Złotoborowik drobny

gatunek grzyba
(Przekierowano z Aureoboletus gentilis)

Złotoborowik drobny (Aureoboletus gentilis (Quél.) Pouzar) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].

Złotoborowik drobny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

borowikowate

Rodzaj

złotoborowik

Gatunek

złotoborowik drobny

Nazwa systematyczna
Aureoboletus gentilis (Quél.) Pouzar
Česká Mykologie 11: 48 (1957)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Aureoboletus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1884 r. Lucien Quélet jako odmianę borowika, nadając mu nazwę Boletus sanguineus var. gentilis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1957 r. Zdeněk Pouzar, przenosząc go do rodzaju Aureoboletus[1]. Synonimy naukowe:

  • Aureoboletus cramesinus Secr. ex Watling 1965
  • Boletus auriporus sensu Kallenbach 2005
  • Boletus cramesinus Secr. 1833
  • Boletus gentilis (Quél.) Sacc. 1888
  • Boletus granulatus var. tenuipes Cooke 1883
  • Boletus sanguineus subsp. gentilis (Quél.) Quél.
  • Boletus sanguineus var. gentilis Quél. 1884
  • Boletus tenuipes (Cooke) Massee 1892
  • Ixocomus gentilis (Quél.) Quél. 1888
  • Pulveroboletus cramesinus (Secr. ex Watling) M.M. Moser ex Singer 1966
  • Pulveroboletus gentilis (Quél.) Singer 1945
  • Xerocomus gentilis (Quél.) Singer 1942[2].

W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był przez Alinę Skirgiełło jako podgrzybek złotopory, Władysław Wojewoda w 2003 zaproponował nazwę złotak drobny dla synonimu Pulveroboletus gentilis[3]. Obecna nazwa spójna z nazwą naukową została uregulowana w 2021r. przez Komisję ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[4].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica do 7 cm, kształt początkowo półkolisty, później wypukły. Powierzchnia gładka o barwie jasnoróżowej, beżowej lub brązowej i wyraźnie lepka, szczególnie podczas wilgotnej pogody[5].

Rurki

Jasnożółty, niezmieniające barwy pod wpływem powietrza. Pory jasnożółte, niezmieniające barwy po uciśnięciu[5].

Trzon

Cylindryczny, wybrzuszony, zwykle zwężający się ku podstawie. Powierzchnia gładka, żółta, blednąca ku podstawie, czasem niemal w całości w kolorze kremowym, często w niektórych miejscach z różowym lub brązowym przebarwieniem[5].

Miąższ

Miąższ białawy lub kremowy, zawsze mniej lub bardziej różowy pod naskórkiem, często wyraźnie winnoczerwony u podstawy trzonu. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu. Bez wyraźnego zapachu i smaku[5].

Zarodniki

O rozmiarach 10.5-16 × 4.5–6 μm[5].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje tylko w niektórych krajach Europy[6]. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Austrii, Belgii, Niemczech, Danii, Norwegii, Holandii, Szwecji[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach liściastych, na ziemi, głównie pod dębami i bukami. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Rekomendacja nr 1/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów [online] [dostęp 2021-02-26].
  5. a b c d e Aureoboletus gentilis [online] [dostęp 2015-11-22].
  6. Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].
  7. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.