Baszta w Nasielsku – zabytkowa budowla w formie baszty stanowiąca dawną transformatorownię, zlokalizowana w Nasielsku (województwo mazowieckie), na skrzyżowaniu ulic Kilińskiego i Warszawskiej[1]. W 1985 została wpisana do ewidencji zabytków[2].

Baszta w Nasielsku
Symbol zabytku nr rej. 1563/1985
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Nasielsk

Adres

ul. Warszawska 10/20, 05-190 Nasielsk

Typ budynku

stacja transformatorowa w formie baszty

Kondygnacje

1

Powierzchnia użytkowa

18 m²

Ukończenie budowy

1920

Położenie na mapie Nasielska
Mapa konturowa Nasielska, w centrum znajduje się ikonka wieży z opisem „Baszta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka wieży z opisem „Baszta”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum u góry znajduje się ikonka wieży z opisem „Baszta”
Położenie na mapie powiatu nowodworskiego
Mapa konturowa powiatu nowodworskiego, u góry po prawej znajduje się ikonka wieży z opisem „Baszta”
Położenie na mapie gminy Nasielsk
Mapa konturowa gminy Nasielsk, blisko centrum na prawo u góry znajduje się ikonka wieży z opisem „Baszta”
Ziemia52°35′23,1691″N 20°48′22,0169″E/52,589769 20,806116

Historia i architektura edytuj

Jednokondygnacyjny obiekt powstał około 1920[1][3] jako stacja transformatorowa. Jest wolnostojący, ceglany, otynkowany i ma formę baszty wzniesionej na planie kwadratu. Czterospadowy dach pokryto dachówką karpiówką na więźbie stolcowo-płatwiowej. Wewnątrz występują stropy Kleina. Podłogi są cementowe, a okna krosnowe[1], czyli złożone z pojedynczego, prostokątnego elementu (tzw. krosna) z pojedynczym skrzydłem[4]. Drzwi wejściowe są dwuskrzydłowe, o konstrukcji ramiakowo-płycinowej. Wieża nie ma podpiwniczenia, a w narożach jest oszkarpowana. Elewacje wieńczą profilowane gzymsy koronujące. Powierzchnia obiektu wynosi 18 m², a kubatura 180 m³. W latach 80. XX wieku pełnił funkcję sklepu (kwiaciarni)[1].

Budowlę odrestaurowano w 2014[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Andrzej Wojciechowski, Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa. Transformator ob. kwiaciarnia, [w:] Zabytek.pl, Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie, wrzesień 1985, s. 1-5.
  2. MWKZ, Rejestr i ewidencja zabytków – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Warszawie [online], s. 33 [dostęp 2024-03-30] (pol.).
  3. Marta Danielska, Karta adresowa zabytku nieruchomego, [w:] Gmina Nasielsk. Ewidencja Zabytków. Wykaz obiektów ujętych w Gminnej ewidencji zabytków dla gminy Nasielsk [online], 27 września 2019.
  4. G. Misztal, Stolarka otworowa, Uniwersytet Zielonogórski, s. 3.
  5. Gmina Nasielsk, Zabytki [online], Gmina Nasielsk [dostęp 2024-03-30] (pol.).