Arcybiskup Joaquín Company

obraz Francisca Goi

Arcybiskup Joaquín Company (hiszp. El arzobispo Joaquín Company) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828). Portret przedstawiający arcybiskupa Joaquína Company’ego jest eksponowany w diecezjalnym Alma Mater Museum w Saragossie[1][2].

Arcybiskup Joaquín Company
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

ok. 1800

Medium

olej na płótnie

Wymiary

199 × 102,5 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Alma Mater Museum

Szkic przygotowawczy do portretu lub kopia, zbiory Prado

Okoliczności powstania edytuj

Franciszkanin Joaquín Company y Soler (1732–1813) był arcybiskupem diecezji Saragossy od 1797 do 1800, kiedy to został mianowany arcybiskupem Walencji. Otrzymał najwyższy tytuł szlachecki granda Hiszpanii I klasy, był członkiem, a później dyrektorem aragońskiego stowarzyszenia Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País. W latach 1798–1800 był prezydentem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Łukasza w Saragossie[1].

Portret został zamówiony przez Joaquína Company’ego z okazji nominacji na biskupa Walencji w sierpniu 1800. Kilka miesięcy wcześniej w 1799 Goya otrzymał awans na nadwornego malarza w stopniu primer pintor de cámara. Był to najowocniejszy okres w karierze Goi jako portrecisty. Biskup pozował malarzowi w Madrycie, a ukończony obraz wysłano do Saragossy, gdzie zajął miejsce w galerii portretów pałacu biskupiego[1].

Opis obrazu edytuj

Arcybiskup został przedstawiony w całej postaci, w pozycji stojącej; korpus jest lekko obrócony, a głowa zwrócona w kierunku widza. Tło jest neutralne, panuje półmrok, przestrzeń definiują jedynie cienie rzucane na ziemię przez postać arcybiskupa. Ma na sobie sutannę, rokietę, mantolet i mucet, a na głowie piuskę. Na piersi zawieszony jest prosty krzyż. W uniesionej prawej ręce trzyma kartkę z podpisem malarza „Goya”. W prawym górnym rogu znajduje się godło rodowe z zielonym kapeluszem kardynalskim ozdobionym sznurami i chwostami[1].

Jest to typowy portret kościelnego hierarchy, powściągliwy i surowy w swojej inscenizacji. Efekt osiągnięty jest dzięki oszczędnym środkom, poprzez kolor i światło, w stylu Velázqueza. Cechuje się niezwykłą przenikliwością i siłą przyciągania. Zimne, niebieskie i zielone odcienie użyte w stroju kontrastują z cieplejszymi tonami twarzy i dłoni, całość ożywiają czerwonawe plamy podszewki i piuski. Wyróżnia się sposób oddania właściwości tkaniny rokiety, jej plisy i przezroczystości[3].

Oprócz podpisu Goi na obrazie znajdują się dwie inskrypcje z notą biograficzną arcybiskupa. Tekst pierwszej i oryginalnej znajduje się u podstawy obrazu (w dwóch wierszach) i jest częściowo zakryty przez jego ramę. Druga inskrypcja, w dwunastu wierszach, jest doskonale widoczna, znajduje się w lewym dolnym rogu i powtarza tekst pierwszej z niewielkimi różnicami w danych biograficznych, pomija odniesienia do króla Karola IV i papieża Piusa VII[1][3].

Inne wersje edytuj

Szkic przygotowawczy głowy arcybiskupa[1] lub kopia nieznanego autora znajduje się w kolekcji Prado[4]. Kopia lub replika całopostaciowego obrazu znajdowała się w sali kapitularnej kościoła św. Marcina w Walencji, lecz zaginęła lub została zniszczona w czasie hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939)[1]. Na tej wersji arcybiskup został przedstawiony z Orderem Karola III. Według historyka sztuki Martína Sorii ten fakt sugeruje, że mogła to być kopia pędzla Agustína Esteve'a, ucznia i współpracownika Goi[3]. W Speed Art Museum w Louisville znajduje się popiersie arcybiskupa, którego atrybucja jest wątpliwa[1].

Proweniencja edytuj

Obraz został namalowany z przeznaczeniem do galerii pałacu biskupiego w Saragossie. Obecnie w pałacu mieści się diecezjalne Alma Mater Museum, w którym obraz jest eksponowany[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i El arzobispo Joaquín Company. fundaciongoyaenaragon.es. [dostęp 2017-12-25]. (hiszp.).
  2. Praca zbiorowa: Goya. Zaragoza: Electa España, 1992, s. 102–103. ISBN 84-88045-37-9.
  3. a b c El retrato del arzobispo Joaquín Company. zaragoza.es. [dostęp 2017-12-25]. (hiszp.).
  4. Joaquín Company, arzobispo de Zaragoza y Valencia. museodelprado.es. [dostęp 2017-12-26]. (hiszp.).