Blindia ostra
Blindia ostra[4] (Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.) – gatunek mchu należący do rodziny drobniaczkowatych (Seligeriaceae Schimp.). Mech górski, niewielkich rozmiarów, ortotropowy[4].
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
blindia ostra |
Nazwa systematyczna | |
Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp. B.S.G., Bryol. Eur. 2: 19. 1846[3] |
Rozmieszczenie geograficzne
edytujBlindia ostra występuje w górskich regionach w Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej, Europie, Azji (Chiny, Nepal, wschodnia Rosja) i Afryce[3]. W Polsce dość częsty w górach, występuje do wysokości 2000 m n.p.m. w Karkonoszach i Karpatach[4].
Morfologia
edytuj- Gametofity
- Mech niewielkich rozmiarów, tworzy zbite lub luźne[3] błyszczące maty, od żółto-zielonych po brunatno-zielone. Łodyżki pojedyncze lub widlasto rozgałęzione, wyprostowane, osiągają zwykle 2 cm wysokości ((0,5) 2–7 (10)[4][3] cm), odlegle ulistnione[4]. Okrągłe w przekroju poprzecznym[3]. Listki lancetowato-szydlaste, o szerokiej nasadzie i wąskim szczycie, zwykle proste, rzadko sierpowato zagięte u szczytu lub rurkowato zwinięte, wklęsłe. Dorastają do 1,5–3 (3,5) mm długości i 0,5–0,8 mm szerokości. Całobrzegie, niekiedy na szczycie drobno ząbkowane. Żebro pojedyncze, szerokości 1/5[3] do 1/3[4] szerokości nasady listka, kończy się w szczycie listka wypełniając go, zbudowane z jednakowych komórek. Komórki listka u nasady prostokątne, wydłużone, u szczytu krótsze, do kwadratowych. Komórki skrzydłowe kwadratowe, duże, w kolorze brunatno-pomarańczowym[4].
- Sporofity
- Seta żółtawo brązowa, długości 5–8 mm, prosta gdy sucha, zakrzywiona gdy mokra. Puszka zarodni wyprostowana, symetryczna i gładka. Ząbków perystomu 16, są gładkie, lancetowate, żółtawo brązowe, czasem delikatnie rozdzielone na czubku. Zarodniki kuliste[3].
-
Gametofit i sporofit
-
Nasada listka
-
Puszka zarodni
-
Zarodniki
Biologia i ekologia
edytujBlindia ostra rośnie w korytach potoków górskich lub nad ich brzegami porastając bezpośrednio kamienie i skały, jak również cienką warstwę gleby na ich powierzchni. Występuje w strefie tzw. rozprysku wody, w miejscach całkowicie zalewanych tylko okresowo, przy podwyższonym stanie wody. Preferuje siedliska ubogie, oligotroficzne, o odczynie obojętnym. Zasiedla zarówno stanowiska zacienione jak i odsłonięte[4].
Jest gatunkiem stenotroficznym o dużej wartości wskaźnikowej. W polskim indeksie MIR i w indeksie brytyjskim MTR jest wskaźnikiem ultraoligotrofii wód[4].
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja systematyczna gatunku Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp według Goffinet i in. (do poziomu rodzaju)[2]: gromada mchy Bryophyta Schimp., podgromada Bryophytina Engler, klasa prątniki Bryopsida Rothm., podklasa Dicranidae Doweld, rząd strzechwowce Grimmiales M.Fleisch., rodzina drobniaczkowate Seligeriaceae Schimp., rodzaj blindia Blindia Bruch & Schimp.
Nazwa rodzajowa Blindia pochodzi od nazwiska niemieckiego pastora z Münster – Jeana-Jacqesa Blinda[3] (1806–1867).
Według „The Plant List” gatunek posiada 8 synonimów[5]: Blindia acuta var. flexipes Renauld & Cardot, Blindia flexipes (Renauld & Cardot) Kindb., Bryum splachnoides Dicks. ex With., Grimmia michauxii Torr., Gymnostomum subulatum Nees & Hornsch., Weissia acuta Hedw., Weissia fastigiata Nees & Hornsch.
Taksony niższego rzędu[5]:
- Blindia acuta var. arenacea Molendo
- Blindia acuta var. rupestris (Hedw.) Korcz.
- Blindia acuta subsp. trichodes (Braithw.) J.J. Amann
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b B. Goffinet , W.R. Buck , Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2018-07-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Blindia acuta. [w:] Moss Flora of China Vol. 1 [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Szymon Jusik: Klucz do oznaczania mchów i wątrobowców wodnych dla potrzeb oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. Wyd. I. Warszawa: Inspekcja Ochrony Środowiska GIOŚ, 2012, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-61227-09-0. [dostęp 2018-07-04].
- ↑ a b Blindia acuta (Hedw.) Bruch & Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2018-07-04]. (ang.).