Cirque du Soleil
Cirque du Soleil (z fr. Cyrk Słońca) – kanadyjska firma rozrywkowa określająca się jako „niezwykłe połączenie sztuki cyrkowej i ulicznej”. Założona w Baie-Saint-Paul w 1984 przez byłych artystów ulicznych: Guya Laliberté i Gilles’a Ste-Croix[1]. Z powodu globalnego lockdownu i utraty zysków firma ogłosiła w czerwcu 2020 upadłość[2]. 24 listopada 2020 ogłoszono, że widmo bankructwa zostało zażegnane, a firma została sprzedana grupie swoich wierzycieli skupionej wokół kanadyjskiego funduszu inwestycyjnego Catalyst Capital Group[3].
Namiot Cirque du Soleil – jedna z form prezentowania spektakli | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba |
Montreal, Quebec |
Data założenia |
1984 |
Prezes |
Daniel Lamarre, Guy Laliberté |
Dyrektor |
Daniel Lamarre (dyrektor generalny) |
Zatrudnienie |
5,020 |
Strona internetowa |
Historia
edytujTuż po utworzeniu w 1980 artyści występowali pod nazwą Les Echassiers, jeżdżąc po Quebecu. Ich początkowe problemy finansowe zniknęły w 1983, gdy otrzymali dotację rządową od Canada Council for the Arts w ramach obchodów 450. rocznicy odkrycia Kanady przez Jacques’a Cartiera[4]. Tournée Le Grand Tour du Cirque du Soleil odniosło sukces w 1984 i po zapewnieniu dotacji na kolejny rok Laliberte zatrudnił Guya Carona z Narodowej Szkoły Cyrkowej, aby stworzyć cyrk z prawdziwego zdarzenia. Teatralność, koncentracja na artystach i brak występów zwierząt pozwalają określić Cirque du Soleil jako cyrk współczesny (nouveau cirque)[5].
Każdy pokaz w Cirque du Soleil stanowi syntezę stylów cyrkowych z całego świata mających własną fabułę i temat. W trakcie przedstawienia muzyka jest wykonywana na żywo i sami artyści (a nie personel techniczny) zmieniają dekoracje. Po sukcesach i porażkach finansowych w późnych latach 80. Franco Dragone wyreżyserował spektakl Nouvelle Experience, który nie tylko uczynił Cirque du Soleil rentownym w 1990, ale też pozwolił na stworzenie nowych przedstawień[6].
Od początku lat 90. Cirque du Soleil rozrastał się bardzo szybko. Powiększył swój repertuar z jednego do dziewiętnastu spektakli wystawianych obecnie w ponad 271 miastach na każdym kontynencie z wyjątkiem Antarktydy. Przy tworzeniu widowisk pracuje około 4000 osób z ponad 40 krajów, a zyski przekraczają 810 milionów dolarów rocznie[7][8].
Liczne stacjonarne spektakle przy Las Vegas Strip przyciągają co wieczór ponad 9000 osób, co stanowi 5% turystów odwiedzających miasto, a liczba widzów, którzy wzięli udział w widowisku Cirque du Soleil na całym świecie przekroczyła 90 milionów[8]. W 2000 Laliberte wykupił firmę Gauthier i, posiadając 95% udziałów, kontynuował rozwój marki[9]. W 2008 podzielił 20% swoich akcji po równo między dwie grupy inwestycyjne: Istithmar World i Nakheel z Dubaju, aby zdobyć środki na dalszą realizację celów firmy. We współpracy z tymi dwiema grupami Cirque du Soleil zamierzał stworzyć w Zjednoczonych Emiratach Arabskich stałe przedstawienie w reżyserii Guya Carona (Dralion) i Michaela Curry’ego[10]. Jednakże finansowe problemy Dubaju w 2010, spowodowane recesją z 2008, zmusiły Laliberte do tymczasowego odłożenia projektu w czasie[11] i skłoniły do poszukiwania innych partnerów finansowych mogących zapewnić środki do realizacji przyszłych planów cyrku, nawet za cenę sprzedaży kolejnych 10% udziałów[11]. Obecnie trwają prace nad kilkoma spektaklami w różnych częściach świata, linią ubrań dla kobiet, oraz pertraktacje z telewizją. Rozważane jest także wejście na takie rynki jak gabinety spa, restauracje i kluby nocne[12]. Cirque du Soleil organizuje także każdego roku kilka prywatnych firmowych wydarzeń (dotychczasowi klienci to m.in. rodzina królewska z Dubaju i Super Bowl 2007)[13].
