Buława Marszałka Polski

Buława Marszałka Polski, Buława Marszałkowska (zwyczajowo Buława Piłsudskiego) – zabytkowa buława będąca insygnium Marszałka Polski. Jeden z najważniejszych symboli odzyskania przez Polskę niepodległości. Unikatowe świadectwo historii Polski.

Buława Marszałka Polski
Ilustracja
Autor

Firma Wiktora Gontarczyka, proj. Mieczysław Kotarbiński

Data powstania

1920

Medium

metaloplastyka, grawerstwo

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku

Historia edytuj

Polecenie zaprojektowania ozdobnej buławy będącej insygnium Marszałka Polski zleciły ówczesne władze II Rzeczypospolitej. Buława powstała w pracowni Firmy Wiktora Gontarczyka w Warszawie w 1920[1]. Projektantem buławy był prof. Mieczysław Kotarbiński[2] z Uniwersytetu Warszawskiego (autor projektu m.in. Orderu Odrodzenia Polski czy Krzyża Niepodległości). Buława została wykonana ze srebra, cyzelowanego złotem z licznymi ozdobnymi grawerami.

 
Uroczystość wręczenia Buławy Marszałka Polski Józefowi Piłsudskiemu (1920)

Uroczyste wręczenie buławy marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu nastąpiło 14 listopada 1920, po zwycięstwie w Bitwie Warszawskiej. Wręczenie miało miejsce na Placu Zamkowym w Warszawie. Wydarzenie zostało poprzedzone uroczystą mszą polową, koncelebrowaną przez biskupa polowego Wojska Polskiego Stanisława Gallę. Następnie buława została poświęcona przez kardynała Aleksandra Kakowskiego. Buławę osobiście wręczył Marszałkowi jeden z najmłodszych kawalerów Orderu Virtuti Militari kapral Jan Żywek.[3] Ceremonia zakończyła się defiladą ulicami Warszawy.[4]

 
Buławy Marszałków Piłsudskiego i Rydza-Śmigłego

Po śmierci Marszałka w 1935, buława razem z czapką maciejówką, szablą i sercem zamkniętym w kryształowej urnie towarzyszyły w ostatniej podróży Marszałka[5]. Następnie pozostała we własności rodziny Marszałka. Po wybuchu II wojny światowej Buława Piłsudskiego razem z innymi pamiątkami po Marszałku została wywieziona do Bukaresztu a następnie do Londynu gdzie została przekazana żonie Marszałka Aleksandrze Piłsudskiej. W Wielkiej Brytanii buława była przechowywana w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Londynie do 2004[6], kiedy staraniem córki Marszałka Jadwigi Piłsudskiej wróciła do Polski i została wyeksponowana na wystawie w Pałacu Belwederskim w Warszawie. Następnie została przekazana nowo powstałemu Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, gdzie eksponowana jest do dziś[7].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Buława marszałkowska Józefa Piłsudskiego - Mieczysław Kotarbiński, Wiktor Gontarczyk [online], Google Arts & Culture [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  2. 90 lat temu Piłsudski odebrał buławę marszałkowską [online], dzieje.pl [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  3. Buława Marszałka [online], www.rp.pl [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  4. 100 lat temu Józef Piłsudski otrzymał buławę Marszałka Polski [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2021-02-05].
  5. Anna Piątkowska-Borek, Józef Piłsudski. 85. rocznica śmierci marszałka [online], wiadomosci.wp.pl, 12 maja 2020 [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  6. Redakcja, Buława Marszałka Józefa Piłsudskiego po raz pierwszy podczas Nocy Muzeów! [online], Józef Piłsudski i II Rzeczpospolita [dostęp 2021-02-05] (pol.).
  7. Buława marszałkowska, koszulka chrzcielna, klucze do Wilna – na wystawie stałej Muzeum J. Piłsudskiego w Sulejówku [online], RadioMaryja.pl, 4 października 2020 [dostęp 2021-02-05] (pol.).