Battenberg (ciasto)
Battenberg, Battenberg cake (czasem Battenburg) – ciasto biszkoptowo-tłuszczowe upieczone w podłużnej formie, popularne w Wielkiej Brytanii. Po przekrojeniu kawałki ciasta mają wzór szachownicy.
| deser | |
 kawałki ciasta Battenberg | |
| Inne nazwy |
Battenburg cake |
|---|---|
| Rodzaj |
biszkopt |
| Kuchnia | |
| Data i miejsce powstania |
1884 (?) |
| Obróbka żywności |
pieczenie |
| Składniki | |
|
mąka, cukier, jajka, masło, dżem, marcepan | |
Opis
edytujBattenberg wykonany jest z ciasta biszkoptowo-tłuszczowego, w skład którego wchodzą masło, cukier, mąka, jajka oraz proszek do pieczenia. Do ciasta dodaje się również migdały i ekstrakt migdałowy[1]. Ciasto robi się w dwóch kolorach – najczęściej do połowy dodaje się różowy barwnik spożywczy, drugą część pozostawiając w żółtym kolorze biszkoptu. Obie części piecze się oddzielnie, a po upieczeniu każdą kroi się wzdłuż na dwie części tak, aby w przekroju uzyskać kwadrat. Kawałki ciasta składa się w szachownicę sklejając je cienką warstwą dżemu morelowego. Całość smaruje się z wierzchu dżemem i pokrywa marcepanem[1][2].
Ciasto powinno być wykonane bardzo starannie, aby po przekrojeniu uzyskać wzór czteropolowej szachownicy[3].
Historia
edytuj
Nazwa ciasta nawiązuje do niemieckiego miasta Battenberg, siedziby arystokratycznego rodu Battenberg. Według tradycji ciasto Battenberg upieczono po raz pierwszy w 1884 roku na ślub księżniczki Wiktorii (wnuczki Wiktorii, ówczesnej królowej Wielkiej Brytanii) i księcia Ludwika von Battenberg. Cztery części ciasta ułożone na kształt tarczy, miały symbolizować czterech książąt Battenberg: Ludwika, Aleksandra, Henryka i Franciszka[1][4][5]. Najstarsza odnotowana wzmianka nazwy Battenberg cake w formie drukowanej pochodzi dopiero z 1903 roku[2].
Ciasto łączyło angielski smak i niemiecką estetykę, a zastosowanie marcepanu świadczyło o wykwintności i bogactwie[4].
Ciasta dwukolorowe o wzorze nawiązującym do szachownicy były popularne w XIX wieku[5][4]. W 1898 cukiernik Frederick Vine opublikował przepis na ciasto, które w przekroju miało układ dziewięciopolowej szachownicy. Poszczególne kawałki ciasta łączone były pastą migdałową[5]. Podobny przepis (Gateau à la Domino) ukazał się w roku 1898 w magazynie The Table[4], a opracowała go prawdopodobnie redaktorka Agnes Marshall[5]. Możliwe, że ciasto o układzie szachownicy połączono z wydarzeniem, jakim był ślub księżniczki Wiktorii i księcia Ludwika w celach reklamowych[5]. Ciasto o układzie czteropolowej szachownicy stało się szczególnie popularne od lat 20. XX wieku kiedy wprowadzone je do masowej produkcji (m.in. przez firmę Lyons)[5].
Oznaczenie battenberg
edytuj.jpg)
W nawiązaniu do wzoru ciasta, oznaczenia samochodów specjalnych w formie szachownicy, stosowane w Wielkiej Brytanii i niektórych innych krajach, nazywa się oznaczeniem battenburg[5][4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Tort Battenberg: klasyka światowego cukiernictwa [online], beszamel.se.pl [dostęp 2023-12-02].
- ↑ a b Battenberg cake. W: Alan Davidson: The Oxford Companion To Food. Wyd. II. Oxford University Press, 2006, s. 65. ISBN 978-0-19-280681-9.
- ↑ Moje Wypieki Dorota, Ciasto Battenberg [online], Moje Wypieki, 9 marca 2016 [dostęp 2023-12-02] (pol.).
- ↑ a b c d e Know Your Sweets: Battenberg Cake [online], Serious Eats [dostęp 2023-12-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g o, B is for Battenberg: that Battenberg cake, where did it come from? [online], University of Southampton Special Collections, 8 czerwca 2022 [dostęp 2023-12-02] (ang.).