Widowiska Cirque du Soleil otrzymały wiele nagród i wyróżnień, w tym: nagrodę Bambi w 1997, Rose d'Or w 1989, nagrodę Drama Desk w 1991 i 1998, trzy nagrody Gemini, cztery Primetime Emmy[14] oraz gwiazdę na Hollywoodzkiej Alei Sławy[15].
Przedstawienia
edytujNazwa spektaklu | Premiera | Miejsce prezentacji | Forma prezentacji | Status |
---|---|---|---|---|
Le Grand Tour du Cirque du Soleil | 1984.06.16 | Tournée | Pod namiotem | zakończone |
La Magie Continue | 1986.04.20 | Tournée | Pod namiotem | zakończone |
Le Cirque Réinventé | 1987.05.07 | Tournée | Pod namiotem | zakończone |
Nouvelle Expérience | 1990.05.08 | Tournée | Pod namiotem | zakończone |
Saltimbanco | 1992.04.23 | Tournée | Pod namiotem (1992 – 2006) W halach sportowych (2007 – 2012) |
zakończone |
Fascination | 1992.05.22 | Tournée | W halach sportowych | zakończone |
Mystère | 1993.12.25 | Treasure Island Hotel and Casino Treasure Island, Las Vegas | Stacjonarne | wystawiane |
Alegría | 1994.04.21 | Tournée | Pod namiotem (1994 – 2009) W halach sportowych (2009 – 2013) Pod namiotem (od 2019) |
wystawiane |
Quidam | 1996.04.23 | Tournée | Pod namiotem (1996 – 2010) W halach sportowych (od 2010 – 2016) |
zakończone |
O | 1998.10.15 | Bellagio (resort and casino)Bellagio, Las Vegas | Stacjonarne | wystawiane |
La Nouba | 1998.12.23 | Downtown Disney (Walt Disney World), Lake Buena Vista, Floryda | Stacjonarne | zakończone |
Dralion | 1999.04.22 | Tournée | Pod namiotem (1999 – 2010) W halach sportowych (2010-2015) |
zakończone |
Varekai | 2002.04.22 | Tournée | Pod namiotem (2002 – 2013) W halach sportowych (od 2013-2017) |
zakończone |
Zumanity | 2003.07.31 | New York-New York Hotel and Casino, Las Vegas Strip | Stacjonarne | wystawiane |
Kà | 2005.02.03 | MGM Grand Las Vegas, Las Vegas | Stacjonarne | wystawiane |
Corteo | 2005.04.21 | Tournée | Pod namiotem (od 2005 – 2015) W halach sportowych (od 2018) |
wystawiane |
Delirium | 2006.01.26 | Tournée | W halach sportowych | zakończone |
Love | 2006.06.02 | The Mirage, Las Vegas | Stacjonarne | wystawiane |
Koozå | 2007.04.19 | Tournée | Pod namiotem (od 2007) | wystawiane |
Wintuk | 2007.11.01 | Madison Square Garden, Nowy Jork | W halach sportowych (sezonowo) | zakończone |
Zaia | 2008.07.26 | The Venetian Macao, Makau | Stacjonarne (2008 – 2012) | zakończone |
Zed | 2008.08.15 | Tokyo Disney Resort, Tokio | Stacjonarne (2008 – 2011) | zakończone |
Criss Angel Believe | 2008.09.26 | Luxor Las Vegas, Las Vegas | Stacjonarne (2008 – 2016) | zakończone |
Ovo | 2009.04.23 | Tournée | Pod namiotem (od 2009 – 2015) W halach sportowych (od 2016) |
wystawiane |
Banana Shpeel | 2009.11.19 | Tournée | W halach sportowych (2009 – 2010) | zakończone |
Viva Elvis | 2009.12.16 | Aria Resort and Casino, Las Vegas | Stacjonarne | zakończone |
Totem | 2010.04.22 | Tournée | Pod namiotem (od 2010) | wystawiane |
Zarkana | 2011.06.29 | Aria Resort and Casino, Las Vegas (2009 – 2012) | W halach sportowych (2011 – 2012) Stacjonarne (od 2012 – 2016) |
zakończone |
Iris | 2011.09.25 | Dolby Theatre, Los Angeles | Stacjonarne (2011 – 2013) | zakończone |
Michael Jackson: The Immortal World Tour | 2011.10.02 | Tournée | W halach sportowych | zakończone |
Amaluna | 2012.04.19 | Tournée | Pod namiotem (od 2012) | wystawiane |
Michael Jackson: One | 2013.05.23 | Mandalay Bay Resort and Casino, Las Vegas | Stacjonarne | wystawiane |
