Bielica (obwód grodzieński)

wieś na Białorusi w obwodzie grodzieńskm

Bielica (biał. Беліца) – agromiasteczko (dawniej miasteczko) na Białorusi w rejonie lidzkim obwodu grodzieńskiego. Miejscowość położona jest na południe od Lidy na brzegu Niemna.

Bielica
Ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

 grodzieński

Rejon

lidzki

Sielsowiet

Bielica

Populacja (2009)
• liczba ludności


560[1]

Kod pocztowy

231314

Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bielica”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bielica”
Ziemia53°39′N 25°19′E/53,650000 25,316667

Siedziba parafii prawosławnej (pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego)[2] i rzymskokatolickiej (pw. św. Jerzego Męczennika).

Historia edytuj

 
Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego

Bielica została darowana przez Zygmunta Augusta Mikołajowi Radziwiłłowi Rudemu, który w 1553 r. oddał lokalny kościół kalwinom. W XVII w. odbywały się tutaj synody kalwińskie. W 1717 r. ewangelicy litewscy odbyli tu zjazd, który wysłał Michała Wołka Łaniewskiego do Augusta II ze skargami na prześladowania ewangelików po Sejmie Niemym[3]. W 1897 r. w Bielicy zamieszkiwało 679 Żydów, stanowili około 40% całej populacji miejscowości. Żydzi osiedlali się tu wcześniej, prawdopodobnie już XVI wieku[4]. Przed 1914 r. własność ks. Wittgensteina. Była tutaj przeprawa przez Niemen i stacja obserwacyjna i portowa.

Za II Rzeczypospolitej miejscowość należała do powiatu lidzkiego w województwie nowogródzkim.

Według spisu powszechnego z 1921 roku, liczebność Żydów spadła do 483 osób. Spowodowane było to trudną sytuacją gospodarczą, oraz działaniami wojennymi podczas I wojny światowej.

W 1941 roku, po wkroczeniu Niemców do Bielicy, większość domów żydowskich spalono. 23 lipca 1941 roku Niemcy zamordowali 36 lub 39 Żydów, mieszkańców Bielicy, w tym rabina Rutszejna. Mordu dokonano poza miastem, w pobliżu drogi do Słonimia. Resztę mieszkańców miasta wyznania mojżeszowego w ciągu kilku następnych tygodni wywieziono do Zdzięcioła, Lidy i Szczuczyna. Przeżyć udało się nielicznym[5].

Społeczność żydowska posiadała synagogę oraz cmentarz, na którym zachowało się kilkaset nagrobków, głównie granitowych kamieni, ale wśród nich są również macewy wykonane z kamieni młyńskich[6].

Przypisy edytuj

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  2. БЕЛИЦА. Приход храма Воздвижение Креста Господня агрогородка Белица Лидского района Лидской епархии Белорусской Православной Церкви.. lida-eparhia.by. [dostęp 2021-01-23]. (ros.).
  3. W. Kriegseisen, Postanowienia Sejmu Niemego w kwestiach wyznaniowych i ich konsekwencje, w: Sejm Niemy, Warszawa 2019, s. 185.
  4. S. Spector, G. Wigoder, The encyclopedia of Jewish life before and during the Holocaust, New York 2001, s. 145
  5. Historia społeczności | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2022-05-31].
  6. Cmentarz żydowski w Bielicy Jewish cemetery in Bielica Jewrejskoje kladbiszcze Bielica [online], cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2022-05-31].

Bibliografia edytuj

  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, Warszawa 1880-1914.

Linki zewnętrzne edytuj