BMZ TEM1

TEM1 (ros. ТЭМ1) – manewrowa lokomotywa spalinowa produkcji radzieckiej, produkowana w latach 1958-1968 w Briańskich Zakładach Maszynowych (BMZ).

TEM1 (ТЭМ1)

TEM1-1751
Producent	Briańsk
Lata budowy	1958-1968
Układ osi	Co'Co'
Wymiary
Masa służbowa	126 t, późniejsze 120 t
Długość	16 970 mm
Szerokość	3080 mm
Wysokość	4643 mm
Rozstaw osi skrajnych	12 800 mm
Średnica kół	1050 mm
Napęd
Trakcja	spalinowa
Typ silników	2D50
Pojemność zbiorników paliwa	5440 kg
Parametry eksploatacyjne
Moc znamionowa	1000 KM
Maksymalna siła pociągowa	20 600 kg
Rodzaj przekładni	elektryczna
Prędkość konstrukcyjna	90-100 km/h
Nacisk osi na szyny	20 t
Parametry użytkowe
Sterowanie wielokrotne	pierwsze 62 lokomotywy (do TEM1-062)

Historia

Konstrukcja lokomotywy manewrowej TEM1 wywodziła się ogólnie ze spalinowozu TE1, stanowiącego radziecką wersję amerykańskiej lokomotywy ALCO RSD-1. Zastosowano ulepszony silnik wysokoprężny 2D50 z turbodoładowaniem o mocy 1000 KM, natomiast część jezdna (wózki z silnikami trakcyjnymi) wywodziła się ze spalinowozu TE3. Pewnym zmianom uległa geometria lokomotywy – przy takim samym ogólnym układzie, nieco niższa centralna budka maszynisty została umieszczona jeszcze bliżej tyłu lokomotywy, a silnik został przesunięty w stronę budki i znalazł się dokładnie pośrodku długości lokomotywy. Lokomotywa otrzymała oznaczenie TEM1 (T - spalinowóz, E - z przekładnią elektryczną, M - manewrowy). Był to pierwszy radziecki spalinowóz manewrowy z przekładnią elektryczną i pierwszy spalinowóz produkowany w Briańskich Zakładach Maszynowych (Brianskij maszynostroitielnyj zawod – BMZ). Głównym konstruktorem był P. Aronow.

Pierwszy egzemplarz wyprodukowano 19 lipca 1958. W toku produkcji lokomotywy te podlegały drobnym zmianom mechanicznym. Od lokomotywy nr TEM1-0270 zamieniono pochyłe w górnej części ściany budki maszynisty na pionowe, dla poprawy widoczności (jak w TEM2). Od lokomotywy nr 950 zaprzestano montowania zderzaków (lokomotywa posiadała sprzęg SA-3). Stopniowo masa służbowa produkowanych lokomotyw obniżyła się ze 126 do 120 ton, natomiast wzrosła prędkość maksymalna z 90 do 100 km/h. Od 1965 roku montowano ulepszony silnik 2D50M, o zmniejszonym zużyciu paliwa. Wyprodukowano ogółem 1946 sztuk, z tego 842 dla przemysłu. W 1992 roku w krajach dawnego ZSRR jeździło ich jeszcze 541.

Następcą TEM1 była wywodząca się z niej lokomotywa TEM2, w której zastosowano m.in. nowy silnik i prądnicę.

Konstrukcja

Silnik wysokoprężny 2D50, o mocy 1000 KM przy 740 obr./min, sześciocylindrowy z turbosprężarką, czterosuwowy, produkcji Zakładów Penzeńskich w Penzie. Średnica cylindrów 318 mm, skok tłoka 330 mm. Silnik miał masę 17 100 kg. Z wałem silnika połączona główna prądnica typu MPT-84/39 (jak w TE1), o mocy 700 kW (napięcie 580 V, maksymalne napięcie 900 V, natężenie prądu 1200 A). Lokomotywa wyposażona była ponadto w agregat ze wzbudnikiem MWT-25/9 (moc 3,6 kW) i pomocniczą prądnicą MWG-25/11 (moc 5 kW).

Silniki trakcyjne EDT-200B miały moc po 87 kW (napięcie 125 V, natężenie 820 A). Silniki podłączone szeregowo lub (po przekroczeniu określonej prędkości) szeregowo i równolegle. Wyposażenie elektryczne lokomotywy było produkowane przez zakład Elektrotjażmasz w Charkowie.

• 
  TEM1-0026 (wczesnej serii) w muzeum kolei w Petersburgu
• 
  TEM1-0026 w muzeum kolei w Petersburgu

Bibliografia

• K. Ignatow. Specjalno dla maniewrow (maniewrowyje tiepłowozy TEM1 i TEM2). „Łokotrans”. 7/200. (ros.). brak numeru strony
• Witalij A. Rakow: Łokomotiwy otieczestwiennych żeleznych dorog 1956-1975. Moskwa: Transport, 1999. ISBN 5-277-02012-8. (ros.).

Linki zewnętrzne

• Тепловоз ТЭМ1 и его модификации. railroad.100megsfree5.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-03)].

Zobacz też

• BMZ/ŁTZ TEM2 - następca serii TEM1
• BMZ TEM18 - następca serii TEM2, bazującej na TEM1