Kurios: Cabinet of Curiosities | 2014.04.24 | Tournée | Pod namiotem (od 2014) | wystawiane |
JOYÁ | 2014.11.08 | Riviera Maya, Meksyk | Stacjonarne | wystawiane |
Toruk – The First Flight | 2015.12.12 | Tournée | W halach sportowych (od 2015) | wystawiane |
Paramour | 2016.04.16 | Broadway, Stany Zjednoczone / Hamburg, Niemcy | Stacjonarne (2016-2017, w Europie od 2019) | wystawiane |
Luzia | 2016.04.21 | Tournée | Pod namiotem (od 2016) | wystawiane |
Séptimo Día – No Descansaré | 2017.03.09 | Tournée | W halach sportowych (2017 – 2018) | zakończone |
Volta | 2017.04.20 | Tournée | Pod namiotem (od 2017) | wystawiane |
Crystal | 2017.10.05 | Tournée | W halach sportowych (od 2017) | wystawiane |
Bazzar | 2018.11.14 | Tournée | Pod namiotem (od 2018) | wystawiane |
X (The Land of Fantasy) | 2019.08.10 | Hangzhou, Chiny | Stacjonarne (od 2019) | wystawiane |
Messi10 | 2019.10.10 | Tournée | Pod namiotem (od 2019) | wystawiane |
Występy Cirque du Soleil w Polsce
edytujCirque du Soleil prezentował w Polsce spektakle:
- „Saltimbanco” – Gdańsk (Ergo Arena) od 19 do 22 stycznia 2012[16],
- „Alegria” – Gdańsk (Ergo Arena) od 31 lipca do 4 sierpnia 2013[16],
- „Dralion” – Wrocław (Hala Stulecia) od 3 do 6 kwietnia 2014[16],
- „Koozå” – Warszawa (Błonia Stadionu Narodowego) od 19 września do 19 października 2014[17],
- „Quidam” – Kraków (Tauron Arena) od 12 do 14 czerwca 2015 oraz Gdańsk (Ergo Arena) od 18 do 21 czerwca 2015[18],
- „Ovo” – Kraków (Tauron Arena) od 13 do 15 kwietnia 2018 oraz Gdańsk/Sopot (Ergo Arena) od 19 do 22 kwietnia 2018[19],
- „Toruk – Pierwszy lot” – Kraków (Tauron Arena) od 6 do 10 marca 2019[20].
- „Crystal” – Kraków (Tauron Arena) od 23 do 26 stycznia 2020 oraz Gdańsk/Sopot (Ergo Arena) od 30 stycznia do 2 lutego 2020
Filmografia
edytujROK | TYTUŁ | INFORMACJE DODATKOWE |
---|---|---|
1986 | La Magie Continue | Film upamiętniający produkcję „La Magie Continue” (spektakl) |
1989 | Le Cirque Réinventé | Film upamiętniający produkcję „Le Cirque Réinventé” (spektakl) |
1991 | Quel Cirque | Film upamiętniający tworzenie produkcji „Nouvelle Expérience” |
1991 | Nouvelle Expérience | Film upamiętniający produkcję „Nouvelle Expérience” (spektakl) |
1992 | Saltimbanco’s Diary | Film upamiętniający tworzenie produkcji „Saltimbanco” |
1994 | Saltimbanco | Film upamiętniający produkcję „Saltimbanco” (spektakl) |
1994 | A Baroque Odyssey | Retrospekcja jubileuszu 10-lecia |
1994 | The Truth of Illusion | Film upamiętniający tworzenie produkcji „Alegria” |
1996 | Full Circle: The Making of Quidam | Kulisy produkcji „Quidam” |
1999 | Quidam | Film upamiętniający produkcję „Quidam” (spektakl) |
1999 | Alegría, the Film | Adaptacja filmowa w reżyserii Franco Dragone, Film został oparty na tournée spektaklu |
1999 | In the Heart of Dralion | Film ukazujący kulisy spektaklu „Dralion” |
2000 | Journey of Man | Kompilacja numerów ze spektakli „Quidam” i „Mystere”. Film nagrany w szerokim formacie, prezentowany w kinach IMAX |
2000 | Inside La Nouba: From Conception to Perception | Film dokumentalny o produkcji „La Nouba” |
2000 | Dralion | Film upamiętniający produkcję „Dralion” (spektakl) |
2001 | Alegria | Film upamiętniający produkcję „Alegria” (spektakl) |
2002 | Varekai | Film upamiętniający produkcję „Varekai” (spektakl) |
2002 | Cirque du Soleil: Fire Within | 13-odcinkowy dokument ukazujący produkcję „Varekai”, ukazany w stacji telewizyjnej Bravo |
