Centralny Zarząd Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego

Centralny Zarząd Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego – jednostka organizacyjna Ministerstwa Przemysłu Lekkiego, powołana w celu koordynowania, nadzorowania, kontrolowania oraz sprawowanie ogólnego kierownictwa nad działalnością gospodarczą przedsiębiorstw państwowych lub będących pod zarządem państwowym.

Powołanie Zarządu

edytuj

Na podstawie Zarządzenia Ministra Przemysłu Lekkiego z 1949 r. o utworzeniu „Centralnego Zarządu Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego” ustanowiono Zarząd[1]. Zarządzenie wydane zostało w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i Ministrem Skarbu.

Powołanie Zarządu pozostawało w ścisłym związku z dekretem z 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych[2].

Nadzór państwowy nad Zarządem sprawował Minister Przemysłu Lekkiego.

Powstanie Zarządu

edytuj

Zarząd powstał w wyniku wydzielenia z administracji państwowej jako przedsiębiorstwo państwowe prowadzone w ramach narodowych planów gospodarczych oraz według zasad rozrachunku gospodarczego.

Przedmiot działalności Zarządu

edytuj

Przedmiotem działalności Zarządu było koordynowanie, nadzorowanie, kontrolowanie oraz ogólne kierownictwo działalności gospodarczej przedsiębiorstw państwowych lub będących pod zarządem państwowym.

Rada Nadzoru Społecznego

edytuj

Przy Zarządzie powołana była Rada Nadzoru Społecznego, której zakres działania, sposób powoływania i odwoływania jej członków, organizację i sposób wykonywania powierzonych czynności określi rozporządzenie Rady Ministrów. Rada Nadzoru Społecznego miała charakter niezależnego organu nadzorczego, kontrolnego oraz opiniodawczego, podlegającego w swej działalności nadzorowi Prezydium Krajowej Rady Narodowej[2].

Organ zarządzający Zarządem

edytuj

Organem zarządzającym Zarządy była dyrekcja, powoływana i zwalniana przez Ministra Przemysłu Lekkiego, składająca się z dyrektora naczelnego, reprezentującego dyrekcję samodzielnie oraz z podległych dyrektorowi naczelnemu czterech dyrektorów.

Do ważności zobowiązań, zaciąganych przez Zarząd wymagane było współdziałanie, zgodnie z uprawnieniami, przewidzianymi w statucie:

  • dwóch członków dyrekcji łącznie,
  • jednego członka dyrekcji łącznie z pełnomocnikiem handlowym w granicach jego pełnomocnictwa,
  • dwóch pełnomocników handlowych łącznie w granicach ich pełnomocnictw.

Wykaz przedsiębiorstw nadzorowanych

edytuj
  • Południowo-Łódzkie Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi[1],
  • Północno-Łódzkie Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Fabryki Firanek i Koronek Imienia Hanny Sawickiej, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego Imienia Stefana Lenartowskiego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Południowo-Łódzkie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Północno-Łódzkie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Fabryka Pluszu i Dywanów Imienia „Tadka” Ajzena, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Zakłady Przemysłu Jedwabniczego Imienia Gen. Waleriana Wróblewskiego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi,
  • Kaliskie Fabryki Tiulu, Firanek i Koronek, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kaliszu,
  • Kaliska Fabryka Pluszu i Aksamitu, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kaliszu,
  • Kaliskie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kaliszu,
  • Piławska Fabryka Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Piławie Górnej,
  • Zielonogórska Fabryka Dywanów, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Zielonej Górze,
  • Dolnośląskie Zakłady Pluszu i Dywanów „Kietrz”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kietrzu, pow. Głubczyce,.
  • Dolnośląska Fabryka Dywanów Smyrneńsklch „Kowary”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kowarach,
  • Dolnośląskie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego „Leśna”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Leśnej,
  • Dolnośląskie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego „Nowa Ruda”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Nowej Rudzie,
  • Dolnośląska Fabryka Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Kamiennej Górze,
  • Białostocka Fabryka Pluszu, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Białymstoku,
  • Tomaszowska Fabryka Dywanów i Chodników, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Tomaszowie Mazowieckim,
  • Pabianickie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Pabianicach,
  • Krakowska Fabryka Gobelinów, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Krakowie,
  • Rudzka Farbiarnia i Wykończalnia „Pierwsza”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Rudzie Pabianickiej,
  • Centralne Zakłady Jedwabiu Naturalnego „Milanówek”, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Milanówku k. Warszawy,
  • Zakłady Przemysłu Pasmanteryjnego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Gdańsku-Sianki,
  • Bielska Fabryka Przemysłu Pasmanteryjnego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Bielsku,
  • Farbiarnie i Wykończalnie Imienia Wincentego Pstrowskiego, przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Łodzi.

Przypisy

edytuj
  1. a b Zarządzenie Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 18 lipca 1949 r. o utworzeniu „Centralnego Zarządu Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego”. M.P. z 1950 r. nr 48, poz. 541.
  2. a b Dekret z dnia 3 stycznia 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych. Dz.U. z 1947 r. nr 8, poz. 42.