Aleksander I Battenberg

książę Bułgarii

Aleksander I Battenberg, właśc. Aleksander Józef von Battenberg z dynastii Hessen-Darmstadt (ur. 5 kwietnia 1857 w Weronie, zm. 17 listopada 1893 w Grazu) – syn księcia Aleksandra Heskiego z morganatycznego małżeństwa z Julią Hauke (córką polskiego generała Maurycego Haukego-Bosaka). Jego młodszym bratem był Henryk Battenberg.

Aleksander I Battenberg
Ilustracja
ilustracja herbu
Książę Bułgarii
Okres

od 29 kwietnia 1879
do 6 września 1886

Dane biograficzne
Dynastia

Battenbergowie

Data i miejsce urodzenia

5 kwietnia 1857
Werona

Data i miejsce śmierci

17 listopada 1893
Graz

Ojciec

Aleksander Heski

Matka

Julia Hauke

Rodzeństwo

Henryk Battenberg

Odznaczenia
Order Świętego Aleksandra (Bułgaria) Krzyż Wielki Orderu Waleczności (Bułgaria) Order Ludwika (Hesja) Order Zasługi Filipa Wspaniałomyślnego (Hesja) Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania) Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order Orła Czerwonego z Mieczami na Wojennej Wstędze (Prusy) Krzyż Wielki Orderu Leopolda (Austria) Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Order Słonia (Dania) Krzyż Wielki Orderu Korony Wirtemberskiej Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Cesarski i Królewski Order Orła Białego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order św. Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Sokoła Białego (Saksonia-Weimar) Krzyż Zasługi Wojskowej (Meklemburgia-Schwerin)

Życiorys

edytuj

Pierwszy władca (posługujący się tytułem księcia) niepodległej Bułgarii od 29 kwietnia 1879 roku, panujący do 6 września 1886, wybrany przez pierwsze wielkie Zgromadzenie Narodowe w Wielkim Tyrnowie. Niedoświadczony jeszcze wówczas młodzieniec przyjął imię Aleksandra I.

18 września 1885 dokonano zamachu stanu w sąsiedniej Rumelii Wschodniej i proklamowano zjednoczenie z Bułgarią. Ostrożny Battenberg obawiając się reakcji mocarstw, nie przyjął tytułu księcia Rumelii, tylko został jej generałem-gubernatorem. Niespełna rok później 21 (9) sierpnia 1886 grupa liberalnych oficerów prorosyjskiej orientacji przejęła władzę w Sofii, wymuszając na nim abdykację, ten chociaż namaszczony przez Rosję księciem Bułgarii, został przez nią zmuszony do wyjazdu do Lwowa. Pucz zorganizowany przez stronnictwo rusofilów, pozostających w opozycji do dominującej partii liberalnej. Przywódca kontrreformistów – Stefan Stambołow, uzyskawszy poparcie wojska oraz narodu, odmówił legalności puczystom. Bezradny ówczesny rząd składając dymisję, stworzył możliwości do działania Petko Karawełowa – lidera liberałów. Opanowali oni ponownie Sofię, w tym samym czasie skazując puczystów na więzienie. Z opanowanej stolicy Aleksander został wezwany ponownie, z prośbą o objęcie władzy.

Pomimo akceptacji Battenberga przez państwa zachodnie, Rosja nie wyrażając zgody na jego powrót – zmusiła młodego księcia do abdykacji 6 września 1886 roku.

W późniejszym okresie podczas obrad Wielkiego Zgromadzenia 25 lipca 1887 roku, nowym księciem wybrany został Ferdynand I Koburg, któremu stanowczo sprzeciwiała się Rosja. Wybór ten spowodował znaczne ochłodzenie na linii Sofia–St. Petersburg[1].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Tadeusz Czekalski, Bułgaria, Warszawa: Trio, 2010, ISBN 978-83-7436-252-8, OCLC 751435356.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Hof- und staats-handbuch des Grossherzogtums Hessen. Darmstadt: 1879, s. 4-5
  3. Jørgen Pedersen: Riddere af Elefantordenen 1559-2009. Syddansk Universitetsforlag, 2009, s. 297 (duń.)