Chatka pod Śnieżnikiem
Chatka pod Śnieżnikiem – schron samoobsługowy w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Wschodnich, w Masywie Śnieżnika.
 Widok ze ścieżki prowadzącej granicą rezerwatu Śnieżnik Kłodzki do granicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ budynku |
schron |
| Styl architektoniczny |
chata góralska |
| Architekt |
nieznany |
| Inwestor |
nieznany |
| Wysokość całkowita |
ok. 3 m |
| Kondygnacje |
parter i poddasze |
| Rozpoczęcie budowy |
po 1905 |
| Ukończenie budowy |
przed 1930 |
| Zniszczono |
1994 |
| Odbudowano |
1995 - 1997 |
| Pierwszy właściciel |
nieznany |
| Obecny właściciel |
lasy państwowe |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°12′44,201″N 16°51′34,600″E/50,212278 16,859611
| |
Położenie edytuj
Chatka pod Śnieżnikiem położona jest w Sudetach Wschodnich, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w środkowo-wschodniej części Masywu Śnieżnika nad Wielkim Lejem, około 0,9 km na północny wschód od Śnieżnika na granicy rezerwatu przyrody Śnieżnik Kłodzki, po północnej stronie od wzniesienia Sadzonki.
Charakterystyka edytuj
Chatka pod Śnieżnikiem położona na poziomie 1170 m n.p.m. na północno-wschodnim zboczu Śnieżnika zwanym Czarci Gon nad Wielkim Lejem. Najbliższe otoczenie domku porasta rzadki dolnoreglowy las świerkowy z domieszką buka, jodły. Las w latach 80. XX w. podczas klęski ekologicznej został częściowo zniszczony. Służy jako schronienie dla turystów, wyposażona jest w piec kaflowy, garnki, patelnie, sztućce, prycze, karimaty, apteczkę, koce, piłę, siekierkę itp.
Architektura edytuj
Drewniana chata o konstrukcji wieńcowej zbudowana z drewnianych belek połączonych w narożach (węgłach) zamkiem węgłowym bez ostatków. Chata posadowiona jest na fundamencie z kamienia odizolowanym od drewna. Szczeliny pomiędzy belkami uszczelniono wysuszonym mchem. Ściana wewnętrzna z zewnętrznymi ścianami połączona jest pół teowym zamkiem w jaskółczy ogon. Belki stropowe oraz krokwie opierają się na najwyższej belce ściany wieńcowej tzw. balu oczepowym. Chata składa się z dwóch pomieszczeń[1], poddasza[2] i przedsionka[3], całość zadaszona jest dwuspadzistym dachem pokrytym papą. Chata zbudowana jest na planie prostokąta na osi N-S z dobudówką przedsionka. Od strony wschodniej w każdym pomieszczeniu jest jedno prostokątne okno z drewnianymi okiennicami, takie same okna są na każdym piętrze od strony południowej. Drzwi zewnętrzne są zamykane od środka na zasuwę w celu zabezpieczenia przed zwierzętami – turysta może je jednak otworzyć z zewnątrz dzięki trzpieniowi przymocowanemu do zasuwy i wystającemu na zewnątrz przez otwór w drzwiach.
