Wikipedia

Choroba Charcota-Mariego-Tootha typu 1B

CMT1B (choroba Charcota, Mariego i Tootha typu 1B) – jedna z chorób należąca do grupy dziedzicznych neuropatii czuciowo-ruchowych o charakterze demielinizacyjnym (HMSP, hereditary motor and sensory neuropathy). CMT1B jest odpowiedzialne za mniej niż 2% wszystkich neuropatii uwarunkowanych genetycznie[1].

Zaliczana jest ona do HMSN typu I z uwagi na swój demielinizacyjny charakter. Charakteryzuje się zwolnieniem przewodzenia w nerwach obwodowych. Demielinizacja i następcza remielinizacja odpowiada za obecność tzw. tworów cebulowatych (ang. onion bulbs) widocznych w badaniu mikroskopowym.

W porównaniu z CMT1A choroba występuje rzadko i cechuje się znaczną różnorodnością fenotypową- vide niżej.

Etiologia edytuj

Dziedziczona jest autosomalnie dominująco. Związana jest z mutacjami punktowymi w genie MPZ na chromosomie 1q21.2-23 kodującym białko mieliny 0 (zero). Mutacje typowo dotyczą części zewnątrzkomórkowych, ale mogą również dotyczyć innych miejsc, powodując przedwczesne zakończenie translacji. Mutacje sporadyczne mogą dotyczyć ok. 50% przypadków.

Białko mieliny 0 – wielkość 28 kD, składa się z 219 aminokwasów. Syntetyzowane jest tylko i wyłącznie przez komórki Schwanna. Białko to stanowi około 50% wszystkich białek mieliny i pełni funkcję cząsteczki adhezyjnej, łączącej sąsiadujące blaszki mieliny zbitej. Jest niezbędne do prawidłowej funkcji mieliny.[1]

Patologia edytuj

Chorzy z objawami w wieku późniejszym prezentują łagodniejsze objawy, z prędkościami >30 m/s. Niedawno wskazano, iż za postać choroby może odpowiadać zróżnicowanie genetyczne. Mutacje MPZ z wczesnym początkiem mogą odzwierciedlać istotne uszkodzenie trzeciorzędowej struktury białka i zaburzeń adhezji blaszek mieliny w trakcie mielinizacji. Z kolei mutacje z późnym początkiem prawdopodobnie umożliwiają dokonanie się mielinizacji, lecz w dalszym etapie promują uszkodzenie mieliny i zaburzają interakcje akson – komórka Schwanna[2]. Stąd postacie o wczesnym początku wykazują cięższy charakter, z niższymi wartościami przewodzenia (<20 m/sek) i bardziej rozległą demielinizacją.

Rozróżnia się dwa typy demielinizacji w zależności od miejsca mutacji.

  • Zaburzenia w strukturze mieliny zbitej (osłabienie właściwości adhezyjnych białka 0) – z nieco mniejszą ilością zdemielinizowanych aksonów.
  • Postać z ogniskowym sfałdowaniem mieliny i jej ścieńczeniem (także występujące w CMT typu 4B), mutacje dotyczące głównie domen zewnątrzkomórkowych. W tym typie patologii (związanej z pewną grupą mutacji) obserwuje się większą utratę aksonów, zarówno zmielinizowanych, jak i niezmielinizowanych. Mielina zachowuje strukturę mieliny zbitej.[2]

Objawy kliniczne i przebieg edytuj

Nie różnią się znacząco od postaci CMT1A.

  • Objawy początkowe
    • Dziecko osiąga zazwyczaj kamienie milowe rozwoju ruchowego (chodzenie) w prawidłowym czasie,
    • Do rozwoju osłabienia mięśni dystalnych dochodzi w 1. lub 2. dekadzie życia, co skutkuje pojawieniem się zaburzeń chodu,
    • Inne cechy:
      • przeważające osłabienie mięśni odsiebnych
      • utrata czucia jest raczej łagodna, z osłabieniem czucia wibracji, dominuje w odsiebnych częściach kończyn,
      • brak odruchów głębokich,
      • powiększenie nerwów nie jest raczej wyczuwalne podskórnie,
  • U niektórych pacjentów dochodzi do cięższej niepełnosprawności w wieku 20–40 lat.[3]

Diagnostyka edytuj

  • Oprócz zmian w przewodnictwie nerwowym (prędkości przewodzenia zazwyczaj <20 m/sek) podobnych do obserwowanych w CMT1A, możliwe jest podwyższenie stężenia białka w płynie mózgowo – rdzeniowym – u ok. 75% pacjentów.
  • Diagnostyka genetyczna – na świecie dostępne są testy do celów klinicznych oparte na sekwencjonowaniu, analizie mutacji i skriningu w kierunku mutacji[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rowland Levis P.: „Neuropatie obwodowe”. W: „Neurologia Merritta”. Pod red. H. Kwiecińskiego i A. Kamińskiej. URBAN&PARTNER, Wrocław, 2004, 608. ISBN 83-89581-11-6.
  2. ↑ Shy ME, Jani A, Krajewski KM, et al. „Phenotypic clustering in MPZ mutations”. Brain 2004;127:371-384.
  3. ↑ Shy ME, „Current Opinion in Neurology” wyd. polskie, 2005; 3(1).

Bibliografia edytuj

  • Neurogenny zanik mięśni. W: Irena Hausmanowa-Petrusewicz: Choroby nerwowo-mięśniowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 423.
  • Choroby i zespoły objawowe obwodowego układu nerwowego. W: Wojciech Kozubski: Choroby układu nerwowego. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 287.

Linki zewnętrzne edytuj

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Choroba_Charcota-Mariego-Tootha_typu_1B&oldid=72643174”