Bocznianka szarawa (Hohenbuehelia grisea (Peck) Singer) – gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych (Pleurotaceae)[1].

Bocznianka szarawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

boczniakowate

Rodzaj

bocznianka

Gatunek

bocznianka szarawa

Nazwa systematyczna
Hohenbuehelia grisea (Peck) Singer
Lilloa 22: 255 (1951) [1949]

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hohenbuehelia, Pleurotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1825 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Pleurotus atrocoeruleus var. griseus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Hohenbuehelia[1].

Synonimy[2]:

  • Hohenbuehelia atrocoerulea var. grisea (Peck) Thorn & G.L. Barron 1986
  • Hohenbuehelia fluxilis var. grisea (Peck) P. Roux 2008
  • Hohenbuehelia microspora (Speg.) Singer 1989
  • Pleurotus atrocoeruleus var. griseus Peck 1891
  • Pleurotus griseus Peck 1909
  • Pleurotus portegnus var. microsporus Speg. 1902
  • Resupinatus griseus (Peck) Murrill, 1915

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

edytuj
Owocnik

Średnica 0,9–4 cm, kształt półokrągły, wachlarzowaty lub muszelkowaty, z boku kopytkowaty lub płaski. Brzeg nieco ząbkowany, owocnik często prążkowany od prześwitujących blaszek, przy podstawie omszony. Powierzchnia o barwie od jasnoszarej przez szarobrązową do sepiowej. Trzonu brak[4].

Blaszki

Wąskie, przyrośnięte lub zbiegające, o barwie od białawej do żółtawej[4].

Miąższ

O barwie od białawej do żółtawej, z wyraźną galaretowatą warstewką pod skórką. Smak i zapach mączny[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki o rozmiarach (5-)6-8,5(-9) × 3–4,5 μm, elipsoidalne lub cylindryczne. Cheilocystydy maczugowate lub butelkowate, o rozmiarach 15,5-33 × 5–8,5 μm, czasami zaopatrzone w 1-3 wypustki o rozszerzonych wierzchołkach i rozmiarach 2,5-4,5 × 2–3 μm. Metuloidy żółtawe, o rozmiarach 31-75 (-86) × (-86) x 8–18 μm i ścianach grubości 1,5–8,5 μm[4].

Występowanie

edytuj

Bocznianka białoszara występuje w Europie i Ameryce Północnej[5]. Na terenie Polski do 2003 r. podano 5 stanowisk[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Według tego atlasu jest gatunkiem rzadkim i zagrożonym[6].

Występuje w lasach. Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Owocniki pojawiają się pojedynczo lub w małych grupkach na martwych gałęziach drzew liściastych, m.in. na brzozach, topolach, wiązach[4]. Jak wszystkie bocznianki jest także grzybem nicieniobójczym. Jej grzybnia za pomocą klejących cyst strzępkowych atakuje nicienie i trawi je[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-12-02]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2018-12-03]. (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e H. Knudsen, J. Vesterholt. Funga Nordica Nordsvamp, Copenhagen, 2008.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2018-12-02].
  6. Aktualne stanowiska bocznianki szarawej w Polsce. [dostęp 2018-12-03].
  7. G. Consiglio, L. Setti, R.G. Thorn, New species of Hohenbuehelia, with comments on the Hohenbuehelia atrocoerulea – Nematoctonus robustus species complex, „Persoonia”, 41, 2009, s. 202–212, DOI10.3767/persoonia.2018.41.10.