Graz

	Graz – historyczne centrum i zamek Eggenberg
	Graz – historyczne centrum i zamek Eggenberg
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Austria
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV
Numer ref.	931
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1999; na 23. sesji
Dokonane zmiany	2010
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

	Graz
	Graz
	; Ratusz
	Herb
Państwo	Austria
Kraj związkowy	Styria
Burmistrz	Siegfried Nagl
Powierzchnia	127,46 km²
Wysokość	353 m n.p.m.
Populacja (1 stycznia 2015); • liczba ludności; • gęstość	; 273 838; 2148 os./km²
Nr kierunkowy	0316
Kod pocztowy	801x, 802x, 803x, 804x, 805x
Tablice rejestracyjne	G
	Położenie na mapie Styrii Graz
	Położenie na mapie Austrii Graz
	47°04′N 15°26′E/47,066667 15,433333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Graz (słoweń. Gradec, pol. hist. Grodziec) – miasto statutarne w południowo-wschodniej Austrii, stolica kraju związkowego Styria oraz siedziba powiatu Graz-Umgebung (do którego jednak nie należy).

Miasto leży nad rzeką Murą, u podnóża Alp Styryjskich. Po Wiedniu drugie co do wielkości i znaczenia miasto Austrii. Graz jest znaczącym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym. W mieście znajdują się cztery uniwersytety i dwie inne szkoły wyższe, do których uczęszcza razem ponad 45 tys. studentów. W roku 2003 był kulturalną stolicą Europy. Znajduje się tu także polski konsulat honorowy.

Toponimia nazwyEdytuj

Nazwa miasta wywodzi się od słowa gradec – słoweńskiego wyrazu oznaczającego mały zamek. Jest to związane z tym, że miasto Graz powstało na terenie wcześniejszej słowiańskiej osady o takiej właśnie nazwie.

HistoriaEdytuj

Pierwsze wzmianki o Grazu pochodzą z roku 881, kiedy w dokumencie wymienia się go jako warownię władców Styrii. Potwierdzeniem statusu było przyznanie praw miejskich w roku 1281 przez Rudolfa I Habsburga. Od pierwszej połowy XV wieku aż do XVII wieku Graz był siedzibą styryjskiej z gałęzi dynastii Habsburgów. Pod ich patronatem w XV i XVI wieku miasto dobrze się rozwijało, wtedy to na górze Schlossberg wzniesiono twierdzę dla obrony przed Turkami. W roku 1586 w Grazu powstał pierwszy uniwersytet. W 1809 roku twierdzę bez powodzenia oblegały wojska napoleońskie.

W dniach 29–30 kwietnia 2008 r. na zamku w Grazu spotkało się ośmiu prezydentów państw Unii Europejskiej (w tym Polski – Lech Kaczyński).

Zabytki i turystykaEdytuj

W roku 1999 grodzieckie Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejsze zabytki to:

późnogotycka katedra świętego Idziego (Hl. Ägydius) z okresu 1438–1462, przy katedrze barokowe mauzoleum Ferdynanda II
ruiny zamku Schlossberg z dwiema zachowanymi wieżami, spośród których charakterystyczna wieża zegarowa jest symbolem miasta
gotyckie i barokowe kościoły m.in. katolicki Najświętszej Krwi (Hl. Blut), Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Mariahilfkirche)
renesansowy budynek starostwa Landhaus
ratusz z XIX wieku
arsenał z XVII wieku
kościół pielgrzymkowy Mariatrost
muzea m.in. Universalmuseum Joanneum z koroną książąt Styrii oraz malarstwem europejskim

Spośród nowoczesnych budynków uwagę zwraca Kunsthaus Graz, wzniesiony w 2003 budynek galerii sztuki zlokalizowany w centrum miasta. Dwupiętrowy obiekt został zaprojektowany przez londyńskich architektów, Petera Cooka i Colina Fourniera. Według różnych interpretacji budynek wykonany z żelbetu i paneli pleksiglasowych, przypomina serce wyjęte z ciała lub krowie wymię.

SportEdytuj

Stolica Styrii miłośnikom sportu znana jest z takich klubów jak Sturm Graz czy EC Graz 99ers, które w tym mieście mają swoją siedzibę.

EdukacjaEdytuj

Szkoły wyższe:

Karl-Franzens-Universität
Technische Universität
Medizinische Universität Graz
Kunstuniversität
Fachhochschule Joanneum
Fachhochschule Campus02

TransportEdytuj

TramwajeEdytuj

Osobny artykuł: Tramwaje w Grazu.

Transport kolejowyEdytuj

W mieście znajduje się dworzec główny Graz Hauptbahnhof oraz stacje Graz Ostbahnhof, Graz Puntigam, Graz Don Bosco, Graz Köflacherbahnhof, Graz Liebenau/Murpark, Graz Wetzelsdorf, oraz Graz Webling.