Archip Lulka

radziecki konstruktor silników lotniczych

Archip Michajłowicz Lulka (ros. Архип Михайлович Люлька, ukr. Архи́п Миха́йлович Лю́лька, ur. 10 marca?/23 marca 1908 we wsi Sawarka, obecnie w rejonie bohusławskim w obwodzie kijowskim, zm. 1 czerwca 1984 w Moskwie) – radziecki konstruktor silników lotniczych.

Archip Lulka
ilustracja
Państwo działania

ZSRR

Data i miejsce urodzenia

23 marca 1908
Sawarka, rejon bohusławski

Data i miejsce śmierci

1 czerwca 1984
Moskwa

doktor nauk technicznych
Specjalność: technologia silników lotniczych i rakietowych
Alma Mater

Kijowski Instytut Politechniczny

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Nagroda Leninowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Pracy

Życiorys

edytuj

Urodził się w wielodzietnej ukraińskiej rodzinie chłopskiej. W wieku 7 lat stracił matkę, a w wieku 17 lat ojca. Po ukończeniu szkoły zawodowej w Białej Cerkwi studiował w Kijowskim Instytucie Politechnicznym, który ukończył w 1931. Pracował w Naukowo-Badawczym Instytucie Energetyki Przemysłowej i w charkowskim zakładzie produkującym silniki, od 1933 pracował w katedrze silników lotniczych Charkowskiego Instytutu Lotniczego, a od 1939 w Leningradzie, gdzie pracował nad konstrukcją silników lotniczych, m.in. opracował silnik turbowentylatorowy. Po ataku Niemiec na ZSRR został ewakuowany wraz ze swoją grupą do Czelabińska. Opracował silniki lotnicze montowane m.in. w samolotach I-215, Su-7, Su-9, Su-10, Su-11 i Ła-150. Od 1952 pracował nad silnikiem AŁ-7, potem jego modyfikacji, w 1957 został generalnym konstruktorem OKB-165, 1965-1972 opracował silnik lotniczy AŁ-21F i jego modyfikacje, 1959-1975 opracował silnik rakietowy D-57 i jego modyfikacje. Od 1976 pracował nad silnikiem AŁ-31 dla samolotu Su-27. W 1968 został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk ZSRR i doktorem nauk technicznych.

Odznaczenia i nagrody

edytuj

I medale.

Bibliografia

edytuj