Historia edytuj
Historia domku jest bardzo uboga. W 1838 r. okoliczne tereny wykupiła Marianna Orańska, która przystąpiła do intensywnej eksploatacji lasów i związanej z tym budową dróg leśnych. Prawdopodobnie księżna przyczyniła się do budowy domku pod Śnieżnikiem. Z zachowanych źródeł nie jest znana dokładna data budowy ani przeznaczenie obiektu. Obiekt wybudowano na pewno przed 1930 rokiem, gdyż domek myśliwski na niemieckich mapach topograficznych z lat 30.XX w. oznaczany był jako Hütte. Data 1878 jaką odczytano w XX w. na jednej z belek wchodzącej w skład drewnianej konstrukcji dachu uznawaną za datę budowy jest datą błędną. Domek prawdopodobnie wybudowano z przeznaczeniem dla drwali lub myśliwych. Domek myśliwski najprawdopodobniej wykorzystywany był w latach 30. XX wieku w., przez ówczesnych naukowców jako miejsce noclegu i wstępnego opracowywania materiału badawczego, którzy w Masywie Śnieżnika prowadzili badania przyrodnicze, m.in. torfowisk. Po 1945 r. domek myśliwski był wykorzystywany głównie przez drwali i żołnierzy WOP. Około 1963 r. zapomniany obiekt w lesie odnalazł Z. Dumański z Lądka Zdroju. Domek dookoła zarośnięty był gęstym lasem i nie był widoczny już ze ścieżki. Wewnątrz znajdowało się zachowane w dobrym stanie niemieckie umeblowanie. W latach 1973-74 z inicjatywy Z. Dumańskiego i S. Kossowskiego, przeprowadzono prace remontowe niszczejącego powoli budynku. Wymieniono prawie całkowicie dwie ściany zewnętrzne, podłogi, odbudowano uszkodzony kaflowy piec z piekarnikiem[4]. Pod paleniskiem wmurowano w butelce akt erekcyjny z nazwiskami osób, które pomagały przy remoncie. W maju 1994 r. domek został poważnie zdewastowany. Po tych wydarzeniach domkiem zajął się Karol z Wrześni. Mieszkając w domku przez około półtora roku wraz z innymi bywalcami chatki i turystami dokonał podstawowych prac remontowych drewnianego budynku. Około 2000 r. nadleśnictwo pokryło zadaszenie domku nową papą. W latach 2009-2010 w domku mieszkał były gajowy W. Gapiński, który po raz kolejny naprawiał piec, łatał dach i prowadził inne drobne prace remontowe. Obecnie obiekt służy turystom i pracownikom leśnym jako samoobsługowe schronienie noclegowe[5].
Ciekawostka edytuj
- Chatka pod Śnieżnikiem nazywana jest jako Domek myśliwski na Czarcim Gonie pod Śnieżnikiem.
- Domek jest jednym z nielicznych jeszcze w Sudetach domkiem myśliwskim.
- Chatka pod Śnieżnikiem ze względu na swój około stu letni wiek stanowi wartość zabytkową i historyczną regionu Masywu Śnieżnika.
- W latach lat 80. XX w. na skutek zaostrzenia przepisów w związku z wprowadzeniem stanu wojennego, a także na prośbę nadleśnictwa i osób opiekujących się domkiem myśliwskim, zaczęto poważnie egzekwować konieczność meldowania się osób przybywających do tego obiektu.
Turystyka edytuj
Po południowej stronie wzdłuż granicy prowadzi szlak turystyczny.
fragment szlaku z Przełęczy Międzyleskiej przez Trójmorski Wierch na Śnieżnik prowadzący do Bielic i dalej.- Chatka od granicy polsko-czeskiej oddalona jest w kierunku północnym o ok. 650m., do chatki prowadzi zboczem leśna ścieżka
Przypisy edytuj
- ↑ Dwie izby
- ↑ Poddasze
- ↑ Przedsionek
- ↑ Piec kaflowy w domku
- ↑ M. Furmankiewicz Kartki z dziejów domku myśliwskiego na Czarcim Gonie pod Śnieżnikiem.. [dostęp 2017-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-16)].
Bibliografia edytuj
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- Praca zbiorowa, mapa turystyczna Sudety Wschodnie, Skala 1:60.000, wydawca:ExpressMap, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7546-262-3.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 16 Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ISBN 83-7005-341-6.
- Masyw Śnieżnika – Stronie Śląskie, mapa w skali 1:30 000, Wydawnictwo Kartograficzne „Compass”, Wrocław 2003, ISBN 83-89165-34-1.
- W. Papierniak, 2006, Śnieżnik, cz. II: Dzieje pod szczytowej hali oraz budowli po kłodzkiej stronie. Sudety, Nr 2 (59)/2006, s. 28-29.