Borek Łopatowski – część Głębokiego na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim.

Borek Łopatowski
Ilustracja
Pomnik na cmentarzu w lesie Borek
Państwo

 Białoruś

Obwód

 witebski

Rejon

głębocki

Położenie na mapie obwodu witebskiego
Mapa konturowa obwodu witebskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Borek Łopatowski”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry znajduje się punkt z opisem „Borek Łopatowski”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, w prawym górnym rogu znajduje się punkt z opisem „Borek Łopatowski”
Ziemia55°09′44″N 27°39′53″E/55,162222 27,664722

Dawniej samodzielna miejscowość.

Historia edytuj

W czasach zaborów w powiecie dzisieńskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego[1].

W latach 1921–1945 folwark leżał w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie dziśnieńskim, w gminie Głębokie.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 8 osób, 7 było wyznania rzymskokatolickiego, 1 prawosławnego. Jednocześnie 7 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 1 białoruską. Były tu 2 budynki mieszkalne[2]. W 1931 w 4 domach zamieszkiwało 30 osób[3].

Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej w Głębokiem. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Głębokiem i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Głębokiem[4].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką.

Las Borek edytuj

Na terenie lasu w pobliżu folwarku Niemcy rozstrzelali więźniów więzienia w Berezweczu. Znajduje się w nim zagospodarowany cmentarz. Po lewej stronie wejścia od cmentarza znajduje się napis na kamiennej płycie w języku białoruskim – „Tu pochowano ciała ponad 27 tysięcy wojennych więźniów obozu śmierci Berezwecz i około 200 włoskich żołnierzy zamordowanych przez niemieckich-faszystowskich zaborców w 1941–1944 latach”. Przy głównej alei leży 27 kamieni – każdy symbolizuje tysiąc zamordowanych.

Na terenie lasu, obok pomnika ofiar likwidacji głębockiego getta, w 2002 r. staraniem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa wzniesiono pomnik upamiętniający zamordowanych tu Polaków.

Historycy szacują, że na terenie cmentarza spoczywa około 30 tys. osób, w tym także ofiary NKWD z lat 1939–1941 i po roku 1944.

W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do obwodu mińskiego Białoruskiej SRR.

Uwagi edytuj

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926)

Przypisy edytuj

  1. folwark Borek Łopatowski na mapie (powiat dziśnieński, województwo wileńskie) [online], www.radzima.net [dostęp 2021-05-02].
  2. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 45.
  3. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 18.
  4. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 135.