2003 | Whatever 'Stie | Parodia „Varekai” w wykonaniu obsługi technicznej; DVD wydane jedynie artystom spektaklu |
2003 | La Nouba | Film upamiętniający produkcję „La Nouba” (spektakl) |
2004 | Midnight Sun | Nagranie koncertu zorganizowanego z okazji 25-lecia Międzynarodowego Festiwalu Jazzu w Montrealu oraz 20-lecia Cirque du Soleil |
2004 | Solstrom | Seria 13 odcinków, ukazanych w stacji telewizyjnej Bravo, ukazująca różne numery Cirque du Soleil |
2005 | Kà Extreme | Film dokumentalny, który ukazuje produkcję „Kà” od etapów tworzenia aż do daty premiery |
2006 | Corteo | Film upamiętniający produkcję „Corteo” (spektakl) |
2006 | Lovesick | Nakręcony w przeciągu dwóch lat w Las Vegas, podczas tworzenia produkcji „Zumanity” |
2007 | Flow | Dokument prezentujący produkcję „O” w Las Vegas |
2007 | The Mystery of Mystère | Film dokumentalny o produkcji „Mystere” |
2007 | A Thrilling Ride through Koozå | Krótki film dokumentalny nakręcony w okresie tworzenia spektaklu „Koozå” |
2007 | Kà – Backstage | Film nakręcony dla francusko języcznego kanału telewizyjnego Arte oraz niemieckiego kanału ZDF |
2008 | Koozå | Film upamiętniający produkcję „Koozå” (spektakl) |
2008 | Delirium | Ostatni występ Delirium nakręcony w Londynie |
2008 | All Together Now | Film dokumentalny nakręcony w okresie tworzenia spektaklu „LOVE” |
2010 | Zed in Tokyo | Film dokumentalny nakręcony w okresie tworzenia spektaklu „ZED” |
2010 | Flowers in the Desert | Obraz ukazujący wszystkie spektakle w Las Vegas, w tym Viva Elvis |
2011 | Crossroads in Macao | Film dokumentalny nakręcony w okresie tworzenia spektaklu „Zaia” |
2012 | Cirque du Soleil: Worlds Away | Film stworzony we współpracy z Jamesem Cameronem i Andrew Adamsonem; zawiera sceny ze spektakli „O”, „Mystere”, „Kà”, „LOVE”, „Zumanity”, „Viva Elvis” i „Criss Angel Believe” |
2013 | Amaluna | Film upamiętniający produkcję „Amaluna” (spektakl) |
Dyskografia
edytujTYTUŁ | DATA WYDANIA | UTWORY NA PŁYCIE |
---|---|---|
Cirque du Soleil (1987 album) | 1 listopada 1987 |
|
Cirque du Soleil (1990 album) | lipiec 1990 oraz 8 listopada 1994 |
|
Nouvelle Expérience | 1990 oraz 23 marca 1993 |
|
Saltimbanco (1992 album) | 9 października 1992 |
|
Saltimbanco (rozszerzony album) | 19 marca 2002 |
|
Saltimbanco (2005 reedycja) | 17 maja 2005 |
|
Saltimbanco Live in Amsterdam | grudzień 1997 |
Płyta 1
Płyta 2
|
Saltimbanco (2005 reedycja) | 17 maja 2005 |
|
Alegría (1994 album) | 27 września 1994 oraz czerwiec 2009 |
|
Alegría (rozszerzony album) | 11 czerwca 2002 |
|
Alegría Live at Fairfax | grudzień 1998 |
Płyta 1
Płyta 2
|
Mystère (studio album) | 8 listopada 1994 oraz 6 września 2005 |
|
Mystère: Live in Las Vegas | 12 listopada 1996 oraz 16 sierpnia 2005 |
|
Quidam (studio album) | 14 stycznia 1997 oraz 14 czerwca 2005 |
|
Quidam (rozszerzony album) | 19 lutego 2002 |
|
Collection | 24 marca 1998 |
|
O | 24 listopada 1998 oraz 16 sierpnia 2005 |
|
Alegría: The Film Soundtrack | 23 marca 1999 |
|
La Nouba | 29 czerwca 1999 oraz 16 sierpnia 2005 |
|
Dralion | 9 listopada 1999 oraz 12 lipca 2005 |
|
Journey of Man | 2 maja 2000 |
|
Varekai (2003) | 7 stycznia 2003 |
|
Varekai (2004 reedycja) | 27 lipca 2004 |
|
Varekai: Exclusive Premium Edition | 2003 |
Płyta 1
Bonus CD
|
Wypadki
edytujW 2009 Oleksandr Zhurov, akrobata Cirque du Soleil, zmarł po tym, jak spadł z trampoliny podczas treningu w jednym z obiektów firmy w Montrealu[21].
