Bitwa pod Durben

Bitwa pod Durben, pod Durbe (obecne Durbe na Łotwie) – starcie zbrojne, które miało miejsce 13 lipca 1260 pomiędzy połączonymi siłami inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego pod dowództwem mistrza krajowego Burcharda von Hornhausena i Krzyżaków pod dowództwem marszałka pruskiego Henryka Botela z dowodzonymi przez księcia Treniotę (siostrzeńca Mendoga) Żmudzinami i Litwinami.

Bitwa pod Durben

II powstanie pruskie
Czas	13 lipca 1260
Miejsce	Durbe
Terytorium	Żmudź
Przyczyna	chrześcijańska wyprawa przeciw Żmudzinom i Litwinom
Wynik	zdecydowane zwycięstwo żmudzko-litewskie
Strony konfliktu
powstańcy żmudzcy i litewscy Zakon krzyżacki Księstwo Mazowieckie
Dowódcy
Treniota Henryk Botel † Burchard von Hornhausen † Siemowit I
Siły
ok. 4 000 190 rycerzy zakonnych i mazowieckich 8 000 piechoty
Straty
nieznane ok. 150 rycerzy nieznana liczba piechoty
Położenie na mapie Łotwy miejsce bitwy
56°34′59,8800″N 21°22′00,1200″E

Żmudzini nie chcieli się pogodzić z narzucaną im chrystianizacją i uprzednią decyzją Mendoga o podarowaniu Żmudzi zakonowi inflanckiemu. Obaj mistrzowie prowadzili przeciw zbuntowanym Żmudzinom oddziały rycerzy zakonnych oraz zmobilizowanej ludności kurońskiej, liwońskiej i pruskiej. Wojska krzyżackie uzupełniali liczni krzyżowcy. Wśród nich były siły dowodzone przez księcia mazowieckiego Siemowita. W bitwie nad jeziorem Durben (w pobliżu miejscowości Durbe, niem. Durben) wojska krzyżackie zostały pokonane, a w krwawej walce zginęli obaj wodzowie krzyżaccy wraz z około 150 rycerzami. Klęska ta stała się hasłem do wybuchu powstania antykrzyżackiego w Prusach, a także spowodowała zerwanie sojuszu z Krzyżakami przez Mendoga i jego powrót do pogaństwa. Bitwa ta miała też przykre następstwa dla księcia mazowieckiego Siemowita. W 1262 roku Mendog poprowadził odwetową wyprawę, karząc Siemowita za udział oddziałów mazowieckich w wyprawach krzyżowych na Żmudź. Mendog spustoszył Mazowsze, a książę mazowiecki stracił życie podczas walk o Jazdów.

Bibliografia

• Baranauskienė Inga, Durbės mūšis: istorija, priežastys, pasekmės, Telšiai 2010, s. 36;
• Ivinskis Zenonas, Durbės kautynės [w:] Lietuviškoji enciklopedija t. VII pod red. Vaclovas Biržiška, Kaunas 1939, s. 226–229.