Blokada Cieśniny Otranto
Blokada Cieśniny Otranto – aliancka blokada morska Cieśniny Otranto, znajdującej się pomiędzy Brindisi we Włoszech a grecką wyspą Korfu, mająca miejsce w czasie I wojny światowej. Blokada miała na celu uniemożliwienie Austro-Węgierskiej Marynarce Wojennej wpłynięcie na wody Morza Śródziemnego i zagrożenia alianckim operacjom w tamtym rejonie. Blokada była efektywna przeciwko okrętom nawodnym, lecz okręty podwodne z bazą w Kotorze nadal mogły nie niepokojone wpływać na Morze Śródziemne.
Próba blokady edytuj
Cieśnina Otranto ma 75 km szerokości[1]. Blokadę prowadziły głównie uzbrojone w 6-funtowe działa i bomby głębinowe dryftery[2]. W 1915 roku, kiedy zaczynano blokadę, prowadziły ją dwie eskadry 20 dryfterów, wyposażonych w stalowe sieci, które miały zatrzymywać wrogie okręty podwodne lub przynajmniej informować o ich obecności jednostki na powierzchni. Trzecia eskadra stacjonowała w Brindisi[3]. Dryftery wspierane były przez niszczyciele i lotnictwo. Jednak potrzeby kampanii dardanelskiej i innych operacji morskich pozostawiły blokadę bez odpowiednich środków do skutecznego powstrzymania okrętów podwodnych i w czasie wojny tylko austro-węgierski U-6[4] został złapany przez sieci. Później uznano, że cieśnina była zwyczajnie zbyt szeroka, by mogła być efektywnie zasieciowana, zaminowana lub patrolowana[2].
Łatwość, z jaką niemieckie i austriackie okręty podwodne przedzierały się przez blokadę (oraz ich sukcesy w utrudnianiu życia żegludze na całym Morzu Śródziemnym), mocno zawstydzały aliantów, a blokada nazwana została „dużym sitem, przez które U-Booty mogły bezkarnie przechodzić”[2]. W latach 1917–1918 posiłki z marynarek australijskiej i amerykańskiej zwiększyły liczebność blokady do 35 niszczycieli, 52 dryfterów i ponad 100 innych okrętów. Jednak okręty podwodne nadal przechodziły przez blokadę do końca wojny i tylko wprowadzenie systemu konwojów i polepszenie koordynacji pomiędzy aliantami pozwoliło zmniejszyć straty[2].
Rajdy i bitwy edytuj
Austriacy przeprowadzili kilka nocnych rajdów przeciwko blokadzie, pięć w 1915, dziewięć w 1916 i dziesięć w 1917 roku. Po rajdzie przeprowadzonym w grudniu 1916 roku przez cztery niszczyciele typu Huszár konferencja w Londynie uznała, że dryftery nie są odpowiednio chronione. Blokada została oddana pod dowództwo pojedynczego brytyjskiego oficera, komodora Algernona Heneage’a, który apelował, by do blokady użyć wszystkich dostępnych alianckich okrętów[3]. Największy rajd został przeprowadzony nocą z 14 na 15 maja 1917 roku przez krążowniki „Novara”, „Helgoland” i „Saida”, wspierane przez niszczyciele „Csepel” i „Balaton” oraz austro-węgierskie okręty podwodne U-4 i U-27 razem z niemieckim UC-25 (działającym jako austro-węgierski U-89). Flotylla dowodzona przez komodora Miklósa Horthyego zatopiła 14 z 47 dryfterów i poważnie uszkodziła kolejne trzy[2].
Szyper Joseph Watt został później odznaczony Krzyżem Wiktorii za obronę swojego dryftera „Gowanlea” podczas ciężkiego ataku ze strony „Novary”. Brytyjskie lekkie krążowniki „Dartmouth” i „Bristol” razem z włoskimi i francuskimi niszczycielami pod generalnym dowództwem włoskiego kontradmirała Alfreda Actona wypłynęły z Brindisi w celu przechwycenia Austro-Węgrów, co wywołało bitwę w Cieśninie Otranto. Brytyjczycy uszkodzili „Saidę” i unieruchomili „Novarę”, a Horthy został ciężko ranny. Jednak brytyjskie krążowniki odeszły, gdy włoski oficer flagowy otrzymał wiadomość o dużych austriackich siłach wychodzących z Kotoru. „Saida” odholowała „Novarę” z powrotem do portu. „Dartmouth” został uszkodzony przez UC-25 w czasie, gdy wracał do Brindisi. Poprzedniej nocy ten sam okręt podwodny postawił pole minowe u wyjścia portu w Brindisi; tego samego dnia francuski niszczyciel „Boutefeu” uderzył w jedną z min podczas wychodzenia z portu i eksplodował, zabierając na dno całą załogę.
W czerwcu 1918 roku Horthy – w tym czasie dowódca austro-węgierskiej marynarki – zdecydował się przeprowadzić atak na blokadę, używając czterech pancerników typu Tegetthoff, będących najnowocześniejszymi we flocie, stacjonujących w głównej bazie marynarki austro-węgierskiej w Puli na wybrzeżu chorwackim. 10 czerwca, w czasie rejsu na południowy Adriatyk, „Szent István” został storpedowany i zatopiony przez włoski kuter torpedowy, przez co atak został odwołany.
Przypisy edytuj
- ↑ Frank K. McKinney: The Northern Adriatic Ecosystem: Deep Time in a Shallow Sea. Columbia University Press, 2007, s. 29. ISBN 978-0-231-13242-8. (ang.).
- ↑ a b c d e First World War – Willmott, H.P., Dorling Kindersley, 2003, s. 186–187.
- ↑ a b The Otranto Barrage. [w:] Society of Twentieth Century Wargamers Journal [on-line]. russellphillipsbooks. (ang.).
- ↑ Artykuł o blokadzie na stronie firstworldwar.com.
Bibliografia edytuj
- Millholland, Ray, The Splinter Fleet of Otranto Barrage, The Readers League of America, Nowy Jork, 1936.
Dalsza lektura edytuj
- Halpern, Paul, The Battle of the Otranto Straits: Controlling the Gateway to the Adriatic in World War I. Bloomington, IN: Indiana University Press, 2004. ISBN 0-253-34379-8.