29 czerwca 2013 Sarah Guyard-Guillot, akrobatka pochodząca z Francji, zmarła po upadku z 15 metrów podczas przedstawienia Kà w MGM Grand w Las Vegas. Był to pierwszy wypadek w historii Cirque du Soleil, który zdarzył się podczas przedstawienia[22].
17 marca 2018 cyrkowiec Yann Arnaud, zmarł na skutek upadku na scenę podczas występu Cirque du Soleil na Florydzie[23].
Przypisy
edytuj- ↑ Brigitte Bélanger: Cirque du Soleil. Foreign Affairs and International Trade Canada, 1999-04-14. [dostęp 2013-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-20)].
- ↑ Marcin Klimkowski , Najsłynniejszy cyrk świata ogłosił bankructwo. 3500 pracowników już trafiło na bruk [online], Biznes Wprost, 30 czerwca 2020 [dostęp 2020-07-29] (pol.).
- ↑ Cirque du Soleil wraps up sale transaction, emerges from creditor protection [online], globalnews.ca, 24 listopada 2020 [dostęp 2024-08-29] (ang.).
- ↑ Adam Sandler: Guy Laliberte: Cirque’s shining light. Variety. Retrieved, 2006-08-28.
- ↑ John Rockwell: The Soleil Never Sets. New York Times, 2006-05-05.
- ↑ Tony Babinski: Cirque du Soleil: 20 years under the sun. Harry N. Abrams Inc., 2004. ISBN 0-8109-4636-X.
- ↑ Glenn Collins: Run Away to the Circus? No need. It’s Staying Here. The New York Times, 2009-04-29.
- ↑ a b Oficjalna strona Cirque du Soleil. [dostęp 2013-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-14)].
- ↑ Eve M.B. Hermann: Guy Laliberté.
- ↑ Rachel McArthur: Cirque du Soleil Show Dubai. Retrieved, 2009-11-04. [dostęp 2013-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-21)].
- ↑ a b Christian Sylt: Cirque du Soleil may leap for new partner.
- ↑ Matthew Miller: The Acrobat. Forbes, 2004-03-15.
- ↑ Alex Pham: Microsoft uses Cirque du Soleil to introduce top-secret video game technology. The Los Angeles Times, 2010-06-13.
- ↑ Cirque du Soleil, „Awards and Distinctions”. [dostęp 2013-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-01)].
- ↑ Guy Laliberte Honored on the Hollywood Walk of Fame. Dance.broadwayworld.com, 2010-11-22.
- ↑ a b c AlterArtShow.
- ↑ Cirque du Soleil „Kooza”. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-18)].
- ↑ AlterArtShow Quidam.
- ↑ CIRQUE DU SOLEIL [online], eBilet.pl [dostęp 2018-01-02] (pol.).
- ↑ CIRQUE DU SOLEIL [online], eBilet.pl [dostęp 2019-02-06] (pol.).
- ↑ Cirque du Soleil mishaps are infrequent but not unheard of. Los Angeles Times.
- ↑ Cirque du Soleil artist killed in fall from stage during ‘Ka’ at MGM Grand. Las Vegas Sun, 2013-06-30.
- ↑ Śmiertelny wypadek podczas występu Cirque du Soleil. Onet Kultura, 2018-03-19.
Linki zewnętrzne
edytuj- Cirque du Soleil
- Cirque du Soleil Worlds Away (2012) – Film 3D Andrew Adamsona i Jamesa Camerona. full3d.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-24)].