Wikipedia

Armijas štāba bataljons (Łotwa)

łotewski oddział wojskowy

Batalion Sztabowy Armii (łot. Armijas štāba bataljons) – łotewski oddział wojskowy utworzony w 1919 roku jako kompania dowodzenia podległa bezpośrednio sztabowi Naczelnego Wodza, w latach 1921–1923 zespół dowodzenia przy ministerstwie obrony, od 1923 kompania sztabowa, a od 1936 roku batalion. Do zadań oddziału należało zapewnienie ochrony siedziby dowództwa łotewskiej armii, a także pełnienie wart honorowych na Zamku w Rydze i przed Pomnikiem Wolności. Oddział został zlikwidowany w 1940 roku.

Batalion Sztabowy Armii
Armijas štāba bataljons
Aut cum scuto, aut in scuto
Historia
Państwo

 Łotwa

Sformowanie

16 lipca 1919[a]/1 kwietnia 1936[b]

Rozformowanie

26 października 1940

Tradycje
Kontynuacja

Batalion Sztabowy Narodowych Sił Zbrojnych

Dowódcy
Pierwszy

kpt. Jānis Otons

Ostatni

plt. Alberts Vīksne

Działania zbrojne
łotewska wojna o niepodległość
Organizacja
Dyslokacja

Ryga

Formowanie edytuj

  • Kompania Dowodzenia Sztabu Naczelnego Wodza Łotewskiej Armii (Latvijas armijas Virspavēlnieka štāba komandantūras rota; 16 lipca 1919 – 1 kwietnia 1921)[1],
  • Zespół Dowodzenia Ministerstwa Obrony (Apsardzības ministrijas komandantūras komanda; 1 kwietnia 1921 – 1 sierpnia 1923)[2],
  • Kompania Sztabu Głównego (Galvenā štāba rota; 1 sierpnia 1923 – 23 września 1929)[3],
  • Kompania Sztabu Armii (Armijas štāba rota; 23 września 1929 – 1 kwietnia 1936)[4],
  • Batalion Sztabu Armii (Armijas štāba bataljons; 1 kwietnia 1936 – 26 października 1940)[5].

Historia edytuj

Na początku lipca 1919 roku połączono działające samodzielnie oddziały łotewskiego wojska w jedną armię. 10 lipca 1919 roku utworzono urząd Naczelnego Wodza Łotewskiej Armii i powołano działający przy nim sztab[6]. 16 lipca 1919 roku sformowano Kompanię Dowodzenia, która już 29 lipca zaczęła wykonywać swoje pierwsze zadania – ochranianie siedziby dowództwa łotewskiej armii[7]. Do końca września zakończono formowanie kompanii, która dzieliła się na 3 plutony i liczyła wówczas 172 żołnierzy. W kolejnych miesiącach liczba ta wzrosła do 200[6][7].

Podczas prowadzenia działań wojennych przeciw Zachodniej Armii Ochotniczej w październiku i listopadzie 1919 roku kompania została przydzielona do Batalionu Studenckiego. 11 listopada uczestniczył w wyzwoleniu Torņakalns[8].

Po zakończeniu działań wojennych przeciwko bolszewikom w 1921 roku rozpoczęto reorganizację armii. Zniesiono urząd Naczelnego Wodza, przekazując dowództwo Ministerstwu Obrony, tworząc jednocześnie Sztab Główny. Kompanię Dowodzenia zredukowano do 50-osobowego zespołu podległego bezpośrednio ministerstwu, obsługującemu zarówno ministerstwo, jak i sztab[9].

31 maja wprowadzono wzory mundurów wojskowych dla łotewskiej armii. Żołnierze zaczęli nosić również odznakę rozpoznawczą przeznaczoną dla oddziałów podporządkowanych bezpośrednio ministerstwu przedstawiającą skrzyżowaną armatę, karabin i miecz otoczone wieńcem dębowym. Kolorem rozpoznawczym na wykończeniach munduru i czapki został kolor biały, który w 1922 roku zastąpiono kolorem jasnobłękitnym[10]. Wiosną 1923 roku zespół otrzymał kolejne obowiązki – jego żołnierze zaczęli ochraniać będący siedzibą prezydenta Zamek w Rydze oraz będący siedzibą Sejmu Budynek Rycerzy Inflanckich, w związku z czym liczebność oddziału została zwiększona do 100[6][11].

