Anurognat

rodzaj małego pterozaura

Anurognathusrodzaj małego pterozaura z rodziny anurognatów (Anurognathidae).

Anurognathus
Döderlein, 1923[1]
Ilustracja
Anurognathus ammoni polujący na owada
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

archozaury

Rząd

pterozaury

Podrząd

Rhamphorhynchoidea

Rodzina

Anurognathidae

Rodzaj

Anurognathus

Typ nomenklatoryczny

Anurognathus ammoni Döderline, 1923

Gatunki

A. ammoni Döderline, 1923

Etymologia edytuj

gr. przedrostek negatywny αν- an-[2]; ουρα oura „ogon”[3]; γναθος gnathos „żuchwa, szczęka”[4]. Swoją nazwę anurognat zawdzięcza podobieństwu szczęk do szczęk płazów bezogonowych (anura) oraz krótkiego ogona[5].

Występowanie edytuj

Żył w epoce późnej jury (ok. 155-140 mln lat temu) na terenach obecnej Europy. Jego szczątki znaleziono w Niemczech (w Bawarii, w gminie Solnhofen). W okresie jurajskim tereny te były u wybrzeży Tetydy. Anurognaty więc prawdopodobnie występowały w strefie brzegowej, jak wiele przedstawicieli gadów latających.

Budowa edytuj

Długość anurognata wynosiła ok. 10 cm (w tym 3 cm czaszka), zaś rozpiętość skrzydeł ok. 50 cm. Szacowana masa to ok. 8-10 g.

Opisany na podstawie jednego szkieletu. Był spokrewniony z batrachognatem, lecz był nieco od niego mniejszy. Miał dużą rozpiętość skrzydeł w stosunku do wielkości ciała. Posiadał bardzo krótki ogon, tzw. pygostyl, który zwiększał zwrotność podczas lotu.

Przednie kończyny miały po trzy wolne palce oraz czwarty, przytrzymujący błonę lotną skrzydła. Kończyny anurognata miały po pięć palców, z których jeden zaopatrzony był w kolec.

Czaszka anurognata zbudowana była z prętów kostnych, dzięki czemu była lżejsza. Krótka, szeroka paszcza, zaopatrzona w igiełkowate zęby pozwala sądzić, że anurognat żywił się owadami schwytanymi w locie, jak dzisiejsze jerzyki[6].

Przypisy edytuj

  1. L. Döderlein. Anurognathus Ammoni, ein neuer Flugsaurier. „Sitzungsberichte der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Bayerischen Akademie der Wissenschaften zu München”. Jahrgang 1923, s. 137, 1923. (niem.). 
  2. Jaeger 1944 ↓, s. 15.
  3. Jaeger 1944 ↓, s. 247.
  4. Jaeger 1944 ↓, s. 98.
  5. Mini encyklopedia. Dinozaury, Raszyn, Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2004, s. 19, ISBN 978-83-7250-240-7
  6. Malam i Parker 2005 ↓, s. 177.

Bibliografia edytuj