwodzie Bielsk Podlaski AK-AKO, walczył z oddziałami NKWD i UB[4].
Od czerwca 1946 roku[3] był dowódcą patrolu oraz oficerem dyspozycyjnym i członkiem sztabu 6 Brygady Wileńskiej. We wrześniu 1946 roku, w pociągu na stacji w Siemiatyczach skonfiskował 205 tysięcy złotych na potrzeby podziemia[4]. Od 17 lutego 1947 roku był dowódcą patrolu żandarmerii tej Brygady.
W latach 1946–1947 pełnił funkcję łącznika między dowódcą 6 Wileńskiej Brygady Władysławem Łukasiukium „Młotem” a Komendą Okręgu Wileńskiego AK ppłk. Antoniego Olechnowicza(Komendą Ośrodka Mobilizacyjnego Okręgu Wileńskiego AK[2]). Ukrył i zabezpieczył część archiwum oddziału „Młota”. Często przyjeżdżał do Wrocławia z meldunkami i pocztą mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.
Na przełomie 1946/1947 został aresztowany i zwolniony na mocy amnestii z 1947 roku[3]. W czasie jednej z misji do Wrocławia został tam 2 lipca (albo 7 lipca[2]) 1948 roku postrzelony w brzuch przez UB i aresztowany w czasie próby ucieczki z zasadzki urządzonej przez UB w mieszkaniu żony „Młota” – Jadwigi Łukasiuk. Mimo stanu agonalnego został poddany brutalnemu przesłuchaniu[4]. Zmarł 8 lipca 1948 roku[1]. Miejsce jego pochówku jest nieznane. Najprawdopodobniej jego ciało przekazano do Zakładu Anatomii Uniwersytetu Wrocławskiego. W archiwach UB zachowało się pokwitowanie o treści: Niniejszym kwituję odbiór zwłok nieznanego mężczyzny lat 26 ze szpitala WUBP. Zwłoki „Odyńca” przez pół roku przechowywano w uczelnianej chłodni, po czym wydano studentom I roku medycyny do ćwiczeń[5].
W kwietniu 2017 roku pośmiertnie awansowany na stopień kapitana[potrzebny przypis].
Order
edytujPostanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2007 roku „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” Antoni Wodyński został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[6], a przekazanie orderu rodzinie odbyło się 11 listopada tego samego roku w czasie uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości[7][8].
Uwagi
edytuj- ↑ Według Marty Markowskiej (↓) zmarł 7 lipca 1948 roku.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Grzegorz Wąsowski: Letters from the Underground. [dostęp 2014-07-12]. (ang.).
- ↑ a b c Żołnierze wyklęci – Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Wolumen”, 2013, s. 605. ISBN 978-83-7233-077-2.
- ↑ a b c Markowska 2013 ↓, s. 186.
- ↑ a b c Blisko Polski – Wodyński Antoni. [dostęp 2014-07-12].
- ↑ 8 VII 1948 [online], Żołnierze wyklęci wychodzą z lasu [dostęp 2019-05-18].
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 15, poz. 157
- ↑ Polityka budowania prawdziwych autorytetów. prezydent.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].
- ↑ Prezydent odznaczył „żołnierzy wyklętych”. onet.pl, 2007-11-11. [dostęp 2012-05-12].
Bibliografia
edytuj- Marta Markowska (wybór i opracowanie): Wyklęci – Podziemie zbrojne 1944–1963. Warszawa: Ośrodek Karta, 2013. ISBN 978-83-61283-79-9.
- Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski: Kazimierz Kamieński „Huzar” ostatni podlaski komendant 6 Brygady Wileńskiej AK i jego żołnierze 1939–1952. Wysokie Mazowieckie: Fundacja „Pamiętamy”, listopad 2007. [dostęp 2014-07-11].
- Tomasz Łabuszewski, Kazimierz Krajewski: Ostatni komendanci – Ostatni żołnierze 1951–1963. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2013. ISBN 978-83-935994-4-8.