1 sierpnia 1923 roku zespół ponownie przekształcono w kompanię, zwiększając jej liczebność do 150 żołnierzy dzielących się na 3 plutony. Kompania została podporządkowana szefowi wydziału administracyjnego Sztabu Głównego[6][12]. 1 sierpnia 1925 roku powiększono kompanię do 4 plutonów i 200 żołnierzy. Kompania została też podporządkowana nowo powstałemu Połączonemu Batalionowi Sztabu Głównego (Galvenā štāba apvienoto bataljons)[13]. 23 września 1929 roku dokonano zmiany nazwy kompanii na Kompanię Sztabu Armii[6][14]. W 1931 roku w ramach kolejnej reorganizacji sztabu Połączony Batalion Sztabu Głównego został rozwiązany, a Kompania Sztabu Armii została podporządkowana bezpośrednio szefowi Sztabu Armii[15].

9 listopada 1933 roku kompania otrzymała własny sztandar[6][15]. Po rozwiązaniu przez Kārlisa Ulmanisa 15 maja 1934 roku Sejmu żołnierze zaprzestali ochrony Budynku Rycerzy Inflanckich[16]. 14 listopada 1935 roku kolejnym obowiązkiem kompanii stało się reprezentowanie państwa na arenie międzynarodowej, m.in. podczas przywitania wysokiej rangi wizyt zagranicznych, czy podczas składania listów uwierzytelniających przez ambasadorów obcych państw[17]. Z kolei 18 listopada 1935 roku żołnierze kompanii po raz pierwszy wystawili wartę honorową przed Pomnikiem Wolności w Rydze[6][18].

1 kwietnia 1936 roku dotychczasową kompanię przekształcono w Batalion Sztabu Armii, złożony z trzech kompanii. Batalion podporządkowano Komendantowi Miasta Rygi[c] i II zastępcy Szefa Sztabu Armii[d][6][19].

W wyniku wkroczenia Armii Czerwonej na teren Łotwy, 21 lipca 1940 roku żołnierze batalionu po raz ostatni pełnili wartę honorową przed pomnikiem wolności[20]. 26 października 1940 roku batalion został rozformowany. Żołnierze batalionu zostali przeniesieni do różnych jednostek 24 Korpusu Strzeleckiego, przede wszystkim Batalionu Łączności i pułków artylerii, a jego dokumenty trafiły do archiwum państwowego[6][21].

Dowódcy edytuj

  • kpt. Jānis Otons (19 lipca 1919 – 31 marca 1921)[22]
  • vlt. Ģirts Kunauss[e] (1 kwietnia 1921 – 1 marca 1922)[23]
  • vlt. Ģirts Kunauss (1 marca 1922 – 1 maja 1923)[23]
  • kpt. Jānis Birzulis (1 marca 1923 – 26 września 1932)[24]
  • kpt. Ģederts Rafaelis (26 września 1932 – 28 stycznia 1935)[25]
  • plt. Alberts Kleinbergs (28 stycznia 1935 – 17 lipca 1940)[26]
  • plt. Alberts Vīksne (17 lipca 1940 – 27 peździernika 1940)[27]

Tradycje edytuj

Po odzyskaniu przez Łotwę niepodległości tradycje oddziału sztabowego kontynuował sformowany 1 lutego 1992 roku Batalion Sztabowy Sił Obronnych (Aizsardzības spēku Štāba bataljons), przemianowany 1 lipca 1996 na Batalion Sztabowy Narodowych Sił Zbrojnych (Nacionālo Bruņoto Spēku Štāba bataljons)[28].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Jako Kompania Dowodzenia.
  2. ↑ Jako Batalion Sztabowy.
  3. ↑ Jako odpowiednikowi dowódcy pułku.
  4. ↑ Jako odpowiednikowi dowódcy dywizji.
  5. ↑ Przypuszczalnie pełniący obowiązki.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 23–25.
  2. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 26–29.
  3. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 29–31.
  4. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 32–48.
  5. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 48–64.
  6. ↑ a b c d e f g h i Nacionālie bruņotie spēki 1 ↓.
  7. ↑ a b Kleinhofa 2019 ↓, s. 23–24.
  8. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 25.
  9. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 26.
  10. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 27.
  11. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 28.
  12. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 29.
  13. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 30.
  14. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 32.
  15. ↑ a b Kleinhofa 2019 ↓, s. 34.
  16. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 41.
  17. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 46.
  18. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 47–48.
  19. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 49.
  20. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 63.
  21. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 64.
  22. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 6.
  23. ↑ a b Kleinhofa 2019 ↓, s. 7.
  24. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 8.
  25. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 9.
  26. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 10.
  27. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 11.
  28. ↑ Kleinhofa 2019 ↓, s. 115–128.

Bibliografia edytuj

  • Štāba Bataljonam 100. Tatjana Kleinhofa (Projekta vadītāja), Barba Ekmane (red. nauk.). Rīga: Latvijas Ģeotelpiskās informācijas aģentūra, 2019. (łot.).
  • Štāba bataljona vēsture. Nacionālie bruņotie spēki. [dostęp 2021-12-28]. (łot.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Armijas_štāba_bataljons_(Łotwa)&oldid=71085767”