Bistr
Bistr, bister (fr. bistre - ciemnobrunatny, ciemnobrązowy) – przezroczysty pigment wytwarzany z rozpuszczonej w wodzie i kleju smolistej sadzy, uzyskiwanej przy spalaniu różnych gatunków drewna, głównie bukowego.
W zależności od użytego surowca i sposobu przygotowania uzyskuje barwy od ciemnożółtej do ciemnobrązowej. Przy zastosowaniu odpowiednich spoiw można wytwarzać z niego także farby akwarelowe i kredy. W średniowieczu używano go do sporządzania iluminowanych rękopisów. Od XIV w. stosowany był jako jeden z głównych materiałów w rysunkach pędzlem oraz do lawowania. Jego możliwości wykorzystywali m.in. Leonardo da Vinci, Hieronim Bosch, Tycjan, Jacopo Tintoretto, Rembrandt, Guercino oraz Claude Lorrain. Ok. 1800 wyparła go sepia. Obecnie jest rzadko stosowany.
Bibliografia
edytuj- Oksfordzki leksykon sztuki, Ian Chilvers (oprac.) i inni, Warszawa: Arkady, 2002, ISBN 83-213-4157-8, OCLC 749307549.
- Leksykon malarstwa i grafiki, red. nauk. Lothar Altmann, Warszawa: Arkady, 2012, ISBN 978-83-213-4729-5
- Sztuka świata, t. 17, Słownik terminów A-K, Warszawa: Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4
- Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Mały słownik terminów plastycznych, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.