Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych

Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych (CTOiKR) – organizacja społeczno-zawodowa rolników istniejąca w latach 1929–1939. Miała na celu podnoszenie wiedzy i umiejętności zawodowych rolników. Powstała poprzez scentralizowanie dotychczas rozproszonych organizacji rolniczych i ustanowienie nowych kierunków działalności organizacji.

Powstanie Towarzystwa

W 1929 r. dokonano zjednoczenia dotychczas rozproszonych i występujących pod różnymi nazwami stowarzyszeń, organizacji, kółek i zrzeszeń rolniczych oraz ustanowiono stowarzyszenie pod nazwą Centralne Towarzystwo Organizacji i Kółek Rolniczych.

Akces do zjednoczenia zgłosiły następujące organizacje;

• Centralny Związek Kółek Rolniczych,
• Zjednoczenie Związków Kółek i Organizacji Rolniczych Ziem Wschodnich,
• Centralne Towarzystwo Rolnicze,
• Centralny Związek Osadników Wojskowych,
• Sekcji Kół Młodzieży Wiejskiej Centralnego Związku Kółek Rolniczych
• Centralna Organizacja Kół Gospodyń Wiejskich.

Towarzystwo działało w oparciu o statut, którego członkami byli rolnicy.

Statutowe cele Towarzystwa

Celem Towarzystwa było popieranie rozwoju rolnictwa, prowadzenie pracy społeczno-gospodarczej dla podniesienia wytwórczości rolniczej, wiążącego się z nią przemysłu, dla rozwoju i szerzenia wiedzy, kultury, postępu rolniczego oraz obrony interesów rolnictwa.

Zakres działalności Towarzystwa

Dla osiągnięcia statutowych celów Towarzystwo:

• przedstawiało i broniło zgodnych z ogólnymi i gospodarczymi interesami Państwa, interesów rolnictwa wobec władz państwowych i samorządowych oraz innych grup społecznych,
• uzgadniało i koordynowało z właściwymi organami rządowymi i samorządowymi program prac i wykonanie tego programu,
• organizowało życie rolnicze w kółkach, kołach, zrzeszeniach zawodowych, oświatowych i gospodarczych,
• szerzyło wiedzę rolniczą, tak teoretyczną, jak i praktyczną przez zakładanie, prowadzenie współdziałanie przy organizacji instytutów naukowych i szkół rolniczych,
• udzielało stypendiów, ogłaszało drukiem dzieła i broszury, wydawało pisma periodyczne, urządzało wystawy, pogadanki, kursy, konkursy i pokazy, wycieczki i doświadczenia zbiorowe,
• współdziałało w pracach mających na celu podniesienie wytwórczości rolniczej, podejmując takie prace pod nadzorem izb rolniczych z własnej inicjatywy lub na zlecenie izb rolniczych, zakładając gospodarstwa wzorowe, stacje doświadczalne i inne zakłady badawcze.
• organizowało doświadczenia we wszystkich gałęziach produkcji rolniczej, przeprowadzając licencje inwentarza, kwalifikując nasiona, propagując i ułatwiając przeprowadzenie melioracji, pomagając rolnikowi w prawidłowej organizacji gospodarstwa i racjonalnemu prowadzeniu rachunkowości,
• udzielało fachowych rad i wskazówek we wszystkich zagadnieniach związanych z rozwojem produkcji rolniczej,
• powoływało do życia zrzeszenia gospodarcze, mające na celu zaspokojenie potrzeb rolników w zakresie kredytu, w zakresie obrotu towarowego, a więc nabywania maszyn i narzędzi rolniczych, nasion, inwentarza zarodowego, nawozów sztucznych i innych środków produkcji oraz bytu wszelkich wytworzonych wytworów gospodarstwa,
• popierało przetwarzanie surowców rolniczych, opierając organizację tych zrzeszeń opartych na racjonalnie ujętych zasadach spółdzielczych,
• popierało wszelkie usiłowania zmierzające do naprawy ustroju rolnego, pomagając w przeprowadzeniu komasacji, parcelacji i likwidacji serwitutów, przy podziale lub racjonalnym użytkowaniu wspólnot,
• ułatwiało zakładanie i regulacje hipotek,
• współdziałało we wszystkich pracach, mających na celu podniesienie ogólnego poziomu oświaty, kultury, higieny, uspołecznienia i dobrobytu wsi poprzez popieranie racjonalnego budownictwa, zakładanie domów ludowych, organizacji oświatowych, sportowych i innych, zwłaszcza wśród młodzieży, straży ogniowej, przemysłu domowego, organizacji walki z klęskami żywiołowymi, roztaczanie opieki fachowej nad osadnictwem i emigracją,
• udzielało porad prawnych swym członkom.

Władze Towarzystwa

Władzami Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych były:

• Walne Zgromadzenie,
• Rada Towarzystwa,
• Zarząd.