Carpathobyrrhulus transsylvanicus
Carpathobyrrhulus transsylvanicus – gatunek chrząszcza z rodziny otrupkowatych i podrodziny Byrrhinae. Endemit Karpat.
| Carpathobyrrhulus transsylvanicus | |||
| (Suffrian, 1848) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Carpathobyrrhulus transsylvanicus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1848 roku przez Christiana W.L.E. Suffriana jako Byrrhus transsylvanicus[1]. Później przeniesiony został do rodzaju Pedilophorus. W 1902 roku Ludwig Ganglbauer umieścił go w nowym, monotypowym wówczas rodzaju Carpathobyrrhulus[2]. Drugi gatunek z tego rodzaju, Carpathobyrrhulus tatricus, opisał w 1957 roku Maciej Mroczkowski[3].
Wygląd
edytujChrząszcz o owalnym ciele długości od 4,2 do 6,3 mm, trochę bardziej wydłużonym i nieco słabiej oraz mniej równomiernie wysklepionym niż u goronia tatrzańskiego. Ubarwienie ciała jest podobne jak u wspominanego gatunku. Niewielka tarczka ma obrys trójkątny. Zwieńczone silnymi i dłuższymi niż u g. tatrzańskiego pazurkami stopy wszystkich odnóży chować się mogą w rowkach na wewnętrznych stronach goleni. Od g. tatrzańskiego samice odróżniają się trójkątnawymi płytkami genitalnymi, a samce delikatniej zwężonymi ku wierzchołkom i zwieńczonymi słabo widocznymi główkami paramerami[3][4].
Występowanie i ekologia
edytujGatunek górski[5][4], endemiczny dla Karpat[3][4]. Należy do subendemitów wschodniokarpackich o południowych tendencjach migracyjnych[6]. Znany jest z Rumunii, Ukrainy i Słowacji[1]. W Polsce dotychczas go nie stwierdzono[5], a doniesienia z Tatr odnoszą się do okazów C. tatricus[3]. Niewykluczone jest jednak, że gatunek ten występować może w polskiej części Bieszczadów[4].
Owady dorosłe spotyka się latem pod kamieniami, na powierzchni gleby i roślin oraz wśród korzeni traw[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Carpathobyrrhulus transsylvanicus (Suffrian, 1848). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2020-02-21].
- ↑ Ludwig Ganglbauer. Die generische Zerlegung der Byrrhiden Gattung Pedilophorus. „Verb. Zool.-Bot. Ges. Wien”. 52, s. 92-94, 1902.
- ↑ a b c d e Maciej Mroczkowski. Carpathobyrrhulus transsylvanicus sp. n. from the Tatry (Coleoptera, Byrrhidae). „Annales Zoologici”. 16, s. 215-221, 1957. Polska Akademia Nauk. Instytut Zoologiczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- ↑ a b c d Maciej Mroczkowski: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 50–51. Otrupkowate - Byrrhidae, Byrrhidae. Warszawa, Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1958, s. 16-17.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. „Katalog Fauny Polski,”. XXIII (9), 1983.
- ↑ Jerzy Pawłowski. Endemiczne Bezkręgowce Karpat. „Roczniki Bieszczadzkie”. 17, s. 89-128, 2009.