Dom Heleny Grossówny – zabytkowy dom w Toruniu, mieszczący się przy ulicy PCK 30[1], obecnie przenoszony na ulicę Wolę Zamkową w Toruniu[2].

Dom Heleny Grossówny
Ilustracja
Dom Heleny Grossówny
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Polskiego Czerwonego Krzyża 30

Ukończenie budowy

1890

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Heleny Grossówny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Heleny Grossówny”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dom Heleny Grossówny”
Ziemia53°01′17″N 18°36′13″E/53,021389 18,603611

Budynek został wybudowany w 1890 roku przez toruńskiego rolnika Gottlieba Schütza. Ze względu na ograniczenia budowlane w rejonie fortecznym budynek wzniesiono w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym[3]. W latach 1918–1928 na pierwszym piętrze budynku mieszkała Waleria Gross z córkami i synem. Jedną z córek była aktorka i tancerka Helena Grossówna[4].

Na początku 2021 roku planowano wyburzyć budynek[3]. Rozbiórka została oprotestowała przez społeczników, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami oraz marszałka województwa kujawsko-pomorskiego Piotra Całbeckiego[3][5][2]. Na mocy decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków wycofano się z wyburzenia budynku. W sierpniu 2021 roku Dom Grossówny wpisano do rejestru zabytków[3]. Zaplanowano, by budynek został przeniesiony na ul. Wolę Zamkową. Demontaż rozpoczął się w czerwcu 2022 roku[2]. W przeniesionym budynku ma powstać Dom Aktora – instytucja pełniąca m.in. funkcję klubu, świetlicy, a także będąca miejscem pamięci po Helenie Grossównie i Poli Negri. Po przeniesieniu budynku na ulicy PCK 30 powstanie parking[6].

Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków (nr 1795)[7].

Przypisy edytuj

  1. Dom Heleny Grossówny. toruntour.pl. [dostęp 2022-10-02].
  2. a b c Szymon Spandowski: Toruń. Rozpoczyna się demontaż domu Heleny Grossówny. torun.naszemiasto.pl, 2022-06-09. [dostęp 2022-10-02].
  3. a b c d Dariusz Czołgowski: Dom Heleny Grossówny wpisany do rejestru zabytków. torun.wyborcza.pl, 2021-08-02. [dostęp 2022-10-02].
  4. Szymon Spandowski: Dom Grossówny i Dworzec Północny. Budynki zostaną ocalone? Samorząd województwa chce je uratować. torun.naszemiasto.pl, 2021-03-15. [dostęp 2022-10-02].
  5. Dom Heleny Grossówny zostanie przeniesiony. gra.fm, 2021-04-08. [dostęp 2022-10-02].
  6. Toruń: z Mokrego na Wolę Zamkową. Dom Heleny Grossówny – Domem Aktora. eska.pl, 2022-02-08. [dostęp 2022-10-02].
  7. Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 118.