Bitwa pod Żelenicami

Bitwa pod Żelenicami – starcie zbrojne między wojskami saskimi wspierającymi Albrechta II Habsburga, a husytami popierającymi Kazimierza Jagiellończyka w walce o tron Królestwa Czech.

Bitwa pod Żelenicami

wojna o tron czeski
Czas	23 września 1438
Miejsce	Żelenice, powiat Most
Terytorium	Czechy
Wynik	zwycięstwo wojsk Albrechta II Habsburga
Strony konfliktu
husyci popierający prawa do tronu Kazimierza Jagiellończyka wojska saskie wspierające prawa do tronu Albrechta II Habsburga
Dowódcy
Jakubek Bilinski z Wrzesowic
Siły
około 4 tys. Czechów, 300 konnych Polaków 7–8 tys.
Straty
500 zabitych, 1657 wziętych do niewoli
Położenie na mapie Czech miejsce bitwy
50°31′26,6″N 13°43′35,6″E

Przed bitwą

Po śmierci cesarza i króla Czech Zygmunta Luksemburskiego część stanów czeskich w 1437 pod wodzą magnata Oldřicha z Rožemberka wybrała na króla Albrechta II Habsburga. Husyci kierowani przez arcybiskupa Jana z Rokycan, w kwietniu 1438 przeprowadzili konkurencyjną elekcję w Kutnej Horze i wybrali na króla 11-letniego Kazimierza Jagiellończyka, brata króla Polski Władysława III Warneńczyka. Albrecht Habsburg wspierany przez władców niemieckich, wojska węgierskie (od stycznia 1438 roku był królem Węgier) i papieża wkroczył w czerwcu do Pragi i koronował się w czerwcu na króla Czech. W czerwcu do Czech wkroczył 5 tysięczny korpus polski pod dowództwem Sędziwoja Ostroroga i mimo połączenia z liczącą 7 tysięcy żołnierzy armią husycką, nie był w stanie wyprzeć liczniejszych wojsk Habsburga, co spowodowało, że wspierające Kazimierza Jagiellończyka oddziały wycofały się do ufortyfikowanego miasta Tabor. Nieudane oblężenie miasta przeprowadzone przez wojska Habsburga nie przyniosło rozstrzygnięcia i zostało zwinięte.

Bitwa

We wrześniu z Pragi do Miśni wyruszyła licząca 7–8 tys. ludzi armia księcia saskiego Fryderyka II, którą prowadził Jakubek z Wrzesowic. Pod miejscowością Żelenice armia ta napotkała liczący 4 tysiące ludzi oddział stronników Kazimierza składający się z załóg z mieszczan miast Žatec, Louny, Klatovy, rycerstwa czeskiego i trzystu konnych Polaków. W wyniku walki wojska husyckie poniosły klęskę, co pokrzyżowało możliwość zdobycia korony czeskiej dla Kazimierza Jagiellończyka, pomimo opanowania przez króla Władysława Warneńczyka w październiku tego samego roku Górnego Śląska.

Upamiętnienie

Na miejscu bitwy w 2013 roku postawiono pamiątkowy kamień.

Zobacz też

• husyci
• taboryci
• utrakwiści